Waarom reageert de ene heftiger op de coronavaccins dan de ander?

Het is je misschien al opgevallen: na vaccinatie met een van de coronavaccins ligt de ene hondsberoerd met hoge koorts in bed, terwijl de ander hooguit een zere arm heeft. Hoe kan dat?

Daar is helaas geen eenduidig antwoord op te geven. Want ieder mens is anders, en dat geldt ook voor het immuunsysteem. Volgens immunoloog Marjolein van Egmond (Amsterdam UMC) is het niet te voorspellen hoe iemand reageert op de processen in zijn lichaam die in gang zijn gezet door het vaccin. "Het is bijvoorbeeld niet zo dat gezonde, fitte mensen minder bijwerkingen ervaren. Vergelijk het met verschillende gezinsleden die hetzelfde verkoudheidsvirus oplopen. De één krijgt een druipneus, de ander ligt drie dagen plat", zegt zij tegen het AD.

Tweede prik: heftigere bijwerkingen

Dat je heftiger reageert op de vaccins kan bijvoorbeeld wel te maken hebben met welke prik je gekregen hebt. Was het je eerste of tweede prik? En welk type vaccin heb je gekregen? Volgens bijwerkingencentrum Lareb ervaren meer mensen bijwerkingen na de tweede prik van de mRNA-vaccins van Pfizer/BioNTech, blijkt uit de bijsluiter. "Deze bijwerkingen kunnen ook heviger zijn dan bij de eerste vaccinatie", meldt het centrum op zijn website. Klachten als koorts worden daarbij vooral genoemd. Van het Moderna-vaccin - ook op basis van mRNA-techniek - is ook bekend dat je bij de tweede vaccinatie meer last kunt hebben van bijwerkingen. Gelukkig zijn deze meestal na enkele dagen weer verdwenen.

Vaccinoloog Anke Huckriede van het UMC Groningen legt aan RTL Nieuws uit dat de heftigere bijwerkingen na de tweede prik met een mRNA-vaccin vermoedelijk te maken hebben met de immuniteit die door de eerste prik is opgebouwd. "We noemen dit 'verworven immuniteit'. Het lichaam reageert op de nieuwe blootstelling met de activatie van de eerder opgebouwde immuuncellen." Volgens Huckriede is dit alleen nog een hypothese, wat verder onderzocht moet worden.

Heftigere reactie als je al corona hebt gehad

Een andere oorzaak voor jouw sterkere reactie op het coronavaccin, is dat je al (ongemerkt) besmet bent geweest met het coronavirus. De Gezondheidsraad adviseert mensen die al covid-19 hebben gehad, zich maar één keer te laten vaccineren. Dat is niet voor niets. Heb je namelijk toch twee prikken gekregen, dan kun je meer last krijgen van bijwerkingen én ze kunnen ook heftiger zijn. Dat bleek ook uit recent onderzoek met deelnemers die het Pfizer- of Moderna-vaccin hadden gekregen. Van de twee groepen kreeg de eerste groep - met daarin deelnemers die eerder besmet zijn geraakt - maar liefst 89 procent last van bijwerkingen. In de tweede groep, zonder eerdere besmetting, had slechts 46 procent bijwerkingen.

Volgens Ben van der Zeijst, emeritus hoogleraar vaccinontwikkeling, komt dit door een 'heel hoge antilichaamrespons', die veel krachtiger is dan bij andere mensen. De antilichaamrespons is zelfs tien tot dertig keer zo hoog bij mensen die eerder besmet zijn geweest. Na één prik zijn ze 'supergoed beschermd', zegt Van der Zeijst tegen RTL Nieuws. Maar dan moet je dus wel weten of je het virus al onder de leden hebt gehad.

Heb jij ook een goede vraag? Stuur ons een mail.