Mensen, bedrijven, instellingen en overheden die schade veroorzaken, bieden vaak geen excuses aan de slachtoffers uit angst m aansprakelijkheid te erkennen. In praktijk is die angst onterecht. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Lianne Wijntjens van Tilburg Law School.
Wijntjens heeft onderzocht hoe het aanbieden van excuses door een juridische procedure kan worden belemmerd of juist gestimuleerd. Zij heeft zich gericht op de civiele procedure en medische tuchtprocedure. Deel van haar onderzoek was een analyse van bijna 4000 uitspraken. Excuses, zo concludeerde Wijntjens, gelden slechts onder zeer specifieke omstandigheden en in zeer zeldzame gevallen als een erkenning van aansprakelijkheid. Excuses kunnen als bewijs worden gebruikt in een juridische procedure, maar rechters gaan er heel genuanceerd mee om. Zij geven excuses geen doorslaggevende betekenis. Sterker nog: het aanbieden van excuses wordt juist gestimuleerd door de rechter. Het aanbieden van excuses wordt beloond, terwijl het uitblijven van excuses wordt afgestraft.
Voordeel
Wijntjens concludeert dat de juridische risico's van het aanbieden van excuses in het niet vallen bij de voordelen ervan. Excuses zijn niet alleen positief voor het slachtoffer, maar ze tellen in het oordeel van de rechter regelmatig mee in het voordeel van de aanbieder van excuses. Om degenen tegemoet te komen die alle juridische risico’s willen uitsluiten, pleit Wijntjens voor een ‘uitlegregel’: de ontvanger mag excuses niet opvatten als een erkenning van aansprakelijkheid.
- Tilburg University
