Zo zit het met de bijwerkingen van coronavaccins

Er zijn nu zo’n 6,4 miljoen coronavaccins gegeven volgens het coronadashboard. Dankzij de meldingen van bijwerkingen is er meer bekend geworden over welke klachten je kunt krijgen na een prik. Tot en met 9 mei 2021 zijn er 49.850 meldingen gedaan over 287.034 vermoede bijwerkingen (per melding kunnen er meerdere bijwerkingen worden gemeld). Op basis van de meldingen heeft het bijwerkingencentrum Lareb een top 10 gemaakt van de meest voorkomende bijwerkingen van de vier coronavaccins samen. Het goede nieuws: deze klachten zijn meestal mild en herstellen binnen een paar dagen na de vaccinatie. Zo nodig kan een paracetamol klachten verlichten.

De top 10 van bijwerkingen

1. hoofdpijn (27.259 meldingen)
2.  je niet lekker voelen (26.454),
3. spierpijn (25.713),
4. vermoeidheid (24.327),
5. rillingen (23.783),
6. koorts (17.738),
7. gewrichtspijn (13.785)
8. misselijkheid (13.388).
9. reacties op de prikplek, zoals pijn (17.438)
10. zwelling (6.595) en warmte (6.321) op de prikplek

Deze bijwerkingen waren in grote lijnen ook al bekend uit de onderzoeken naar de vaccins. Daarnaast zijn er ook een paar nieuwe bijwerkingen ontdekt, sinds het op grote schaal aan de bevolking wordt gegeven.

Het vaccin van Pfizer/BioNtech (Comirnaty)

Dit vaccin is 3,4 miljoen keer gegeven en er zijn 15.563 meldingen gedaan (tot 25 april bij het Lareb). Nieuwe bijwerkingen zijn een uitgebreide zwelling op de prikplek, diarree, braken en galbulten. Deze bijwerkingen zijn toegevoegd aan de bijsluiter. De uitgebreide zwelling op de prikplek kan zich uitbreiden tot over de schouder of elleboog. Behandeling is niet nodig. Diarree en braken kunnen binnen enkele dagen na vaccinatie optreden. Galbulten (of netelroos, of urticaria) ontstaat meestal ook binnen enkele dagen na vaccinatie, aldus het Lareb.

Het Comirnaty vaccin heeft ook de meeste meldingen van overlijden na vaccinatie. Dat wil nog niet zeggen dat het vaccin gevaarlijker zou zijn, want het is vooral aan de oudere mensen gegeven en het is ook op de grootste schaal toegediend. Voor alle vaccins samen geldt dat er 320 meldingen zijn van overlijden na vaccinatie.

Het vaccin van AstraZeneca (Vaxzevria)

Dit vaccin is ongeveer 1,3 miljoen keer gegeven. Er zijn bij Lareb 22.439 meldingen gedaan van mogelijke bijwerkingen (tot 25 april). Vijftien meldingen gingen over de nieuwe trombosebijwerking: de combinatie van een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) en een uitgebreide trombose. Deze zeldzame bijwerking is aan de bijsluiter toegevoegd. De klachten ontstonden 7 tot 20 dagen na vaccinatie. Het ging hierbij om 12 vrouwen en 3 mannen tussen de 23 en 66 jaar, aldus het Lareb.

Ook gewone trombose werd gemeld. Het gaat om 224 meldingen na vaccinatie met het Pfizer/BioNTech (Comirnaty), 150 na het AstraZeneca (Vaxzevria) en 21 na het Moderna vaccin. Alleen een laag aantal bloedplaatjes, dus zonder trombose, kan ook voorkomen bij het AstraZeneca vaccin. Soms krijgt iemand daardoor blauwe plekken, een bloedneus of puntbloedinkjes in de huid, aldus het Lareb. Deze bijwerking is tijdelijk en meestal niet ernstig. Het gaat bij de meeste mensen vanzelf over.

De vaccins van Moderna en van Janssen

Het Moderna vaccin is aan 300.000 mensen gegeven en het Janssen vaccin aan ‘slechts’ 9000 mensen (25 april). Net als bij het vaccin van AstraZeneca kan bij het Janssen vaccin een laag aantal bloedplaatjes optreden, in combinatie met uitgebreide trombose, zo staat inmiddels in de bijsluiter van het Janssen vaccin. Dit was reden voor de Amerikaanse autoriteiten om de vaccinatie met Janssen stil te leggen. Lareb heeft daarvan tot nu toe geen meldingen ontvangen.

Eerste prik of tweede prik

Geeft de eerste prik nu meer bijwerkingen dan de tweede prik? Omroep Max heeft geprobeerd dat uit te vinden, maar het Lareb kon er nog geen sluitend antwoord op geven. De eerste gegevens lijken uit te wijzen dat de vaccins Pfizer/BioNTech en Moderna bij de tweede prik wat meer bijwerkingen geeft, en dat AstraZeneca juist bij de eerste prik meer bijwerkingen geeft. Janssen wordt maar een keer gegeven.

Een andere bijwerking?

Ook last gekregen van lichamelijke klachten, na het vaccin? Meld het bij het Lareb. Zonder meldingen wordt niet snel duidelijk of het een bijwerking van het vaccin is of niet. Melden kan op deze website. Het is ook mogelijk om mee te doen aan het onderzoek naar bijwerkingen na coronavaccinatie, aanmelden kan tot uiterlijk twee dagen na de prik. Aanmelden kan hier.