Zelfzorgmiddelen bij brandend maagzuur

De overgang van de slokdarm naar de maag is een sluitspier (ook wel sfincter of kringspier genoemd) die werkt als een klepje. Deze 'maagmond' noemen we de cardia. Normaal gesproken is er sprake van eenrichtingsverkeer. Voedsel dat de sluitspier gepasseerd is, kan in principe niet meer terug. Wanneer de cardia niet goed werkt of als de druk in de buik te hoog is, kan de maaginhoud naar boven komen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij overgewicht, zwangerschap, plotseling bukken of gaan liggen of na een zware maaltijd.

Roken, het drinken van koffie en alcohol of het eten van chocola kan de werking van deze sluitspier verslechteren. Daarnaast hebben sommige medicijnen een negatieve invloed op de cardia. Ook bij een breuk in het middenrif, waarbij een deel van de maag boven het middenrif uitkomt, kan deze sluitspier zijn werk niet goed doen. Spanning of stress maken de maag extra gevoelig.

Reflux en brandend maagzuur

Het gevolg is een brandend gevoel achter het borstbeen en soms ook in de keel. Je voelt het als er zure maaginhoud naar boven komt in de slokdarm. Dit noemen we brandend maagzuur of zure oprispingen (reflux). De maag zelf wordt tegen het zuur beschermd door een speciaal laagje, maar de slokdarm niet. Daardoor kan de slokdarm op den duur beschadigen als er vaak maagzuur naar boven komt. Dat merk je aan pijn bij het slikken. In je keel voelt het brandend aan en je proeft het ook.

Welke zelfzorgmiddelen zijn er tegen brandend maagzuur?

Heb je last van brandend maagzuur dan kun je dat in principe zelf behandelen. Er bestaan verschillende medicijnen om brandend maagzuur aan te pakken:

Maagzuurbinders

Maagzuurbinders (antacida en alginaten) gebruik je vooral als je niet zoveel of niet zo vaak last hebt van brandend maagzuur. Denk aan klachten die tot enkele uren aanhouden en zich vaak voordoen na het eten en ‘s avonds. Een maagzuurbinder neutraliseert het maagzuur snel. Je mag ze meestal ook gebruiken tijdens zwangerschap en bij borstvoeding. Ze werken vlot en gedurende enkele uren en je kunt ze meermalen per dag gebruiken.

Maagzuurbinders zijn er in de vorm van poeders, suspensies (vloeistoffen) en kauwtabletten. Maagzuurbinders op basis van magnesium- en aluminiumhydroxyde zijn behoorlijk mild. Bijvoorbeeld algeldraat/magnesiumhydroxide-suspensie. De meeste middelen van dit type bevatten beide stoffen. Die geven de minste kans op bijwerkingen zoals verstopping of diarree. Krachtiger zijn calcium-, natrium- of magnesiumcarbonaten. Natriumcarbonaten zijn niet geschikt voor mensen met een hoge bloeddruk.

Maagzuurremmers

Maagzuurremmers (H2 blokkers en protonpompremmers zoals omeprazol of pantoprazol, ook PPI’s genoemd) zorgen ervoor dat je maag minder maagzuur produceert. Ze worden in de bloedbaan opgenomen en zorgen ervoor dat de maagzuurproductie in de maagwand wordt geremd.  Dankzij de veel minder zure omgeving kan de geïrriteerde maagwand tot rust komen. Je gebruikt maagzuurremmers bij klachten die frequenter, zwaarder en langduriger voorkomen en niet alleen overdag maar ook ‘s nachts optreden. Maagzuurremmers beginnen te werken na enkele uren, maar werken een langere tijd. H2 blokkers tussen 8-12 uur en een PPI’s tot maximaal 24 uur.

Wat zegt oma bij brandend maagzuur?

Er doen verschillende huismiddeltjes de ronde die zouden helpen bij brandend maagzuur. Bij sommige mensen zou melk (al dan niet met anijs) of cola verlichting brengen. Verder worden rauwe aardappelsap, een slokje azijn, gezuiverd krijt, ananas (vers, niet uit blik), rauwe havermoutvlokken, en verse basilicum genoemd. Daarnaast zouden sommige mensen baat hebben bij het slapen op de linkerzij en hoestsnoepjes. Van geen van deze middelen is wetenschappelijk bewezen dat het echt helpt. Bovendien zijn de adviezen vaak tegenstrijdig.

Kun je maagzuurmiddelen blijven slikken?

Hoewel langdurig gebruik bij de meeste maagzuurmiddelen geen problemen oplevert, is het verstandig ze niet langer dan twee weken te gebruiken zonder doktersadvies. Maagklachten kunnen immers altijd op iets ernstigers duiden. Ga daarom naar de dokter als de klachten lang aanhouden.

Wanneer naar de dokter?

Gaan de klachten na een week of twee niet vanzelf  – of door het gebruik van zelfzorggeneesmiddelen – over, neem dan contact op met je dokter. Ook met baby’s en jonge kinderen die buikpijn hebben, is het verstandig naar de dokter te gaan. De huisarts kan je eventueel voor verder onderzoek naar een specialist verwijzen.

Ga altijd naar de huisarts wanneer:

• Kinderen over maagpijn (pijn in de bovenbuik) klagen.
• Als de klachten erger worden.
• Als de pijn uitstraalt naar armen, kaken of rug.
• Als je na het slikken pijn voelt in de slokdarm of als je het gevoel hebt dat het voedsel niet goed zakt.
• Wanneer je bloed braakt of een zwarte ontlasting hebt
• Wanneer je onverklaarbaar vermagert, minder eetlust hebt en moe bent.
• Als je minder dan een jaar geleden behandeld bent voor een maagzweer of zweer aan de twaalfvingerige darm.
• Bij braken in combinatie met afvallen of ernstige vermoeidheid.
• Als je ouder bent dan 45 jaar en voor het eerst klachten hebt.
• Bij een drukkende, zeurderige pijn in de buik tijdens de zwangerschap.
• Als je heel veel last hebt of ongerust bent over de pijn.
• Als je je eet- en leefgewoonten hebt aangepast en al twee weken een middel tegen maagklachten gebruikt, terwijl de klachten in die periode niet zijn verminderd.