Gezond Gesprek met professor Raymond Ostelo
Au! Het schiet er plotseling in, of het zeurt al tijden: rugpijn. Meer dan 2 miljoen Nederlanders gaan jaarlijks naar de huisarts vanwege rugpijn, of slikken regelmatig pijnstillers om de pijn te onderdrukken. Het is een klacht die zorgt voor veel ziekteverzuim en leed. Maar het is óók een kwaal waarvan we nog maar weinig weten, zegt prof. Raymond Ostelo, hoogleraar Evidence Based Physiotherapy aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Oorzaken van rugpijn?
Rugpijn is een klacht waarvoor heel veel mensen naar de huisarts of fysiotherapeut gaan. Wat ze dan graag willen, is een verklaring voor de pijn die ze voelen. "Maar die verklaring kunnen we niet geven", zegt Raymond Ostelo die veel onderzoek doet naar rugpijn. "We weten namelijk meestal niet waardoor rugpijn ontstaat, of waarom veel mensen juist in de onderrug veel pijn hebben. De opvattingen over de oorzaken van rugpijn veranderen door de jaren heen. Eerst lag de focus op de wervels, dan weer op de tussenwervelschijven, dan weer op de spieren, dan weer op stress… Maar de waarheid is dat we het in de meerderheid van de gevallen gewoon niet weten. Heel soms zijn er duidelijk aantoonbare oorzaken voor rugpijn. Dat kan een val zijn, een breuk, een tumor of een hernia. Maar in verreweg de meeste gevallen zijn de klachten aspecifiek en dat betekent dat er niet een oorzaak is aan te wijzen. Waarschijnlijk is er bij aspecifieke rugpijn sprake van een samenspel van factoren, die bij ieder individu weer op een andere manier de pijn veroorzaakt. Mijn collega-onderzoekers en ik zijn naarstig op zoek naar subsidiebronnen voor onderzoek. Dan kunnen we aan de slag om het raadsel van rugpijn goed op te lossen."
Behandeling van rugpijn: blijven bewegen
Volgens de huidige inzichten is er ook niet één afdoende therapie die altijd helpt bij aspecifieke rugpijn. "Er zijn wel twee basisregels in de behandeling van rugpijn", zegt Ostelo. "De eerste regel is dat je zoveel mogelijk moet blijven bewegen, ook als dat pijn doet. Het kan best angstig te zijn om te bewegen als je rug pijn doet, maar echt: er kan niets stuk. Bewegen heeft veel voordelen ten opzichte van rust of in bed gaan liggen. Je herstelt sneller door bewegen en je verliest geen spiermassa of conditie. De tweede regel is dat je pijnstillers kunt gebruiken. Bij rugpijn die chronisch is of wordt, kan men baat hebben bij oefentherapie. Maar welke vorm van therapie dan aanslaat, dat is ook weer verschillend voor veel mensen." Verder is het zo dat rugpijn vrijwel altijd minder wordt na een aantal dagen of weken. Geduld is dus ook een belangrijke factor.
"De beste houding is de volgende houding"
Maar wat kun je nou doen om rugpijn te voorkomen? Ostelo zegt dat het aan te raden is om veel te bewegen, en vooral ook om veel af te wisselen in houdingen. "De beste houding is de volgende houding", zegt hij. En daarmee bedoelt hij dat je zitten zo vaak mogelijk moet afwisselen met staan of lopen. En hoe zit het dan met speciaal ergonomisch ontworpen bureaustoelen? "Die zijn misschien comfortabel en goed passend, maar ze nodigen daardoor wel uit om lang te blijven zitten en daar is de rug niet blij mee.’ Ostelo waarschuwt ook nog tegen de “oplossingen" die via internet worden aangeboden: "Als je gaat googelen op rugpijn dan vind je allerlei producten. Van speciale matrassen en kussens tot massageapparaten, warmtecompressen en tape. Het is allemaal niet wetenschappelijk bewezen effectief. Ik begrijp dat je snel van de rugpijn af wilt, maar echt: bewegen en geduld zijn uiteindelijk het enige dat werkt. Geef er je geld niet aan uit."
De podcast over rugpijn is hieronder te beluisteren.
