Functionele maagklachten: wat zijn dat?

Ruim de helft van de Nederlanders heeft we eens last van maag- en darmklachten. Denk aan problemen na kruidig of vet eten, alcoholgebruik of stress. Veel voorkomende problemen zijn maagzuur, maag- en darmkrampen, misselijkheid, opgeblazen gevoel en diarree. De klachten komen alleen maar ook in combinatie voor.

De maag is een belangrijk onderdeel van ons spijsverteringskanaal. De binnenkant van de maag is bedekt met een dikke slijmvlieslaag. Klieren in het maagslijmvlies produceren maagsap. Maagsap bevat onder andere zoutzuur, spijsverteringsenzymen en bevordert de vertering van voedsel in de maag. Het zoutzuur doodt de bacteriën die we met ons voedsel binnenkrijgen. Daarnaast activeert het zoutzuur de spijsverteringsenzymen. Onder de slijmvlieslaag zit een laag met zenuwen en bloedvaten.

De buitenkant van de maag bestaat uit een dikke spierlaag. Deze spieren zorgen ervoor dat voedsel wordt fijngemalen en vermengd met maagsap. Op de overgang van de slokdarm naar de maag bevindt zich een sluitspiertje, de cardia. Deze gaat open als er voedsel vanuit de slokdarm de maag in gaat en sluit zich daarna weer. De cardia zorgt ervoor dat voedsel vanuit de maag niet terug de slokdarm kan instromen. Voedsel blijft gemiddeld drie uur in de maag. Daarna gaat de voedselbrij via de maaguitgang (pylorus) in kleine porties door naar de twaalfvingerige darm.

Maagklachten

Maagklachten komen veel voor. In sommige gevallen gaat het om brandend maagzuur (reflux) of om een maagzweer. Een andere mogelijke oorzaak van maagklachten is een ontsteking van het maagslijmvlies (gastritis). Bij veel mensen zijn echter bovenstaande aandoeningen door middel van onderzoek uitgesloten. Toch blijven zij maagklachten houden. Deze maagklachten waarvoor geen aanwijsbare oorzaak gevonden wordt, noemen we functionele maagklachten.

Wat zijn functionele maagklachten?

Wanneer er bij onderzoek geen afwijkingen worden gevonden voor de maagklachten spreekt men vaak van functionele maagklachten. De klachten worden veroorzaakt door een stoornis van het lichaam en ontstaan waarschijnlijk door een overgevoelige maag en/of verstoorde bewegingen van de maag. De klachten zijn medisch gezien niet ernstig. Voor veel mensen zijn de klachten echter erg vervelend en soms pijnlijk.

Brandend maagzuur

Brandend maagzuur komt in verhouding vaak voor. Het kan een brandend gevoel geven in de maag en een zure smaak achterin de keel. Het ontstaat wanneer de maag teveel maagzuur aanmaakt. Soms komt het overtollige maagzuur omhoog en in de slokdarm (reflux of zure oprispingen).   

Maag- en darmkrampen

Maag- en darmkrampen ontstaan door (snelle) samentrekkingen van de spieren in het spijsverteringsstelsel. Vaak geeft dit een intens, pijnlijk gevoel dat komt en gaat. Krampen kunnen gepaard gaan met klachten als een vol gevoel en gasvorming, diarree of obstipatie. Spanning en stress kunnen de klachten aanwakkeren.  

Misselijkheid

Misselijkheid is een vervelend onbestendig gevoel in de maagstreek. Zin in eten verdwijnt en alles gaat tegenstaan. Het kan een voorbode van braken zijn en heeft invloed op het hele doen en laten. Een aanwijsbare oorzaak is er niet altijd.

Opgeblazen gevoel

Ook een opgeblazen gevoel of winderigheid komt veel voor. Vooral na het eten kunnen zich gassen vormen in het maagdarmkanaal die geen natuurlijke uitweg vinden. Je kunt je er behoorlijk ongemakkelijk bij voelen; het kan lijken alsof er stenen in de maag liggen.

Diarree

Symptomen van diarree zijn: frequente dunne ontlasting, veelal gepaard met buikpijn, krampen of een opgeblazen gevoel. Acute diarree ontstaat meestal door een besmetting met virussen, bacteriën of parasieten en is meestal van korte duur. En veelvoorkomende vorm van acute diarree is buikgriep als gevolg van een virus. Darminfecties ontstaan vaak in het buitenland door slechte hygiëne en vreemde virussen, bacteriën en parasieten.

Zijn er combinaties van diverse klachten, dan spreekt men over symptomen van dyspepsie en of prikkelbare darm syndroom.