Rutte III is bijna een feit. De hypotheekrenteaftrek wordt versneld afgebouwd, maar wie de hypotheek op zijn huis (bijna) heeft afgelost, is straks ook flink duurder uit. De voorgenomen maatregel van het nieuwe kabinet raakt vooral 65-plussers.
Niet alleen is de nieuwe ploeg van plan de hypotheekrenteaftrek versneld af te bouwen - iets wat de VVD lang beschouwde als 'kroonjuweel' - maar ook mensen die alles al hebben afgelost worden straks belast.
Het nieuwe kabinet wil namelijk af van de zogeheten Wet Hillen. Die wet voorkomt dat mensen die hun hypotheek hebben afgelost moeten betalen voor hun woningbezit.
De Wet Hillen werd in 2005 in het leven geroepen. Hierin staat dat het eigenwoningforfait voor mensen die hun hypotheek bijna helemaal of helemaal hebben afgelost, vervalt.
Eigenwoningforfait
Het eigenwoningforfait is een percentage (meestal 0,75 procent) van de WOZ-waarde van je huis dat je bij het belastbaar inkomen moet optellen. Een bijtelling, waardoor woningbezitters meer belasting betalen dan huurders. Maar daar staat hypotheekrenteaftrek tegenover.
Maar mensen die hun hypotheek bijna volledig hebben afgelost en nauwelijks meer aftrekbare rente betalen, zouden dus belasting moeten gaan betalen voor het bezit van een woning. Want het eigenwoningforfait zou dan hoger worden dan de aftrek. De wet Hillen voorkwam dat.
20 jaar
Naar de huidige rekenregels zou dat bij een woning van €250.000 gaan om een totaalbedrag van zo'n €1800 dat huizenbezitters nu niet kwijt zijn aan de fiscus. Dat voordeel voor huizenbezitters verdwijnt vanaf 2019 niet in één klap. Het nieuwe kabinet wil de maatregel in twintig jaar afbouwen. Dat moet de schatkist uiteindelijk 1 miljard euro opleveren. Als pleister op de wonde gaat het eigenwoningforfait naar verwachting wel iets omlaag, naar ongeveer 0,6 procent. Wat het huizenbezitters precies gaat kosten is dus nog niet helemaal duidelijk.
Vooral 65-plussers
De maatregel treft naar verwachting een miljoen mensen, vooral ouderen: de helft van de 65-plussers met een eigen woning heeft geen hypotheekschuld meer.
Maatregel leidt tot onrust
Vrijwel direct na de aankondiging van deze maatregel, zijn de reacties niet mals. VVD-prominenten Hans Wiegel en 50Plus-kamerlid Martin van Rooijen zijn zeer ontstemd. Ook de Vereniging Eigen Huis is bezorgd over de plannen. Ze wordt overspoeld door vragen van leden die twijfelen aan de betaalbaarheid van hun huis en hypotheek, nu dit plan op stapel staat. Vooral ouderen met een bescheiden pensioen en een huis met hoge WOZ-waarde worden straks flink gepakt door Rutte III.
Voormalig VVD-leider Wiegel vindt het een raar idee: hij typeerde dit nieuwe plan als een 'aflosboete'. 50Plus gebruikte sterkere taal: een 'regelrechte ramp'. Mensen hebben hun hypotheek juist afgelost met het oog op de vrijstelling van de forfait: zij zullen zich meer dan ooit tevoren bestolen voelen door Mark Rutte en de zijnen. De maatregel wordt misschien uitgesmeerd over meerdere jaren, maar wie zegt dat het volgende kabinet zich daaraan zal houden? Nu is al gebleken dat het zelfs de VVD - traditioneel de partij van de huizenbezitters - haar kroonjuweel heeft losgelaten. En er zijn genoeg andere partijen - zoals GroenLinks - die huizenbezitters graag nog extra willen belasten.
Ook mensen die nog wel een hypotheeklast hebben, zijn nu onzeker geworden. De regels van het spel veranderen voortdurend, en het is maar afwachten wat er de volgende jaren allemaal nog komen gaat.
