(plus de antwoorden)
De meeste vrouwen zijn bekend met de ongemakken die de menstruele cyclus met zich meebrengt. Maar bij 5 tot 25 procent van de vrouwen in vruchtbare leeftijd zijn die klachten zó erg dat ze het dagelijks leven een stuk moeilijker - soms bijna onmogelijk- maken. Welkom in de wereld van het PreMenstrueel Syndroom. Gezondheidsnet ging op zoek naar het antwoord op de meest gestelde vragen over deze aandoening.
Het PreMenstrueel Syndroom, oftewel PMS is een verzamelnaam voor een flinke vergaarbak aan symptomen, zowel lichamelijk, als psychisch, als emotioneel, die elke maand terugkomen in de tweede helft van de cyclus, voorafgaand aan de menstruatie.
1. Wat is de meest voorkomende klacht?
Het woord syndroom betekent dat er sprake is van een combinatie van verschillende klachten. En dat kun je bij PMS wel stellen: er meer dan honderd verschillende symptomen die in verband worden gebracht met PMS. Geen enkele vrouw heeft ze allemaal en ze kunnen ook per menstruatie verschillen. Met stip op één staan echter stemmingsklachten. Een slecht humeur hebben, snel geïrriteerd zijn, om het minste of geringste in huilen uitbarsten en/of een kort lontje hebben naar je partner en eventuele kinderen. Veel vrouwen voelen zich hier erg vervelend over en ontwikkelen een negatief zelfbeeld. Waarom ga ik zo met mezelf en met mijn omgeving om? Hoe komt het dat ik mij keer op keer weer zo somber, verdrietig of boos voel? Opvallend genoeg komen PMS klachten trouwens in de westerse wereld veel meer voor dan elders. Er lijkt een relatie met stress te zijn: werk, eventuele kinderen en ook nog sociale activiteiten. Al die ballen hoog houden is niet makkelijk. We kijken hier in het westen negatief naar de menstruatie en hormonen. Niemand mag merken dat je ongesteld bent en dat heimelijke kan stress geven. We zien deze natuurlijke vrouwelijke aspecten als last, in plaats van als een onderdeel van ons vrouw zijn. Terwijl we eigenlijk juist goed moeten luisteren naar wat ons lichaam dag in, dag uit nodig heeft. PMS-klachten worden lang niet altijd serieus genomen en PMS-patiënten worden niet zelden gezien als aanstellers. Dat is erg, want PMS is een ernstige aandoening.
2. Welke klachten komen nog meer voor bij PMS?
Overige symptomen die veel voorkomen zijn een opgeblazen buik en moeizame ontlasting, lage rugpijn, buikkrampen, hoofdpijn en slaapproblemen. Lastig is dat al deze klachten vrij algemeen zijn en het dus niet makkelijk is om ze te koppelen aan PMS. Om er toch achter te komen of jij PMS hebt, kun je een klachtenkalender bijhouden. Dat doe je door twee menstruatiecyclussen lang op te schrijven wanneer de klachten beginnen, welke klachten het zijn en hoe lang ze aanhouden. Als de klachten iedere cyclus een paar dagen tot twee weken aanhouden en op de dag dat je ongesteld wordt verdwijnen, waarna je minstens een week klachtenvrij bent, is de kans groot dat je PMS hebt.
3. Ligt het aan mij? Ben ik de enige die dit heeft?
Daar kunnen we kort over zijn: nee, het ligt niet aan jou en nee, je bent zeker niet de enige. Er is veel eenzaamheid onder PMS-patiënten, omdat er nauwelijks onderling over wordt gepraat door vrouwen. Want zeuren? Dat doen we niet in het calvinistische Nederland. Een beetje last hebben van je menstruatie hoort er gewoon bij, is de gedachte. Maar het is niet normaal als je er zoveel last van hebt, dat je niet naar school of werk kunt en/of iedere keer geestelijk in een diep dal belandt.
4. Hoe ga ik met mezelf en mijn omgeving om wanneer ik fors geïrriteerd, boos of verdrietig ben?
PMS gaat iedere keer weer over, waarna je opknapt, echt! Met dit inzicht in je achterhoofd lijkt het een klein beetje minder erg, dus blijf jezelf daaraan herinneren als je in een dal zit. Geef openheid aan je omgeving en vraag om hulp. Leg uit dat PMS iets anders is dan: ik moet ongesteld worden en voel me even niet zo lekker. Zorg voor mensen om je heen die jou helpen herinneren dat je je zo voelt door dit syndroom en niet door iets anders. En dat het goed komt. Wees lief voor jezelf. Boek een massage (dat helpt écht en is dus geen luxe!), bingewatch die Netflix-serie en doe rustig aan. Kortom: radicale zelfzorg.
5. Wat kan ik zelf doen om mijn klachten te minderen?
Sporten, slapen, ontspannen en gezond eten. Het klinkt als een verschrikkelijke open deur, maar het werkt echt. Sporten bevordert de aanmaak van endorfinen, waardoor je je beter voelt. Dikke kans dat je helemaal geen zin hebt in beweging als je midden in een PMS-periode zit, maar alleen al een stukje wandelen in de buitenlucht kan verschil maken. Je vangt dan meteen zonlicht op en daardoor maak je vitamine D aan, wat je feel-good- hormoon serotonine een fijne boost geeft. Ook dat helpt bij het verminderen van somberheid.
Er is verder niets beters voor je gezondheid dan lekker slapen. Een goed magnesiumpreparaat voor het slapen gaan kan helpen, evenals meditatie. Je hoeft echt niet een half uur lang in een lotushouding te gaan zitten chanten, 5 minuten rustig zitten en je hoofd leegmaken kan al veel doen. Het westerse eetpatroon (suiker, koffie, alcohol) en zogenaamde 'bewegingsarmoede' lijken daarnaast een belangrijke oorzaak te zijn voor PMS. PMS-klachten kunnen verminderen door goed te eten.
6. Wat zijn de beste voedingstips?
Er zijn een aantal do’s en don'ts op eetgebied die heel effectief zijn.
● Eet om de drie tot vier uur een kleine maaltijd. Zo vermijd je eetbuien.
● Eet weinig suiker, om schommelingen in je bloedsuikerspiegel te vermijden.
● Drink zo min mogelijk alcohol en cafeïne.
● Vermijd pittig en vet eten.
● Gebruik weinig zout want je lichaam houdt in deze periode veel vocht vast.
● Eet genoeg vette vis.
● Zorg voor een variatie van groente groentes, zo zorg je ervoor dat je voldoende calcium, ijzer en andere broodnodige voedingsstoffen binnenkrijgt.
7. Zijn er natuurlijke middelen/ supplementen die helpen?
Hoewel de werking nog niet voldoende is onderbouwd, laat onderzoek zien dat er een verband is tussen PMS en een tekort aan voedingsstoffen. Denk aan magnesium, calcium, omega 3, vitamine C, D, B3, B6, E, ijzer en zink. Neem voordat je je op de supplementen stort wel even contact op met een goede diëtist voor deskundig advies. Ook in de hoek van de kruiden is het een en ander te vinden. Teunisbloemolie bijvoorbeeld, een vetzuur waar je tijdens je ongesteldheid vaak een tekort aan hebt. Een tekort kan zorgen voor stemmingswisselingen en vreetbuien, aanvullen is dus een goed idee. Ook monnikspeper zou helpen bij hormoonschommelingen en effectief zijn tegen onder meer stemmingswisselingen, pijnlijke borsten, vocht vasthouden en migraine.
8. Gaat PMS over met de pil?
Bij sommige vrouwen werkt het, doordat je door gebruik van de pil minder last hebt van hormoonschommelingen. De combinatiepil werkt daarbij beter dan de driefasenpil. Er bestaat ook een pil met drosperidon. Dit hormoon lijkt op progesteron, maar in plaats van dat je meer vocht vasthoudt, raak je meer vocht kwijt. Als je veel last hebt van vocht vasthouden, opgeblazen gevoel en gespannen borsten, kan deze pil helpen. Maar… De pil slikken is geen 100 procent effectief medicijn tegen PMS klachten, het werkt namelijk niet bij iedereen. Bovendien kunnen jouw PMS-klachten net zo snel weer terugkomen wanneer je stopt met de pil, wanneer de onderliggende oorzaak van je PMS niet is opgelost.