Eén op de drie patiënten die een second opinion vraagt, zit daarna opgescheept met verschillende doktersadviezen. Wat dan?
Waarom willen patiënten een tweede mening?
Sommige patiënten zijn wel tevreden over de behandeling van de ‘eerste’ specialist, maar hebben behoefte aan meer zekerheid en willen gerustgesteld worden. Voor anderen is ontevredenheid over de diagnose of het resultaat van de behandeling een belangrijke reden om een tweede arts te bezoeken. Ook gebrek aan vertrouwen in de specialist speelt een rol, evenals ontevredenheid over de hoeveelheid informatie die de arts geeft.
Heeft iedereen recht op een second opinion?
Ja. Het recht op de mening van een andere behandelaar (huisarts, tandarts of specialist) is geregeld in de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO). U mag om een second opinion vragen als u twijfels hebt over de diagnose of over de behandeling.
Wordt het altijd vergoed?
De meeste aanvullende ziektekostenverzekeringen vergoeden een tweede mening, maar hoe vaak ze dat doen en in welke gevallen, verschilt per verzekering. Bij sommige verzekeraars moet er bijvoorbeeld sprake zijn van een levensbedreigende ziekte. Het is daarom verstandig eerst te informeren welke voorwaarden uw verzekeraar stelt, voordat u een tweede mening aanvraagt.
Stelt de tweede arts alleen de diagnose of behandelt hij ook?
De tweede arts behandelt in principe niet. Wilt u dat wel, bijvoorbeeld omdat u een voorkeur hebt voor de tweede arts of voor het ziekenhuis waar deze arts werkt, dan kunt u niet zomaar overstappen.[PAGEBREAK]Een second opinion wordt namelijk alleen vergoed als deze over een diagnose of over een behandeladvies gaat. Vraag daarom eerst aan uw verzekeraar of deze een eventuele behandeling in het andere ziekenhuis vergoedt.
Wordt al het medisch onderzoek opnieuw gedaan?
Nee. In principe doet de tweede arts het onderzoek niet over. Hij krijgt het medisch dossier van de eerste arts toegestuurd en kan daaruit veel gegevens halen. Ter geruststelling: áls er in het ziekenhuis al een fout wordt gemaakt waar de patiënt schade door ondervindt, dan is dat vaker te wijten aan de behandelend arts dan aan de techniek, zo blijkt uit onderzoek door het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel).
En wat nou als je denkt dat er een fout is gemaakt bij het eerste onderzoek?
Vraag dan de tweede specialist om niet alleen af te gaan op de conclusies uit het dossier (‘röntgenfoto geeft geen afwijkingen’), maar vraag de tweede arts om die röntgenfoto (en andere gegevens, zoals scans) echt zélf te bekijken. Daarvoor is het wel nodig dat u die foto’s en scans opvraagt bij het eerste ziekenhuis. Meestal worden foto’s en scans op een CD-rom gezet, zodat u ze eenvoudig kunt meenemen. Maar u kunt ook om een nieuw onderzoek vragen als u denkt dat dit in het eerste ziekenhuis niet goed is gedaan.
Hoe pak je een verzoek om second opinion aan?
Vraag erom bij uw eigen behandelaar. De meeste artsen zullen eraan meewerken. Sommigen stimuleren het zelfs, bijvoorbeeld als ze weten dat bij een aandoening (nog) niet duidelijk is wat de beste behandeling is. Andere artsen zien het als een motie van wantrouwen. Weigert uw arts u verder te helpen? Vraag dan een verwijzing voor een second opinion aan uw huisarts of aan uw zorgverzekeraar. Dit kunt u ook doen als u het verzoek liever niet via uw eigen specialist doet.[PAGEBREAK]Hoe vind je een goede tweede arts?
Allereerst kan uw eigen behandelaar met u meedenken: welke arts is gespecialiseerd in uw ziekte? U kunt ook advies vragen aan uw huisarts of aan ‘uw’ patiëntenorganisatie. Zorgverzekeraar CZ biedt zijn verzekerden de mogelijkheid om een second opinion te vragen aan topspecialisten in het buitenland die zijn aangesloten bij het Amerikaanse bedrijf Best Doctors. Het patiëntendossier wordt dan, vertaald in het Engels, opgestuurd naar de beste dokter in het vakgebied van hun aandoening. Er zijn ook patiënten die naar het buitenland gaan omdat de wachttijden daar korter zijn of helemaal ontbreken. Of vanwege een behandeling die niet (of veel minder) in Nederland wordt toegepast. Goed om te weten: ook als u alleen voor advies naar het buitenland gaat, kan het gebeuren dat de eventuele behandeling – en de nazorg – alleen in het buitenland mogelijk zijn.
Zijn buitenlandse artsen altijd beter?
Nee, zegt de Orde van Medisch Specialisten in Nederland. Die vindt het onzin om te denken dat u alleen in het buitenland echt deskundig advies kunt krijgen. Mede om deze reden heeft de Orde geen goed woord over voor het initiatief van CZ. In eigen land zou de expertise groot genoeg zijn voor een second opinion.
Wordt een behandeling in het buitenland vergoed?
Steeds meer ziektekostenverzekeraars doen dat wel (sommige bemiddelen zelfs actief), maar ze vergoeden het niet allemaal. Vraag altijd eerst toestemming, anders loopt u het risico dat u later alles zelf moet betalen.[PAGEBREAK]Hoe tevreden zijn patiënten over een second opinion?
De helft is een jaar na het tweede consult tevreden, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Groningen (2001). De andere helft is dus ontevreden. Reden: de gezondheidsklachten zijn niet verdwenen of de oorzaak van de klachten is nog steeds niet duidelijk. Een op de vijf patiënten (22 procent) zoekt daarna zelfs een derde mening.
Wat als de eerste en de tweede arts elkaar tegenspreken?
Raadpleeg dan uw huisarts of uw patiëntenvereniging. Ook kunt u eventueel naar een derde arts gaan, maar het risico bestaat dat deze weer iets anders zegt. Vraag in ieder geval eerst aan uw verzekeringsmaatschappij of deze opnieuw een second opinion vergoedt.
Hoe groot is die kans eigenlijk?
Best groot. Uit Nederlands onderzoek (2006) blijkt dat bij een op de drie patiënten de tweede arts een ander advies geeft dan de eerste arts. In de helft van de gevallen leidt dit tot een belangrijke verandering in de behandeling of de prognose. De buitenlandse ‘best doctor’ die via zorgverzekeraar CZ geraadpleegd kan worden, stelt zelfs in meer dan de helft van de gevallen een andere behandeling voor.
En als de artsen het wél met elkaar eens zijn?
Het kan geruststellend zijn als het advies van de tweede specialist hetzelfde is als dat van de eerste. Uw twijfels nemen dan waarschijnlijk af. Als de tweede arts een slechte prognose bevestigt, kan dit ook helpen om slecht nieuws te accepteren.
Hoe kun je teleurstellingen voorkomen?
Bedenk van tevoren wat uw verwachtingen zijn van een second opinion. En vraag u ook af of u wel bent opgewassen tegen teleurstellingen en tegen eventuele tegenstrijdige adviezen van uw artsen.
- Plus Magazine
