Hoe werkt de soa-test?

Vaak merkt u er nauwelijks of niets van wanneer u wordt besmet. Soa's worden overgedragen via sperma, bloed, vaginaal vocht of de slijmvliezen. Slijmvliezen zitten onder andere in de mond, anus, penis en vagina.

TestenMocht u er een opgelopen kunnen hebben, is het verstandig u te laten testen. Onbehandelde soa's kunnen namelijk grote risico´s met zich meebrengen. Chlamydia, de soa die het meest in Nederland voorkomt, kan bijvoorbeeld leiden tot onvruchtbaarheid. En wanneer u een hiv infectie niet behandelt, is de kans groot dat u aids ontwikkelt.

Symptomen

Vooral voor vrouwen is het lastig te merken of ze besmet zijn met een soa. De klachten kunnen ook symptomen van een andere ziekte zijn. Voorbeelden van klachten:

• Afscheiding of pus uit de penis, vagina of anus.
• Een branderig gevoel of pijn tijdens of na het plassen.
• Wratjes, blaasjes of zweertjes op of rond de penis, vagina, anus of mond.
• Jeuk in het schaamhaar, aan de vagina, anus of penis.
• Pijn tijdens of na het vrijen.
• Abnormaal bloedverlies tijdens het vrijen.

De huisarts of anoniem

Als u voor de zekerheid wilt weten of u besmet bent, kunt u het beste naar de huisarts gaan. De huisarts doet zelf het soa-onderzoek. Heeft u al klachten of wilt u zich liever anoniem laten testen, dan kan dit bij de GGD of een soacentrum. Hiervan is er in elke regio minimaal een aanwezig. Het advies is tien dagen nadat u onveilig seksueel contact hebt gehad naar een arts te gaan. Vanaf dat moment kan een eventuele soa opgespoord worden.

De soa-test
Als er weinig risico is, is een standaard soa-onderzoek voldoende. Er zal op chlamydia, gonorroe, syfilis, hepatitis B en hiv getest worden. Voor de hiv test moet u soms van te voren een afspraak maken. Wanneer u groter risico loopt, is er gerichter onderzoek. Er kan dan op genitale wratten, herpes genitalis, hepatitis C, schaamluis, scabies, LGV of trichomonas worden getest.

Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt een uitstrijkje gemaakt van de penis, vagina, anus of keel. Dit hangt af van de manier waarop u seks heeft gehad. Bij vrouwen wordt vocht van het slijmvlies van de baarmoedermond afgenomen, dit kan vervelend aanvoelen, maar is pijnloos. Meestal voert de arts dit onderzoek uit, bij sommige GGD’s is het mogelijk dat een vrouw zelf haar uitstrijkje afneemt. Voor mannen is het uitstrijkje wat onplezieriger. Met een smal stokje wordt vocht uit het buitenste gedeelte van de plasbuis afgenomen.

Sneltest
Ook geeft u een buisje bloed zodat ze kunnen zien of je met syfilis, hepatitis B of hiv besmet bent. Veel GGD’s gebruiken de hiv-sneltest. Deze test geeft binnen 15 minuten de uitslag. Tenslotte onderzoeken ze steeds vaker de urine. Chlamydia bijvoorbeeld kan op die manier aangetoond worden. Gemiddeld duurt de volledige soa-test een kwartier tot een half uur. Maar als u specifieke klachten heeft kan dit uiteraard langer duren.

De uitslag
Het duurt meestal twee weken voordat alle uitslagen binnen zijn. Afhankelijk van waar u zich hebt laten testen, krijgt u soms zelfs al direct de eerste uitslagen te horen. Voor alle uiteindelijke uitslagen wordt u meestal gebeld. Sommige GGD’s sms’en de uitslag of u kunt via een persoonlijk code op internet kijken.

Behandeling
Als blijkt dat u een soa heeft, is het belangrijk dat u meteen met de behandeling begint. Meestal krijgt u een antibioticakuur, maar soms is een andere behandeling nodig. Voor syfilis krijgt u bijvoorbeeld een aantal peniceline injecties, en schaamluis wordt met een crème behandeld. Tijdens de behandeling kunt u beter niet, of met een condoom, vrijen. Zo krijgt uw lichaam de tijd om te herstellen en voorkomt u dat u de soa alsnog naar een ander persoon verspreidt.

De meeste soa's zijn te genezen en na de behandeling bent u dus van ze af. Maar sommige soa's, zoals herpes genitalis en genitale wratten, raakt u nooit meer kwijt. Het virus blijft in uw lichaam aanwezig en de symptomen kunnen terugkomen. Dit gebeurt vooral als uw weerstand lager is, wanneer u bijvoorbeeld ziek bent.