Geen kreukelzone, geen airbags, geen gordels. Als fietser in het verkeer ben je kwetsbaar. Daarom is het belangrijk te weten op welke regels en situaties je extra moet letten.
Ze lijken misschien soms wat vervelend, maar de basis van veilig blijven op de fiets, zijn nog altijd de wettelijke verkeersregels. Ze beschermen je niet honderd procent, maar je komt er in combinatie met wat gezond verkeersinzicht een heel eind mee.
Je afstand en snelheid in de gaten houden
De meeste automobilisten weten dat het verstandig is voldoende afstand te houden, zelfs al doen ze dat lang niet altijd. Fietsers staan er vaak niet bij stil dat afstand houden op hun tweewieler ook een goed idee is.
Fietsen gaat vaak sneller dan je denkt. Een snelheid van 10 kilometer per uur is al heel normaal, maar bij wat meewind of een helling af zit je zo op 15 km/uur of harder. En dan zijn er natuurlijk nog de zeer populaire e-bikes waarmee je zonder al teveel moeite tussen de 20 en 25 km/uur haalt.
Net als een auto heeft een fiets een remweg en staat de fiets niet gelijk stil naar het remmen. Om een idee te krijgen van de lengtes daarvan, zie je in onderstaand overzicht na hoeveel meter je pas stilstaat bij verschillende snelheden:
- bij 10 km/uur na 3,7 meter.
- bij 12 km/uur na 4,7 meter.
- bij 15 km/uur na 6,2 meter.
- bij 20 km/uur na 9,2 meter.
- bij 25 km/uur na 12,7 meter.
Aangezien de meeste fietsers hun snelheid -en daarmee hun remweg- regelmatig onderschatten, komt onvoldoende afstand houden vaak voor. Als een fietser of andere weggebruiker dan plotseling voor je remt, is de kans groot dat je er bovenop botst of opeens moet uitwijken. Met alle gevolgen van dien.
Daarom: hou ook op de fiets voldoende afstand naar je voorliggers. Dit geeft je de tijd om te reageren als fietsers plotseling stilstaan of onverwacht afslaan. En hou daarnaast je snelheid goed in de gaten, zeker als het druk of onoverzichtelijk op de weg is. Rij wat rustiger in die situaties, zodat je op tijd kunt reageren.
Hou er ook rekening mee dat je anderen in gevaar brengt als je zelf plotseling op de weg of het fietspad stopt. Bijvoorbeeld om de juiste weg te bedenken bij een afslag. Kijk eerst achterom of er niemand direct achter je zit en stop dan voorzichtig op een plek waar je het overige verkeer niet hindert.
Anders afstand houden
Naast elkaar fietsen is gezelliger dan achter elkaar. Toch is dat niet altijd een goed idee. Sterker nog: je mag alleen naast elkaar fietsen als je daarbij het overige verkeer niet hindert. Blijf dus rustig even achter elkaar rijden op een smal fietspad of een drukke weg. Dat is ook een stuk veiliger voor jezelf.
Sommige mensen vinden het veilig om een flinke afstand van de ander te houden als ze naast elkaar rijden. Dat is het ook, maar teveel afstand zorgt er al snel voor dat je onbedoeld op de verkeerde helft van het fietspad of de weg terecht komt. En dat maakt het naast elkaar fietsen juist extra gevaarlijk, omdat een botsing met een tegenligger of inhaler dan in een klein hoekje zit.
Hou daarom een beetje afstand, maar niet teveel en hou vooral ook het overige verkeer goed in de gaten. Niet iedere inhaler belt of toetert van tevoren en tegenliggers letten niet altijd even goed op.
Let ook op je afstand tot de berm of een stoeprand. Daar te dicht op rijden is de oorzaak van nogal wat ongelukken. Maar kijk natuurlijk ook weer uit dat je niet op de verkeerde weghelft gaat fietsen. Het is een kwestie van de juiste balans vinden.
Voorrang
Voorrangsregels gelden voor alle bestuurders in het verkeer. Dat is voor fietsers niet anders. De meeste regels zijn wel bekend: zoals voorrang verlenen aan bestuurders op voorrangswegen of rechtdoor gaand verkeer. Maar een regel blijft nog wel een twijfelgeval voor een aantal automobilisten, zelfs al bestaat hij al een tijdje.
Op niet voorrangskruisingen heeft verkeer van rechts altijd voorrang: ook fietsers. Deze regel was er niet altijd, dus hebben sommige automobilisten nog weleens moeite dit in acht te nemen. Let hierop bij het oversteken van een kruising, want je kunt er niet automatisch op rekenen dat je deze voorrang ook altijd krijgt.
Hand uitsteken
Nogal wat fietsers denken dat een hand uitsteken om hun richting aan te geven, alleen maar een vorm van beleefdheid is. Dat is het niet: het is verplicht. En misschien nog wel belangrijker: het is verstandig om altijd te doen.
Blijf veilig
Je aan de verkeersregels voor fietsers houden, helpt je al voor een groot deel om veilig onderweg te blijven. Een ander belangrijk deel bestaat uit zo goed mogelijk anticiperen op andere weggebruikers en obstakels. Je kunt er helaas niet altijd van uitgaan dat anderen op de weg zich ook aan de regels houden of goed opletten.
Het voordeel van wat ouder zijn, is ook meer verkeerservaring hebben. Gebruik daarom die ervaring om van tevoren in te schatten wat er kan gebeuren. Dat is extra belangrijk in drukke situaties, zoals bij kruispunten.
Verkeer vraagt voortdurend om je aandacht, dus hou je hoofd erbij en laat je onderweg niet afleiden door bijvoorbeeld je smartphone. Neem de tijd voor je fietsrit en vermijd als het even kan zoveel mogelijk de drukte, zoals de spits.
