Fistel bij de anus

Een fistel bij de anus is een verbinding tussen het anale kanaal en de huid rondom de anus. Vaak als een overblijfsel van een ontsteking (abces) in een anaalkliertje. Deze ontsteking kan zich uitbreiden in de sluitspier van de anus en vervolgens naar de huid.

Zo'n dertig procent van de peri-anale abcessen wordt een fistel. Ook mensen die bepaalde ontstekingsziektes van de darm hebben, zoals bijvoorbeeld de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, bij tuberculose of andere zeldzamere ontstekingen krijgen soms te maken met fistels.

Klachten
In de meeste gevallen hebben mensen klachten van vocht of pusverlies uit een kleine opening, vaak zichtbaar als een bultje, in de huid. Onder die opening ontstaat een ontsteking. Meestal ziet het eruit alsof er een puist zit. Bij sommige mensen doet het alleen maar pijn en is het moeilijk te zien of er een beginnend abces zit. Dit komt doordat de opening van het kanaaltje meestal net in de anus in plaats van in de huid eromheen zit.

Onderzoek
De klachten zijn heel duidelijk en alleen lichamelijk onderzoek is bij de meeste mensen voldoende om een diagnose te stellen. Als het belangrijk is om te weten hoe het verloop van de fistelgang(en) ten opzichte van de sluitspier is, wordt een echografisch onderzoek van de anus (endo-echografie) gedaan. Als het dan nog niet duidelijk is hoe de fistel loopt en of er sprake is van een holte met pus dan wordt een MRI-scan gemaakt. 

Operatie
Een fistel ontstaat niet door gebrekkige hygiëne. Waarom de een wel een fistel krijgt, en de ander niet, is niet bekend. Er is maar één afdoende behandeling en dat is een operatie. De operatie duurt zo'n drie kwartier tot een uur en vindt plaats onder plaatstelijke of algehele verdoving. Per persoon wordt gekeken naar wat het beste is.
 
De arts stelt tijdens de operatie het verloop van de fistelgang vast en deze helemaal openleggen. Wanneer de fistel door het onderste deel van de sluitspier van de anus verloopt, wordt ook dit deel van de sluitspier doorgenomen en opengemaakt.

Bij het grootste deel van de patiënten blijft genoeg sluitspierweefsel over om incontinentie te voorkomen. De wond wordt na de operatie opengelaten en geneest binnen een paar weken. De wond moet regelmatig worden schoongemaakt. Vooral na de stoelgang, maar ook tussendoor.