Zwemmerseczeem: besmettelijke voetschimmel

Schimmels kunnen groeien in de huid, nagels of haren. Voetschimmel (tinea pedis) vind je vooral op de warme vochtige huid tussen de tenen. De infectie wordt meestal veroorzaakt door Trichophyton of Epidermophyton. In het Engels wordt voetschimmel ook nog wel eens 'athlete's foot' genoemd. Voetschimmel komt veel voor, zeker 10 procent van de bevolking lijdt eraan. Van de volwassen mannen schijnt zelf 20 procent het te hebben.

Zo herken je zwemmerseczeem?

Een infectie begint meestal tussen je vierde en vijfde teen. Roodheid, grijs-witte huidschilfertjes en jeuk zijn veelvoorkomende symptomen. In de vochtige schilfers kunnen bacteriën groeien, met een onaangename geur tot gevolg. De plek waar de schimmel begint, is vochtig en wit van kleur. Er kan een kloof of losse velletjes ontstaan.

Je moet zwemmerseczeem behandelen. Doe je dat niet, dan kan de schimmel zich verspreiden over je hele voet. Vaak ontstaan dan rode schilferende plekken aan de rand van de voet of op de voetzool. Soms met blaasjes en puistjes. Ook het eelt van je voet kan dikker worden en er kunnen kloven ontstaan.

Hoe ontstaat voetschimmel?

Schimmels zijn overal aanwezig, maar vooral de vloeren van zwembaden, douche- en sportruimtes zijn plekken waar je gemakkelijk geïnfecteerd kunt raken. De schimmel moet daarvoor wel eerst de huid binnendringen en uitbreiden en gelukkig is de huid vaak in staat om zichzelf te beschermen. Soms werkt het beschermingsmechanisme van de huid echter minder goed, bijvoorbeeld:

• als de huid geïrriteerd of beschadigd is
• als de huid verweekt is door vocht of warmte
• als de huid wordt gewassen met zeep

Ouderen, mensen met een verminderde weerstand of mensen met diabetes mellitus zijn gevoeliger voor schimmelinfecties. Als de schimmelsporen de huid hebben geïnfecteerd, krijg je niet altijd meteen klachten.

Risicofactoren

Voetschimmels voeden zich met de buitenste laag van de opperhuid, de hoornlaag. Ze planten zich voort door middel van sporen die onder gunstige omstandigheden weer kunnen uitgroeien tot schimmels. Risicofactoren hiervoor zijn:

• zweetvoeten
• zomermaanden
• tropisch klimaat
• vochtige openbare bad- en wasgelegenheden (zwembad, sauna, sportschool, kleedkamers enzovoort)

Een besmetting is snel gebeurd

De schimmel wordt overgebracht via de huidschilfers van mensen die al besmet zijn: de schimmel zit namelijk in deze schilfertjes. Als ze loslaten, komen ze terecht op de vloer van bijvoorbeeld een zwembad of douche en kan de schimmel je besmetten. Ook op je eigen badkamervloer kun je dus voetschimmel oplopen. Zeker als je een huisgenoot hebt die de aandoening al heeft. Contact met schimmels is moeilijk helemaal te vermijden. Het is ook lang niet altijd mogelijk om te achterhalen waar je de schimmelinfectie hebt opgelopen.

Het behandelen van zwemmerseczeem

De meeste voetschimmels zijn oppervlakkig en kunnen geen kwaad. De diagnose wordt meestal met het blote oog gesteld, maar de huidschilfers kunnen ook onder de miscrocoop bestudeerd worden. De schimmel kun je behandelen met een antischimmelcrème, -zalf of -poeder. Veel van deze producten zijn zonder recept te krijgen bij de apotheek of drogist. Je moet ze meestal twee keer per dag dun aanbrengen op en ook rond (2 centimeter) de plek. De schimmel kan zich namelijk al verder uitgebreid hebben, dan je kunt zien.

Een antischimmelmiddel geeft gemiddeld na twee tot vier weken effect. Puistjes en blaasjes hebben vaak iets langer nodig om te herstellen, datzelfde geldt voor de dikke huid van de voetzolen. Het is belangrijk om de crème of zalf te blijven gebruiken tot de huid genezen is. Vermindert de infectie niet? Neem dan contact op met je huisarts.

Antischimmelpillen

Bij een voetschimmel die diep in de huid zit, worden soms antischimmelpillen - zoals itraconazol en terbinafine - voorgeschreven. Dit zijn zware medicijnen met redelijk wat bijwerkingen. Zo mag je deze middelen niet slikken als je zwanger bent of borstvoeding geeft, kan het de anticonceptiepil minder betrouwbaar maken en versterkt het juist de werking van sommige andere geneesmiddelen.

Een voetschimmel kan gemakkelijk terugkomen. Het is dus belangrijk om onderstaande tips te blijven volgen. Een terugkerende schimmelinfectie kun je gewoon op dezelfde manier behandelen.

Voorkomen van voetschimmel

Voorkomen is beter dan genezen. De volgende tips kunnen je helpen om de groei van schimmels tegen te gaan en nieuwe schimmelinfecties te voorkomen:

• Was je voeten het liefst zonder zeep. Gebruik je toch zeep, spoel je voeten daarna goed af.
• Droog na het wassen je voeten ook goed af, ook tussen je tenen. Tussen de tenen kun je ook gebruik maken van talkpoeder.
• Zorg dat je voeten droog blijven.
• Trek elke dag schone katoenen of wollen sokken aan. 
• Draag goed ventilerende, niet te nauwe schoenen. Kies voor sandalen, linnen of leren schoenen en probeer het dragen van gesloten schoenen van rubber of plastic te vermijden.
• Laat je schoenen na het sporten goed drogen.
• Draag slippers in ruimtes waar veel mensen op blote voeten lopen. Zeker in vochtige ruimtes, zoals zwembaden.
• Als je de schimmel hebt, is het aan te raden je sokken op een hogere temperatuur te wassen. Wanneer je met blote voeten in je schoenen loopt, moeten ook je schoenen ontsmet worden. Dit kan met speciaal poeder.