Voordat een gevelde boom tot handelbare houtblokken is verwerkt, is er het nodige werk verzet. Houtkloven en splijten lijkt wellicht eenvoudig, maar kan een potentieel gevaarlijke klus zijn. Bushcraft-experts Siegurd van Leusen en Linda Welgraven laten je zien hoe het moet.
Stap 1: Kies een hakblok
Check allereerst of de bijl scherp is en of de kop van de bijl goed vast zit. Draag stevige schoenen (met stalen neuzen) en een veiligheidsbril. Draag alleen handschoenen als deze geen invloed hebben op de grip op de bijl. Zorg voor een veilige werkomgeving.
Een te hoog hakblok is levensgevaarlijk. De ideale hoogte is 5 tot 10 centimeter onder de knie, en verschilt dus per persoon. Het hakblok is in diameter groter dan de te kloven blokken. Belangrijk is dat het blok stabiel staat en dus niet wiebelt.
Plaats een te kloven houtblok op de achterste rand van het hakblok. Mocht de bijl dan afketsen, dan slaat deze in het hout van het hakblok. Zonder hakblok kloven is af te raden, de bijl raakt dan steeds de grond en raakt snel beschadigd.
Stap 2: Positioneer het houtblok
Zet het te hakken hout op het hakblok; zorg dat het stabiel staat. Ga in de starthouding staan: rechtop en een beetje door de knieën gebogen. Plaats de bijl op het voorste randje van het hout dat u wilt kloven. De armen hangen in een hoek van ongeveer 45 graden naar beneden en de steel van de bijl is min of meer recht. Waarom de bijl op het voorste randje plaatsen?
Siegurd: “Op het moment van richten ben je nog passief, maar op het moment van slaan rek je jezelf minstens tien centimeter uit. Je wilt met je bijlblad dan midden op het hout terecht komen. Houd daar ook rekening mee bij smallere blokken; zorg ervoor dat de bijl niet over het houtblok vliegt en de steel het blok raakt. Dit noemen ze niet voor niets stelenbrekers.”
Stap 3: Slaan
Houd de bijl vast met beide handen. Zet de benen licht uit elkaar. Hef de bijl tot boven het hoofd en kijk tussen de armen door. Zak door de knieën, terwijl je de bijl laat vallen.
Siegurd: “Je wilt de afstand met de grond kleiner maken. Mocht de bijl ketsen, dan slaat hij op deze manier in de grond en niet in je onderbeen of voet. Steeds door de knieën zakken is wellicht belastend voor de benen, maar dit is een kwestie van spierkracht. Zie het als een gezonde workout.”
Stap 4: Kleiner kloven
Een veilige manier om de gekloofde haardhoutblokken te verkleinen is door op de knieën te werken. Linda demonstreert hoe dit moet. “Het is niet alleen veiliger, op deze manier is de kans op letsel vrijwel nihil, het werkt ook nog eens ontspannend en het is veel beter voor de rug.”
Omdat je klooft met een bijl met een kortere steel, is staand werken gevaarlijker. Bij ketsen of doorzwaaien kan de bijl in het (boven)been komen. Kies een laag hakblok, van zo’n 5 tot 10 centimeter hoog. Plaats hierop, eveneens aan de achterzijde, het haardblok. Meet de afstand af, ook hier gemeten met de bijl op de voorste rand van het hout, en sla met de bijl, die je in twee handen vasthoudt, het blok doormidden.
Stap 5: Splijten
Wil je aanmaakhoutjes maken? Dan kun je in plaats van de bijl ook een goed, dik en stevig mes gebruiken. Plaats het mes, precies zoals Linda laat zien, haaks op je lichaam. Plaats het mes op het hout. Zorg dat de punt van het mes uitsteekt. Neem een rondhout om mee te slaan. De eerste klap(pen) geef je op de rug van het mes en als het eenmaal in het hout zit, sla je met het hout op de voorkant van het mes. Op deze manier kun je veilig kleine houtjes splijten.
- Landleven