Slecht slapen door ademstilstand
Bent u zo moe dat u overdag wel eens in slaap sukkelt? Klaagt uw geliefde dat u zo snurkt en ligt te woelen? Misschien is de oorzaak slaapapneu, een aandoening die u de halve nacht uit uw diepe slaap houdt. Wat is het en wat kunt u eraan doen?
Apneu wordt ook wel eens als apnoe geschreven en betekent letterlijk 'niet ademen'. Als uw adem langer dan 10 seconden stokt, heeft u je last van een apneu.
Veel mensen halen onregelmatig adem tijdens het slapen. Af en toe een korte ademstilstand in de slaap is niet gevaarlijk en u hoeft er ook niets van te merken. Zodra de hersenen te weinig zuurstof krijgen, geven ze het lichaam een signaal dat u een beetje wakker maakt. Uw ademhaling komt dan weer op gang, wat gepaard kan gaan met een luide snurk. U hoeft dus niet bang te zijn dat u stikt. Meestal bent u zich er niet eens bewust van dat u even wakker was en slaapt u rustig verder.
Zulke ademstilstanden worden wel een probleem als ze lang duren of als u ze erg vaak heeft. Als uw adem elke nacht tientallen keren stokt, slaapt u zo oppervlakkig en onrustig dat u daar overdag last van krijgt. Terugkerende, langdurige onderbrekingen in de ademhaling die leiden tot extreme vermoeidheid, hoofdpijn en slaperigheid noemen we slaapapneu.
Hoe herkent u apneu?
Vaak heeft u zelf niet in de gaten dat u slaapapneu heeft. Misschien slaapt u onrustig en wordt u steeds wakker, maar snapt u niet hoe dat toch komt. De meeste klachten ervaart u overdag: u voelt zich heel moe en slaperig, valt overdag in slaap achter fe krant en voor de televisie of kunt tijdens een gesprek amper uw ogen openhouden. Ook kunt u last krijgen van hoofdpijn, concentratieproblemen en vergeetachtig en prikkelbaar zijn.
Patiënten met slaapapneu snurken meestal ook. Vaak zal uw partner dan ook eerder herkennen dat er ’s nachts is mis is met uw ademhaling omdat u zo hard snurkt en uw adem telkens stokt.
OSAS of CSAS
Meestal veroorzaakt een blokkade in de luchtwegen de stokkende ademhaling. Tijdens het slapen ontspannen uw spieren zich volledig, waardoor de tong of het zachte weefsel in de keelholte de luchtwegen blokkeren. Dat heet het obstructief slaapapneu syndroom (OSAS).
De oorzaak kan ook in de hersenen zitten, maar dat komt weinig voor. Als u het centraal slaapapneu syndroom (CSAS) heefy, geven de hersenen geen of te weinig signalen die de ademhaling aansturen of deze prikkels komen niet goed aan.
Gevaarlijk
Apneu is niet alleen lastig omdat het zo vermoeiend is, het kan zelfs gevaarlijke situaties opleveren. Bijvoorbeeld omdat u zo slaperig bent dat u in de auto in slaap valt. Daarnaast is slaapapneu niet goed voor uw lichaam. Het krijgt 's nachts te weinig kans om goed te herstellen.
De alarmsignalen vanuit uw hersenen die de adem weer op gang brengen, zorgen ook voor wisselingen in de bloeddruk. Daar hebben uw hart en bloedvaten onder te lijden, waardoor uw bloeddruk stijgt en u een groter risico loopt op hart- en vaatziekten.
Diagnose
Vermoedt u dat u slaapapneu heeft, dan kunt u zich via de huisarts laten doorverwijzen naar een slaaplaboratorium waar ze de diagnose stellen. In sommige slaapklinieken blijft u een nachtje logeren, zodat ze daar meetapparatuur op u kunnen aansluiten en u eventueel ook filmen terwijl u slaapt.
Andere slaapspecialisten voorzien u van bedrading die uw hersenactiviteit en slaap meet en geven een registratiekastje mee naar huis. Na een nacht slapen met deze apparatuur, bekijkt de arts de volgende dag de geregistreerde gegevens.
Slaapapneu behandelen
Er zijn een paar manieren waarop u zelf uw klachten kunt verminderen. Mensen met fors overgewicht hebben vaak slaapapneu, soms verdwijnt het als zij afvallen. Rugslapers snurken meer, dus probeer eens een andere slaaphouding. Alcohol en tabak versterken slaapapneu. Als u rookt, stop daar dan mee en drink zo'n twee uur voor het slapen gaan geen alcohol. Ook slaap- en kalmeringsmiddelen maken apneu alleen maar erger, dus gebruik deze liever niet.
Bij ernstige slaapapneu kan een neusmasker genaamd CPAP uitkomst bieden. CPAP staat voor Continuous Positive Airway Pressure. Zo'n CPAP bestaat uit een masker dat u 's nachts draagt. Het is via een slang verbonden met een apparaat dat lucht in de neus en keel blaast, waardoor uw keelholte niet dichtklapt. Sommige mensen vinden het vervelend om met zo’n masker te slapen, maar vaak is het wel heel effectief.
Een andere optie is een mandibulair repositieapparaat (mra): een antisnurkbeugel die de onderkaak naar voren houdt, waardoor de keelholte open blijft. Helpt dit geen van beiden, dan zijn er nog verschillende operatieve ingrepen mogelijk, maar deze hebben niet altijd succes.
- Artsennet
- KNO
- Apneuvereniging