Wat zijn gluten?

Je hoort steeds vaker dat mensen geen gluten eten. Maar wat zijn gluten eigenlijk en waarom zou je ze vermijden?

Gluten zijn eiwitten die in bepaalde granen voorkomen. Glutenbevattende granen zijn bijvoorbeeld tarwe en spelt. Ze geven elasticiteit en stevigheid aan deeg, waardoor brood zijn luchtige structuur krijgt en pasta stevig is.

Is gluten ongezond?

Voor de meeste mensen zijn gluten helemaal niet ongezond. Je maag en darmen verwerken ze gewoon, net als andere eiwitten uit vlees en eieren.

Voor mensen met de auto-immuunziekte coeliakie (oftewel glutenintolerantie) zijn gluten wel gevaarlijk. Als zij gluten eten, ontstaat er een ontstekingsreactie in de dunne darm. Het slijmvlies van de dunne darm raakt beschadigd, waardoor ze voedingsstoffen minder goed opnemen en allerlei buikklachten krijgen. De enige remedie voor coeliakiepatiënten is geen gluten binnenkrijgen.

Daarnaast zijn er mensen die na het eten van gluten last krijgen van darmklachten en vermoeidheid. Dat wordt wel glutensensitiviteit of in het Engels non-celiac gluten sensitivity (NCGS) genoemd. Bij hen kan geen coeliakie vastgesteld worden, maar ze hebben wel baat bij een glutenvrij dieet.

Waar zitten gluten in?

Gluten zit in:

• tarwe
• spelt
• khorasan tarwe (kamut)
• rogge
• gerst (gort)

Gluten zitten ook in alle producten die van de bovenstaande granen gemaakt zijn. Zo zitten ze in brood, muesli, havermout, koekjes, gebak, pizza, pasta, mie, bier, bulgur en couscous. Ook bindmiddelen, bloem en (paneer)meel zijn meestal gemaakt van granen met gluten en deze ingrediënten zitten vaak in kant-en-klare soepen en sauzen, worst, toetjes en snoep.

Haver, quinoa en boekweit zijn van nature glutenvrij, maar in de fabriek komen er vaak toch per ongeluk wat gluten in terecht.