Amerika last een pauze in vanwege trombose
Amerika last een pauze in met het Janssen-vaccin, omdat het mogelijk een vreemde vorm van trombose heeft als bijwerking. Nederland heeft 11 miljoen van deze vaccins besteld, ze waren net aangekomen. Wat weten we nu over het coronavaccin van Janssen? Een antwoord op 8 vragen.
1 Hoe werkt het Janssen-vaccin?
Het COVID-vaccin van Janssen is een vectorvaccin, net als het vaccin van AstraZeneca. Het vaccin bevat een onschadelijk gemaakt verkoudheidsvirus met een stukje gen van het coronavirus ingebouwd. Dit wordt ingespoten in een spier. Na injecteren zal het lichaam de spike-eiwitten van het coronavirus maken en daar vervolgens afweer tegen opbouwen. Bij besmetting met het coronavirus, treedt het immuunsysteem in werking tegen het virus.
2 Hoe effectief is het?
Het vaccin was 66 procent effectief in het voorkomen van matige tot ernstige COVID-19 en nog effectiever (77 tot 85 procent) tegen zeer ernstige COVID. Het lichaam heeft zeker 14 tot 28 dagen nodig om deze bescherming op te bouwen. De EMA baseerde de toelating op een klinisch onderzoek onder bijna 44.000 mensen, van wie de helft een placebo kreeg en de helft het vaccin. Dit onderzoek is nog niet afgerond. De komende tijd zullen we dus nog meer leren over dit nieuwe vaccin. Bijvoorbeeld over in hoeverre het besmettingen tegen gaat.
3 En bij 65-plussers?
De EMA zegt uitdrukkelijk dat het vaccin even goed werkt voor 65-plussers als mensen tussen de 18 en 65 jaar. Er is geen andere dosis nodig voor 65-plussers. De FDA schreef daarbij dat het vaccin bewezen effectief is bij het voorkomen van COVID bij 60-plussers met extra risico zoals diabetes of hoge bloeddruk. Onder deze gevaccineerden in het onderzoek was niemand overleden aan COVID. Niemand had binnen 28 dagen na de prik medische zorg nodig voor eventuele ernstige bijwerkingen.
4 Wat is het verschil met de andere drie vaccins?
De vaccins van Pfizer, AstraZeneca en Moderna hebben een hogere effectiviteit, maar dat mag je zo niet zeggen, vindt de FDA. Als je echt wil weten welk vaccin het beste werkt, moet je ze direct met elkaar vergelijken in een onderzoek. Elk vaccin dat 50% effectief is, helpt ons uit deze pandemie, schrijft de FDA verder. We weten nog lang niet alles, dus het is nu wachten op de overige resultaten uit de onderzoeken. Voordeel van het Janssen-vaccin is dat het bewaard kan worden in de koelkast. Tweede voordeel: met één prik ben je al beschermd, in tegenstelling tot de andere vaccins die je twee keer moet krijgen.
5 Wie krijgt het Janssenvaccin in Nederland?
Nederland heeft 11 miljoen vaccins van Janssen besteld. Het ziekenhuispersoneel is als eerste aan de beurt, voor de net gearriveerde vaccins. Van de mensen die niet in de zorg werken krijgen mensen geboren in 1947 t/m 1955 mogelijk het Janssen vaccin (of het Pfizer of Moderna vaccin). Ook de mensen geboren tussen 1961 en 2003 kunnen het Janssen vaccin krijgen. Dit staat in de vaccinatievolgorde van de overheid, maar die is aan verandering onderhevig.
6 Wat zijn de bijwerkingen?
De EMA noemt als bijwerkingen: hoofdpijn (38,9 %), vermoeidheid (38,2%), spierpijn (33,2%) en misselijkheid (14,2%). Deze bijwerkingen treden meestal binnen 1 tot 2 dagen na de prik op en verdwijnen snel. De 65-plussers hadden overigens minder vaak last van bijwerkingen, dan de jongere deelnemers aan het onderzoek. Voor je het vaccin krijgt, moet je eerst zeggen of je allergieën hebt, ziek bent (met hoge koorts bijvoorbeeld), een bloedingsziekte hebt, een bloedverdunner gebruikt, een verslechterd immuunsysteem hebt, of een medicijn gebruikt dat je immuunsysteem verzwakt, zwanger bent, borstvoeding geeft, of als je al een ander COVID-vaccin hebt gehad. Dit is vergelijkbaar met de andere COVID-vaccins. Nieuw is de mogelijke ernstige trombose-bijwerking die in Amerika is gezien.
7 Hoe zit het met die ernstige trombose bijwerking?
In Amerika zijn zes meldingen gedaan van een zeldzame vorm van trombose na het Janssen-vaccin. De bijwerking lijkt in grote lijnen op de trombose-bijwerking van het AstraZeneca-vaccin. Ook hierbij ontstaan tromboses in hersenvaten, met een tekort aan bloedplaatjes. De bijwerking trad 6 tot 13 dagen na vaccinatie op, aldus het persbericht. De trombosegevallen traden op bij vrouwen tussen de 18 en 48 jaar. Een van deze vrouwen is overleden.
Reden om de vaccinatie met Janssen op pauze te zetten, op advies van de medicijnwaakhond FDA en het CDC, de Amerikaanse equivalent van het RIVM. Bijna 7 miljoen Amerikanen zijn gevaccineerd met het Janssenvaccin, dus het is een zeldzame bijwerking, als het al echt door het vaccin komt.
8 Wanneer mag je het vaccin echt niet krijgen?
Als je een ernstige allergische reactie hebt gehad op een van de ingrediënten van het vaccin. De ingrediënten zijn (in het Engels): recombinant, replication-incompetentadenovirus type 26 expressing the SARS-CoV-2 spike protein, citric acid monohydrate, trisodium citrate dihydrate, ethanol, 2-hydroxypropyl-β-cyclodextrin (HBCD), polysorbate-80, sodium chloride.
De symptomen van een ernstige allergische reactie zijn: moeite met ademhaling, opzetten van gezicht en keel, een snelle hartslag, uitslag over het hele lichaam, duizeligheid en een gevoel van zwakte.
