De hoogte van een AOW-pensioen is afhankelijk van persoonlijke omstandigheden. Veranderingen in je privéleven kunnen dus grote gevolgen hebben voor de AOW. De belangrijkste zetten we hier op een rij.
Een gepensioneerde die ook in het buitenland woont, dient dat te melden bij de SVB. De SVB bekijkt de situatie en oordeelt of er een duurzame band met Nederland blijft. Is dat het geval, dan blijf je een Nederlands ingezetene en blijven de Nederlandse regels gewoon van kracht. Verdwijnt die duurzame band, dan is er sprake van wonen in het buitenland en dat kan gevolgen hebben voor onder andere de AOW en de Wet langdurige zorg (Wlz).
Het is niet eenvoudig de vraag te beantwoorden wat precies een ‘duurzame band’ is. Er is geen harde grens en daarom kijkt de SVB naar alle omstandigheden die een rol kunnen spelen. Een huis in Nederland is niet per se voldoende om van een duurzame band te spreken. Het gaat erom waar het middelpunt van het maatschappelijk bestaan ligt, in Nederland of elders. Wie met een camper het grootste deel van het jaar door Europa trekt, heeft toch een duurzame band met Nederland. Datzelfde geldt voor wie een half jaar in een warm land overwintert en hier een huis aanhoudt en een sociaal leven heeft. Maar wie meer dan de helft van het jaar op één plaats in het buitenland woont, heeft geen duurzame band meer.
Wonen in het buitenland heeft op meerdere gebieden invloed op de AOW’er. In de eerste plaats krijgen alleenstaanden in sommige landen slechts een AOW-pensioen van maximaal vijftig procent van het netto-minimumloon in plaats van zeventig procent. Als het woonland echter een verdrag heeft gesloten met Nederland over de controle op het recht van uitkering, ontvangt een alleenstaande zeventig procent. Naast de EU- en EER-landen zijn er verdragen met ruim dertig landen, waaronder Argentinië, Australië, Canada, Israël, Japan, Marokko, Nieuw-Zeeland, Suriname, Thailand, Turkije, Verenigde Staten en Zuid-Afrika. De SVB heeft een compleet overzicht.
Daarnaast stopt de automatische verzekering voor de Nabestaandenverzekering Anw. Ook heffen sommige landen belasting over het AOW-pensioen. In dat geval houdt de SVB in Nederland geen belasting meer in.
Het andere gevolg heeft te maken met de Wet langdurige zorg (Wlz) met daaraan gekoppeld de verplichting een zorgverzekering af te sluiten. Wie permanent in het buitenland woont, is niet langer verzekerd voor de Wlz en kan geen zorgverzekering in Nederland meer afsluiten. Je moet dan zelf een zorgverzekering afsluiten en dat kan in sommige landen duur zijn.
Woon je als AOW’ers in een verdragsland, dan is er een uitzondering op deze regel. Verdragslanden voor de zorgverzekering zijn in grote lijnen EU- en EER-landen, Zwitserland, vele Balkan-landen, Marokko, Tunesië en Turkije. Let op, dat zijn dus andere landen dan de verdragslanden bij de controle op uitkeringen. De Nederlandse Antillen en Suriname zijn op dit punt geen verdragslanden.
Ga je in een verdragsland wonen, dan kun je bij het CAK een formulier aanvragen en je daarmee bij het lokale ziekenfonds inschrijven. Je krijgt dan precies dezelfde rechten en plichten als de lokale verzekerden. De SVB houdt hiervoor een ‘bijdrage Zvw buitenland’ in op je AOW/pensioen. Deze bijdrage bestaat uit inkomensafhankelijke premies Zvw en Wlz en een vaste premie Zvw. De hoogte is afhankelijk van de gemiddelde zorgkosten in het woonland. Heb je een laag inkomen, dan kun je een zorgtoeslag aanvragen bij de Nederlandse belastingdienst. Woon je in een EU/EER-land of Zwitserland, dan ben je ook tijdens vakanties in dat gebied verzekerd, inclusief een tijdelijk verblijf in Nederland.
Mocht je op een gegeven moment langdurige zorg nodig hebben en daarvoor weer gaan wonen in Nederland, dan geldt er voor deze zorg na een verblijf in een verdragsland geen wachttijd. Na verblijf in andere landen geldt een wachttijd van een maand per jaar in het buitenland met een maximum van twaalf maanden.
Alle artikelen in deze reeks:
- AOW en... een nieuwe partner >>
- AOW en... wonen in het buitenland >>
- AOW en... een kind dat komt inwonen >>
- AOW en... overlijden >>
- AOW en... ABP pensioen >>
Dit artikel is eerder verschenen in Plus Magazine. Nog geen abonnee van Plus Magazine? Abonnee worden doet u in een handomdraai!
