Interview met staatssecretaris Frans Weekers

Enige tijd geleden plaatsten wij een oproep: u kon een vraag stellen aan Frans Weekers, staatssecretaris van Financiën en belastingbaas van Nederland. Erik Bogaards besprak met hem de vragen van Pluslezers over een aantal heikele kwesties.

LET OP: Dit artikel is onderdeel van de belastingspecial 2011. De informatie kan verouderd zijn. Voor de actuele belastingspecial 2012 kunt u hier klikken.

De staatssecretaris: ‘Het moet sneller en simpeler’

''Een momentje...'', zegt de woordvoerder, voordat de staatssecretaris op de foto gaat. Want eerst moet de stropdas nog even recht worden getrokken. “Goed zo?” Ja, maar het gesprek moet snel, want de volgende afspraak zit al in een zijkamertje te wachten, waarschuwt de woordvoerder.

Frans Weekers is na jaren van relatieve rust in de Tweede Kamer nu een drukbezet man. Ambtenaren, werkbezoeken, media: iedereen trekt aan hem. De sympathieke Limburger lijkt er niet onder te lijden. Integendeel. In alle rust beantwoordt hij de kritische vragen van Pluslezers. Ook als we af en toe nog even doorvragen.

‘Spaargeld schandalig zwaar belast’

Plus Magazine / F. de Vries-de Jong (Wormer) en vele anderen:

“Hoe kan het toch dat de minister nog steeds denkt dat ik 4 procent rente kan maken op mijn spaargeld? Mag ik van u het adres van een spaarbank die nu 4 procent geeft? Deze regeling is schandalig.”
Frans Weekers: “Ik kan me die emotie wel voorstellen, maar de heffing op spaargeld bestaat al sinds 2001. In het verleden, toen de rente hoger was, hebben mensen daar dus ook voordeel van gehad. Bovendien hebben kleine spaarders er nu niet mee te maken: die heffing betaalt u pas als u boven de vrijstelling van ruim €20.000 per persoon komt.”
PM / Erik Bogaards: “Dat gaat u dus echt niet veranderen?”
FW: “Zeg nooit nooit. Maar de rente is door de crisis nu extreem laag, dat is dus geen goede grondslag voor een aanpassing. De verwachting is dat de spaarrente weer zal stijgen, maar als dat heel lang op zich laat wachten, sluit ik een herziening in de toekomst niet uit. Maar nu zie ik daar geen aanleiding voor.”

‘Toeslagen vooraf berekenen’

PM / Gerri Boers (Hengelo):

“Toeslagen zoals de huur-, zorg- en kindertoeslag worden nu achteraf verrekend. Dat betekent dat veel mensen achteraf veel geld moeten terugbetalen en zij komen zo in de problemen. Ik hoor het om me heen ook, ze moeten allemaal veel geld terugbetalen. Het schijnt dat het moeilijk is om vooraf het goede inkomstenbedrag in te vullen. Is het niet beter om het achteraf en dan meteen goed te berekenen?”
FW: “Stel dat we de toeslag pas achteraf zouden berekenen en uitkeren, dan zouden juist de mensen die het nodig hebben, het geld pas krijgen nadat ze de kosten zelf hebben betaald. De toeslagen zijn juist bedoeld om een vergoeding te geven op het moment dat de kosten worden gemaakt. Zo krijgen mensen direct zorgtoeslag op het moment dat ze hun premie moeten betalen. Of een huurtoeslag op het moment dat ze hun huur moeten betalen. Dat is een groot voordeel. Natuurlijk ben ik ook een groot voorstander van vereenvoudiging van het belastingstelsel en van toeslagen. Ik wil samen met mijn collega’s die over de wetten en regels van de toeslagen gaan en de Belastingdienst kijken hoe we dit systeem kunnen vereenvoudigen. Daar wordt op dit moment zelfs al aan gewerkt.”
PM / EB: “Wat gaan we daarvan merken?”
FW: “Het belastingstelsel is nog altijd te ingewikkeld. Te ingewikkeld voor de meeste mensen om te begrijpen, maar als ik eerlijk ben ook te ingewikkeld om uit te voeren. Uiteindelijk zijn belastingen er om geld op te halen, zodat we publieke voorzieningen kunnen betalen. Zo eenvoudig moet het weer worden. Een goed voorbeeld is het loonstrookje. Op dit moment hanteren de Belastingdienst en andere instanties zoals het UWV verschillende definities voor het begrip ‘loon’. Dat is lastig voor u, voor uw werkgever en voor de overheid. Daarom is uw loonstrookje nu ook zo’n cijferbrij. Dat gaan we veranderen en dat ziet u straks dus op het loonstrookje. Alle premies en belastingen worden één loonsomheffing. Sneller, simpeler en het scheelt honderden miljoenen euro’s aan administratieve lasten. Verder wil ik de komende vier jaar de regels eenvoudiger maken en het aantal belastingen verminderen.”

‘Waarom duurt het zo lang?’

PM / R. Noordermeer (Oud-Beijerland) en anderen:

“Heb je recht op een definitieve aanslag binnen een bepaalde termijn? Hoelang is die termijn? En wat te doen als de Belastingdienst dat niet haalt? Zo niet: wat is de ‘waarde’ van een voorlopige aanslag? Concreet: hoe vaak verschilt een definitieve aanslag van de voorlopige? Het begrip ‘voorlopig’ zorgt namelijk voor wat onrust: kan ik het geld al uitgeven? Moet ik het apart zetten en hoelang dan?”
FW: “De meeste mensen die vóór 1 april aangifte doen, krijgen vóór 1 juli bericht van de Belastingdienst. Dat bericht is een voorlopige aanslag. Vaak volgt er dan binnen een jaar een definitieve aanslag. Dat lijkt misschien lang, maar volgens de wet zou dat drie jaar mogen duren. De wettelijke termijn hiervoor is binnen drie jaar na afloop van het betreffende belastingjaar.”
PM / EB: “Dat moet toch sneller kunnen?”
FW: “Met de vooraf ingevulde aangifte hebben we al een stap in de goede richting gezet. Met de geplande vereenvoudiging gaan we door op die weg. Het zou natuurlijk helemaal mooi zijn als de Belastingdienst in de toekomst de aanslag klaar kan zetten en dat u hem alleen nog maar hoeft goed te keuren.”

‘Schaf de erfbelasting af’

PM / Mevr. Hovestad (Veenendaal):

“Ik kan niet begrijpen dat mensen die zuinig leven, over hun spaargeld belasting moeten betalen en als je dan onverwacht doodgaat dat de partner en kinderen weer veel erfbelasting moeten betalen over datzelfde geld. Ik kan daar geen redelijkheid in zien. Schaf die belasting gewoon af.”
FW: “Ik kan mij voorstellen dat mensen deze belasting een onredelijke en dubbele belasting vinden. De VVD is al jaren voorstander van afschaffing van de erfbelasting.
Eerst halveren en als volgende stap helemaal afschaffen.”
PM / EB: “Dat zie ik nu niet terug in uw plannen.”
FW: “Ik moet rekening houden met de financiële situatie van ons land en de schatkist kan het geld nu gewoon niet missen. Het is trouwens niet zo dat iedereen na een sterfgeval moet afrekenen met de fiscus. Voor partners geldt een vrijstelling van ruim zes ton en neven en nichten betalen nu ook minder dan voorheen. Maar helemaal afschaffen is nog een brug te ver.”

‘Toch de Bosbelasting?’

PM / T. den Dikken (Amsterdam) en anderen:

“Wordt de Bosbelasting het extra belasten van de AOW alsnog ingevoerd? Zo ja, wanneer en welke tarieven worden toegepast?”
FW: “Wat u de Bosbelasting noemt, heet officieel de houdbaarheidsbijdrage. Die is sinds 2011 ingevoerd en we doen dat heel geleidelijk via de schijven in de loon en inkomstenbelasting. Concreet zullen personen die geboren zijn op 1 januari 1946 of later in 2011 een aparte grens tussen de tweede en derde schijf hebben en in 2011 maximaal €8,77 extra afdragen.”

‘Maak vakantiegeld belastingvrij’

PM / Coby de Koning (Delft):

“Zou het vakantiegeld in 2011 eens een keertje onbelast uitgekeerd kunnen worden?”
FW: “Dat zou kunnen, maar er zitten nogal wat haken en ogen aan. Ten eerste kost het de staat €9 miljard en dat geld hebben we hard nodig. Het is niet mogelijk om het vakantiegeld belastingvrij uit te laten keren, dat heeft forse budgettaire gevolgen. Bovendien benadeelt dit zelfstandigen en resultaatgenieter ten opzicht van werknemers. Zij hebben geen vakantiegeld dat op deze manier vrijgesteld zou kunnen worden.

‘Belastingtelefoon kan beter’

PM / H. van Doorn (Almere):

“Wanneer komen er medewerkers aan de Belastingtelefoon met kennis van zaken? Nu moet er ook bij in mijn ogen eenvoudige vragen teruggebeld worden. Dat gebeurt dan binnen een periode van twee dagen, wat betekent dat je twee dagen bij de telefoon moet blijven wachten tot er teruggebeld wordt. Geef gewoon de mogelijkheid terug om het kantoor te bellen waar je onder valt.”
FW: “Die mensen met kennis van zaken, die zitten er al, want de Belastingtelefoon handelt de meeste telefoontjes zelf af. In deze periode zijn dat er overigens honderdduizend per dag, dus in mijn ogen leveren ze knap werk. In negen van de tien gevallen krijgen bellers direct antwoord. De rest wordt nu nog binnen twee dagen teruggebeld. Dat vind ik niet slecht, maar het kan altijd beter. We zijn al medewerkers aan het opleiden om nog meer vragen zelf te kunnen afhandelen. En we treffen extra voorbereidingen om specialistische vragen direct te beantwoorden. Dat terugbellen waar u zich nu nog af en toe aan ergert, zal dus steeds minder voorkomen.”

‘Accijns op vloeitjes?’

PM / Jac van den Eijnden (Deurne):

“De overheid heeft dringend geld nodig, dus waarom belasten wij sigarettenpapier (vloeitjes) net zoals Duitsland niet met accijns? Is makkelijk te heffen en levert naar schatting €50 miljoen per jaar op. O, en als u het voorstel overneemt, krijg ik dan een beloning?”
FW: “Helaas, die beloning zit er niet in. Ten eerste is het maar de vraag of een heffing op vloeitjes inderdaad zoveel zou opbrengen. Bovendien moet de regeling ook uitvoerbaar zijn. Dit plan uitvoeren zou ook geld kosten en het bedrijfsleven met hoge administratieve lasten opzadelen. Daar ben ik niet zo voor.”

‘Waarom geen belasting op dure jachten?’

PM / B.A. Heij (Muiderberg):

“Waarom wordt geen belasting geheven op dure zeiljachten en dergelijke? Ik woon in Muiderberg en in de jachthavens in mijn omgeving zoals Naarden en Almere Zand liggen voor miljoenen aan boten. Zij vervuilen ook het water, brengen schade aan beschoeiingen, rietkragen enzovoorts. Een belasting lijkt mij zeer gerechtvaardigd.”
FW: “U bent niet de eerste die dit idee oppert, maar het stuitte steeds op praktische bezwaren. Wel hebben we vastgesteld dat binnen de pleziervaart de btw vaak wordt ontdoken. Bijvoorbeeld door te doen alsof een privé-schip ook verhuurd wordt. Dat pakken we nu harder aan.”

‘Weg met de btw op brillen’

PM / J. Nijsen (Herkenbosch):

“Waarom moeten brillen met 19 procent btw belast zijn? Een bril is immers geen luxe. Nu ook de aftrekmogelijkheden van de bril beperkt zijn, is het misschien een goed idee om hier eens naar te kijken?”
FW: “Voor het bepalen van btw-tarieven zijn we gebonden aan Europese richtlijnen. Nu is het lage tarief van toepassing op speciale hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden, zoals braille-artikelen, leesapparaten, oriëntatiehulpmiddelen, steun-, tast- en herkenningsstokken en blindengeleidehonden. Deze hulpmiddelen zijn bedoeld voor gehandicapten. Wie een bril draagt is niet gehandicapt en brillen zou je zelfs meer kunnen zien als een luxe artikel. Het is zelfs een mode-accessoire, we vervangen het vaker dan strikt noodzakelijk en dan kiezen we niet het goedkoopste montuur. Het hoge tarief is dus verdedigbaar.”

weekers

CV

Mr. drs. Frans Weekers (43) studeerde economie en rechten en deed daarna een beroepsopleiding advocatuur. Hij werkte enige tijd als assurantietussenpersoon, juridisch medewerker en advocaat. In 1998 kwam hij namens de VVD in de Tweede Kamer. Sinds 14 oktober 2010 is hij staatssecretaris van Financiën. Weekers is ongehuwd, woont in Weert en heeft drie kinderen.