E-books maken lezen nog makkelijker

De term e-book is de ­Engelse afkorting van electronic book. E-books zijn digitale versies van boeken die meestal ook in papieren vorm te koop zijn. Je downloadt ze van internet, zodat je ze thuis kunt lezen op een apparaat dat daarvoor geschikt is.

In het ­begin kon dit alleen op een e-reader, een ­speciaal soort tablet met maar één functie: het weergeven van e-books. Omdat tablets enorm populair ­werden, brachten grote aanbieders van e-books, zoals Amazon en Bol.com, hun eigen ­e-reader-apps
op de markt. Tegenwoordig lezen veel mensen vooral op hun tablet, zelfs als ze er niet speciaal voor zijn gemaakt. Met een geschikt e-reader-programma, zoals Calibre en Book­visor, kun je ­e-books ook ­lezen op je pc of je laptop.

Veel verschillende e-reader-apps

Op veel tablets is al standaard een e-reader-app geïnstalleerd. Voor de iPad is dat iBooks. Welke app op je Android-tablet staat, is afhankelijk van het merk en de Android-versie. Populair is Google Play Books: de app die hoort bij de e-bookafdeling van de Google Play winkel.

Verder zijn er de apps van bekende online boekwinkels zoals Amazon (Kindle) en Bol.com (Kobo). Deze apps worden veel gebruikt, omdat je ze nodig hebt om de e-books te kunnen lezen die bij deze online boekwinkels zijn gekocht. Ze zijn direct verbonden met de boekwinkel, zodat je na aankoop van een e-book dit boek direct terug kunt vinden in de bijbehorende e-reader-app. E-books van dit soort boekwinkels met andere apps bekijken kan niet omdat ze beveiligd zijn. E-books zonder beveiliging van populaire ­bestandstypen zoals ePub en PDF kun je in zo’n beetje iedere e-reader-app lezen.

In de appstores bij tablets zijn ook nog e-reader-apps van derden te downloaden, zoals Aldiko en Acrobat Reader. Iedere e-reader-app heeft zijn eigen plus- en minpunten. Het is een kwestie van uitproberen om te zien welke het beste bij jouw ­wensen past.

Tablet of e-reader?

Hoewel een tablet goed geschikt is om e-books mee te lezen, bestaan e-readers niet voor niets. Het grootste pluspunt van de e-reader is het scherm. Waar tabletschermen licht uitstralen, reflecteert het scherm van de e-reader licht. Die techniek heet e-ink of elektronische inkt. E-ink zorgt voor een rustig, stilstaand beeld dat doet denken aan papier. ­E-readers met e-ink zijn dan ook prima in de felle zon te lezen. Voor lezen in het donker is wel extra verlichting nodig, maar bij de meeste e-readers is die ingebouwd. Als je veel leest, je ogen snel vermoeid raken of je graag in de zon leest, is een e-reader de beste keuze.

Tablets hebben het grote voordeel dat ze met apps werken en een volwaardige computer zijn. Je zit dus niet vast aan slechts één programma zoals op een e-reader, maar je kunt kiezen uit allerlei e-reader-apps. Ook biedt een tablet meer opties voor beeld en geluid. E-books met veel kleurige afbeeldingen en video zijn dan ook meestal geen probleem.

Licht dimmen voor het slapengaan

Veel mensen vinden het prettig om voor het slapengaan in bed nog even lekker te lezen. Helaas blijkt naar te fel licht kijken een negatief effect te hebben op het aanmaken van het slaaphormoon melatonine. Het is daarom verstandig om voor het slapengaan het licht van je e-reader of tablet te dimmen. Veel e-readers en moderne tablets hebben een nachtmodus. Daarmee wordt automatisch of handmatig het standaard blauwe licht van overdag ’s avonds omgezet naar een gezonder roodachtig licht. Dit heeft een positief effect op het in slaap komen.

Een e-book doorverkopen. Mag dat?

Omdat je een papieren boek gemakkelijk aan iemand anders kunt verkopen of geven, lijkt het antwoord misschien ‘ja’. Toch is dat nog niet het geval. Digitale e-books zijn een relatief nieuw verschijnsel, dus ligt er op het gebied van de auteursrechten nog een en ander open. Het Europese Hof zal zich naar verwachting hierover begin 2020 uitspreken en naar aanleiding van recente juridische uitspraken wordt er op een verbod gerekend.

Wat nu al niet mag, is een kopie maken van een e-book en die aan ­iemand anders geven of verkopen. Een kopie maken is auteursrechtelijk niet toegestaan. Wel mag je soms bij aankoop van een e-book een maximaal aantal exemplaren van datzelfde boek downloaden. Maar het gaat dan meestal om gebruik op je eigen computers en andere apparaten. Niet om ze te delen met anderen.

Beveiliging e-books

Veel gekochte e-books hebben een of andere beveiliging. Een deel van de e-books heeft een zogenaamde DRM-beveiliging. Dat betekent dat je die e-books alleen met bepaalde e-readers of speciale apps kunt lezen: bijvoorbeeld Kindle voor boeken van Amazon. Lezen met andere ­apparaten of software kan dan niet officieel. Er is wel software waarmee een DRM-beveiliging gekraakt kan ­worden, maar dat is niet legaal.

Andere e-books krijgen een (water)merkteken mee zodat bij iedere kopie die gemaakt wordt, te achterhalen is van wie het boek oorspronkelijk was. Het e-mailadres of klantnummer van de koper is dan bijvoorbeeld verborgen meegenomen in het e-book. Van het achterhalen van illegale downloaders van e-books wordt nog niet veel werk gemaakt in Nederland.

Stichting Brein is wel een aantal keer achter uploaders aan gegaan die op grote schaal e-books kopieerden en verspreidden of verkochten. Zij hebben voor duizenden euro’s aan boetes gekregen.

Goedkope e-books

In de meeste e-bookwinkels zijn mooie koopjes te vinden. Vooral als het gaat om niet-Nederlandstalige boeken. Je koopt dan al boeken voor een paar euro of je kunt ze zelfs gratis lezen. Sommige e-books worden gratis aangeboden als reclameactie of omdat ze rechtenvrij zijn. Let wel op het aantal bladzijden bij een boek. Sommige erg goedkope boeken zijn niet meer dan een pamflet van minder dan tien pagina’s.

Ook goedkoop is een abonnement voor het ‘onbeperkt’ lezen van e-books. Bij Amazon heet dat Kindle Unlimited (€9,99 per maand), bij Bol.com heet het Kobo Plus (€12,99 per maand). Je kunt dan uit een ­selectie van honderdduizenden e-books kiezen. Ze worden alleen niet jouw bezit en niet altijd zitten de bestsellers erbij. Er zijn ook veel boeken waar geen rechten meer op zitten of die door de auteur zijn vrijgegeven. Die kun je gratis downloaden van websites zoals books.google.nl of gutenberg.org.

Grote keuze uit e-bookwinkels

Door het grote succes van e-books zijn er de laatste jaren veel e-bookwinkels op internet bij gekomen. ­Uitgeverijen van papieren boeken geven zelf ook vaak via hun website hun eigen e-books uit. Verder kun je onder andere terecht bij Apple Books, Google Play Books, Ako.nl, Boeken.com, Bookspot.nl, Bruna.nl en Libris.nl.