Dat is de conclusie van de Pharmacovigilance Risk Assessment Committee. Deze veiligheidscommissie van de medicijnwaakhond EMA kwam bijeen om haar onderzoeksresultaten te delen over de veiligheid van het AstraZeneca vaccin tegen corona. De zeldzame bijwerking van trombose en bloedplaatjestekort kan gelukkig goed worden opgespoord en behandeld. Het prikken met AstraZeneca is meteen hervat.
‘De voordelen zijn veel groter dan de risico’s. Er is geen bewijs voor een ‘verkeerde’ batch aan vaccins, die de bijwerkingen zou kunnen veroorzaken’, zegt Sabine Straus, de voorzitter van de veiligheidscommissie PRAC. ‘Het aantal trombosegevallen is zelfs lager dan je normaal zou verwachten in zo’n grote groep mensen.’
De gemelde symtomen zijn trombocytopenie, bloeding en trombose, dat blijft samen een vreemde combinatie. Er zijn 25 gevallen van deze ernstige bijwerking geteld op miljoenen gevaccineerden. Straus: ‘We weten nog niet of ze inderdaad door het vaccin worden veroorzaakt. PRAC gaat ze daarom verder onderzoeken.”Het is belangrijk dat mensen en zorgverleners weten dat deze mogelijke bijwerking kan optreden. Ze kunnen dan tijdig behandeld worden. Er komt daarom een waarschuwing bij het vaccin. Nog een bijzonderheid: de beperkte cijfers laten zien dat het vooral optreedt bij jongere vrouwen. Naast deze bevindingen zijn er nog veel onzekerheden, erkent PRAC.
Achtergrond bijwerking
Een paar dagen na de persconferentie werd meer bekend over de bijwerking. Het gaat om een extreme immuunreactie tegen de eigen bloedplaatjes. Hij treedt op bij naar schatting 1 op de miljoen gevaccineerden en is dus inderdaad zeer zelfdzaam. 'De antistoffen binden aan de bloedplaatjes', legt trombose-expert Hugo ten Cate uit aan de Volkskrant. 'Na contact met cellen van de vaatwand dragen ze vervolgens bij aan de vorming van bloedstolsels. Zo ontstaat een uitzonderlijke combinatie van te weinig bloedplaatjes (waardoor bloedingen ontstaan) en trombose (waardoor de bloedbaan verstopt kan raken.' Artsen kunnen deze bijwerking opsporen in het bloed met een antistoffentest. De behandeling is anders dan normaal bij trombose. In plaats van heparine krijgt de patient een infuus met immunoglobuline.
Zeldzaam
Veel Europese landen hebben de vaccinatie gepauzeerd, vanwege deze mogelijke bijwerkingen van het AstraZeneca-vaccin. Ook het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen adviseerde om de vaccinatie twee weken op pauze te zetten. Daar kwam kritiek op - is het niet een overtrokken reactie? De pandemie woedt immers nog altijd voort. Is de vertraging bij het vaccineren niet schadelijker dan deze zeldzame bijwerking? In de twee weken prikpauze waren 200.000 vaccinaties gepland met het AstraZeneca-vaccin, volgens het RIVM. De uitslag van het PRAC-onderzoek geeft hiermee een argument om de AstraZeneca-vaccins weer te gebruiken in het vaccinatieprogramma. Diezelfde avond is het vaccineren met AstraZeneca dan ook weer hervat.
Naast het AstraZeneca-vaccin zet de overheid ook de coronavaccins in van Pfizer en Moderna. Het Janssen-vaccin is daar sinds kort bijgekomen, lees er hier meer over. Helaas kun je niet kiezen welk vaccin je krijgt. In de vaccinatiestrategie van de overheid is bepaald welke groep welk vaccin krijgt.
