Een flink deel van de verbruikte stroom komt voor rekening van een handjevol stroomslurpers, vaak grote, oudere apparaten. Wie daar iets aan doet, kan eenvoudig en snel de stroomrekening verlagen.
Een gemiddeld huishouden heeft dit jaar een totale elektriciteitsrekening van zo'n €2.000.
Bij veel huishoudens kan die rekening fors omlaag door enkele grote stroomslurpers te vervangen of regelmatig uit te schakelen. MilieuCentraal heeft tips gegeven om per jaar 1500 kWh te besparen. Dat verlaagt de energierekening met meer dan de helft! Als het door de besparingen lukt om onder het prijsplafond te blijven (gebaseerd op 2900 kWh per jaar), kan het voordeel nog meer oplopen.
Een halvering van het stroomverbruik zal niet voor iedereen haalbaar zijn. Veel huishoudens hebben in het verleden al maatregelen genomen en hebben dankzij een energiezuinige levenswijze een lagere stroomrekening dan gemiddeld. Zo verbruikt één op de acht huishoudens al minder dan 1500 kWh per jaar. Aan de andere kant zijn er ook grootverbruikers: één op de zeven huishoudens verbruikt meer dan 5000 kWh per jaar. Met de volgende zeven huishoudelijke tips kom je al een heel eind om de elektriciteitsrekening omlaag te krijgen.
- Vervang een oude koel/vrieskast door een nieuw, zuinig exemplaar. Een nieuwe koel/vriescombinatie verbruikt 260 kWh minder stroom per jaar dan een exemplaar dat twintig jaar oud is. Vergeleken met een tien jaar oud apparaat is de besparing 170 kWh.
- Vervang alle gloeilampen door led-lampen. MilieuCentraal adviseert niet te wachten tot de gloeilampen stukgaan, maar dat zo snel mogelijk te doen. Het vervangen van elf peertjes scheelt jaarlijks 170 kWh.
- Een elektrisch kacheltje is een echte energieslurper. Een kacheltje van 1000 watt dat in het winterhalfjaar een uur per dag brandt of in de drie wintermaanden twee uur per dag, verbruikt 180 kWh per jaar. Een infraroodpaneel is een veel zuiniger alternatief.
- Huishoudens met elektrische vloerverwarming in de badkamer kunnen heel simpel extra besparen door de verwarming alleen aan te zetten op tijdstippen dat de badkamer wordt gebruikt.
- Veel mensen hebben een tweede koelkast in de schuur. Vaak staat deze het hele jaar aan. Door hem alleen in de zomer tijdens barbecues te gebruiken, bespaar je 190 kWh per jaar.
- Ook het vervangen van een oude wasdroger met energielabel B door een nieuwe zuinige warmtepompdroger levert een flinke besparing op van bijna 200 kWh. Nog zuiniger is het om de was aan de lijn te hangen en de droger niet elke keer te gebruiken. Doet u dat de helft van de tijd, dan bespaart dat bij een oude wasdroger 160 kWh per jaar.
- Was altijd met een volle trommel en op lage temperatuur (30°C). Dat bespaart ruim 100 kWh. Het is een gemakkelijke besparing, want bij een gemiddelde was is de trommel voor tweederde gevuld. Gebruik bij de vaatwasser het eco-programma en laad het apparaat zo vol mogelijk. Dat bespaart 130 kWh per jaar.
Sluipverbruik
Behalve zichtbaar energieverbruik doordat een elektrisch apparaat is ingeschakeld, is er ook onzichtbaar energieverbruik, het zogeheten sluipverbruik. Een apparaat staat dan uit, maar neemt desondanks toch stroom af. Dankzij Europese regelgeving is het sluipverbruik van nieuwe elektrische apparaten de afgelopen jaren flink verminderd. Bij de apparaten die nu in de winkel liggen, is het sluipverbruik zeer gering. Daar valt weinig op te besparen. Aan de andere kant, het is een kleine moeite om de oplader van mobiele telefoon of tablet uit het stopcontact te halen als het apparaat is opgeladen.
Een ouder apparaat, zeker als het meer dan tien jaar oud is, kan relatief veel stroom gebruiken als de stekker in het stopcontact zit. Sommige apparaten staan nooit echt ‘uit’, zoals een televisie die op stand-by staat. Het voordeel daarvan is dat de televisie altijd met de afstandsbediening is in te schakelen. Ook de decoder die op de televisie is aangesloten, staat meestal nooit echt uit. De stand-by-stand is meestal herkenbaar aan een lichtje dat brandt.
Een oudere computer en randapparatuur zoals een printer kunnen eveneens een flink sluipverbruik hebben. Vaak gaan de printer en pc tegelijkertijd aan, terwijl er niet meteen wordt geprint. Halogeenlampen en halogeenspotjes zijn ook stiekeme verbruikers. De transformator die de 220 Volt omzet naar 12 of 20 Volt verbruikt ook stroom als alle lampen uitstaan. Datzelfde geldt voor andere apparaten met een transformator. Ze verbruiken permanent stroom. Het is zelfs voelbaar: staat een apparaat uit, maar blijft de transformator warm, dan verbruikt hij elektriciteit. Al met al kan het sluipverbruik in een huishouden met veel oude apparaten oplopen tot meer dan €100 per jaar.
De omvang van het sluipverbruik is eenvoudig op te sporen met een energieverbruiksmeter. De stekker van het te meten apparaat gaat in de energieverbruiksmeter en die gaat op zijn beurt in het stopcontact. Door dit stelselmatig met alle apparaten te doen, ontdek je welke apparaten de grootste verspillers zijn.
Echt uitzetten
De eenvoudigste manier om sluipverbruik volledig tegen te gaan, is de stekker uit het stopcontact halen als dat mogelijk is. Niet bij elk apparaat zal dat even gemakkelijk zijn. Soms zit het stopcontact achter een kast of is het om een andere reden moeilijk bereikbaar. Als alternatief kun je een stekkerdoos gebruiken met een aan-uitschakelaar. De stekkers van een aantal apparaten kun je in deze stekkerdoos plaatsen, denk aan computer, printer, computerspeakers en modem. Of aan de televisie, decoder, dvd-speler, stereo-installatie en cd-speler. Met de aan-uitschakelaar zet je dan in één keer alle apparaten echt uit.
Een andere mogelijkheid is om een schakelaar tussen het apparaat en de stekker te zetten. Bij staande lampen is een voetschakelaar gebruikelijk; dat kan ook bij andere apparaten, mits het vakkundig wordt uitgevoerd.
Een volgende optie is een stand-by-killer. De stand-by-killer gaat in het stopcontact en de stekker van het apparaat steek je in de stand-by-killer. Zodra een apparaat op stand-by gaat, verbruikt hij weinig stroom. De stand-by-killer registreert dit lage verbruik en zet het apparaat helemaal uit. Met de afstandsbediening van de televisie is de stand-by-killer te activeren en dan gaat de televisie weer aan. Een stand-by-killer gebruikt dus zelf ook stroom. Bij een modern, zuinig apparaat heeft het geen zin om een stand-by-killer te gebruiken omdat het stand-by-verbruik laag is.
Apparaten die je op min of meer vaste tijdstippen gebruikt, zoals een warmwaterboiler, kun je aansluiten op een tijdschakelaar. Zo is er slechts beperkte tijd sluipverbruik.
Nieuw apparaat
Het klinkt misschien raar, maar volgens MilieuCentraal is het economisch verstandig om grote, oude apparaten, zoals een wasdroger of koelkast, te vervangen door een nieuw, zuinig exemplaar. Dat is ook het geval als het oude apparaat nog prima werkt. De afgelopen tien jaar zijn elektrische apparaten zoveel energiezuiniger geworden dat een nieuw apparaat zich snel terugverdient.
De grootste winst behaal je als het nieuwe apparaat een heel zuinig energielabel heeft. Sinds 1 maart is er voor wasmachines, vaatwassers, koelkasten, vriezers en beeldschermen een nieuw energielabel. In het oude label hadden veel apparaten een A met een aantal plusjes. Dat bleek verwarrend, vooral omdat een A met weinig plusjes helemaal niet zo zuinig is. Het nieuwe label loopt van A tot G. Het oude A+++ is in het nieuwe energielabel B of lager. Wie een oude energieslurper door een apparaat met label A vervangt, behaalt de meeste winst.
Brandgevaar
Als een elektrisch apparaat aanstaat, worden onderdelen in het apparaat warm. Denk aan de harddrive van de computer of onderdelen van de televisie. Staat het apparaat op stand-by, dan blijven die onderdelen warm. Bij een televisie speelt dit vooral bij oude toestellen met een beeldbuis. Platte televisies worden minder warm en trekken ook veel minder stof aan. De warmte in een elektrisch apparaat kan in combinatie met stof in het toestel brand veroorzaken. Door de stekker eruit te trekken, verklein je de kans op brand. Laad daarom een telefoon of tablet niet ’s nachts op. Een lader kan warm worden en kortsluiting veroorzaken.
De wasdroger is niet alleen een energieslurper, het is ook het meest brandgevaarlijke elektrische apparaat in huis. Dat komt door de combinatie van de hete lucht en stof. Voorkom oververhitting door het filter na gebruik schoon te maken. Zet voor de veiligheid een wasdroger alleen aan als je thuis bent.
Grote stroomverbruikers, zoals een elektrische kachel en een frituurpan, kun je het best rechtstreeks op een stopcontact aansluiten en niet op een haspel of stekkerdoos. Dat laatste kan leiden tot oververhitting.
