Wetenschapsjournalist Hans van Maanen ontkracht elke maand een hardnekkige misvatting op medisch gebied.
Elke drie jaar duikt het weer op, het gerucht dat deodorant borstkanker kan veroorzaken. De oudste vermelding stamt, voorzover na te gaan, al uit de jaren ’90 van de vorige eeuw, en het verhaal is even hardnekkig als alle andere via internet verspreide bakerpraatjes.
De boodschap is meestal in de vorm van een e-mailwaarschuwing gegoten: “Gooi uw deodorant ONMIDDELLIJK weg”, heet het dan, en soms zit er nog een quasi-wetenschappelijke uitleg over aluminiumchloorhydraten of parabenen bij.
Alle kankerdeskundigen, zowel in Nederland als in het buitenland, zijn het echter roerend eens. Het Amerikaanse Kankerinstituut zegt nog met enige omhaal: “Er is geen doorslaggevend onderzoek waaruit een verband blijkt tussen het gebruik van deodorant en het ontstaan van borstkanker”, maar KWF-Kankerbestrijding stelt kortweg: “Geen relatie tussen gebruik deodorant en borstkanker.”
Het is altijd lastig wetenschappelijk aan te tonen dat iets niet het geval is – bewijs maar eens dat er geen porseleinen theepotje om de zon draait – maar voorlopig is er geen enkele reden om de deodorant ongebruikt op het plankje te laten staan. Vrijwel al het onderzoek dat naar de kwestie is gedaan, komt op nul uit, en de paar onderzoeken die wel enig verband constateren, gaan veel te kort door de bocht om geloofwaardig te zijn.
De laatste die een verband meende te hebben aangetoond, was de Engelse onderzoekster Philippa Darbre van de universiteit van Reading. Zij gaf in februari 2004 parabenen de schuld van borstkanker, want die vond zij in borstweefsel van twintig borstkankerpatiëntes. Parabenen worden gebruikt als conserveringsmiddelen, niet alleen in deodorant, maar ook in shampoo, bodylotion, handcrème, voedings- en geneesmiddelen. Dat op zich maakt het al raar om juist deodorant als hoofdschuldige aan te wijzen, maar bovendien had Darbre verzuimd te kijken of die parabenen niet in borstweefsel van gezonde vrouwen te vinden zijn. Dat zou toch wel het minste zijn om te bewijzen dat parabenen de oorzaak van de tumor zouden zijn.
In een poging het internetgerucht te ontzenuwen, zette de Amerikaanse Dana Mirick al in 2002 een stevig onderzoek op onder 1606 vrouwen die zij vroeg naar hun scheer- en deogewoontes. De helft van hen had borstkanker, de andere helft niet. Uit dat onderzoek bleek geen enkel verband tussen borstkanker en deodorantgebruik.
Maar het verhaal houdt hardnekkig stand: internet is misschien wel een te snel medium voor de waarheid.
