Droge ogen door onvoldoende traanvocht

Droge ogen zijn niet prettig. Ze gaan gepaard met allerlei klachten: jeuk, pijn, steken, roodheid, irritatie, druk, branderigheid. Je kunt ook gevoeliger zijn voor licht, wazig zien en ’s morgen bij het opstaan vastgeplakte oogleden hebben.

​Reflextranen

Het lijkt misschien onlogisch, maar mensen met droge ogen krijgen vaak ook te maken met tranende ogen. Je huilt dan zogenaamde reflextranen. Deze tranen hebben een andere samenstelling dan je traanvocht en blijven niet op het oog liggen. Ze helpen dus niet om het oog te bevochtigen, maar lopen meteen over je wangen.

Traanfilm

Hoe kom je aan droge ogen? De ogen hebben een vochtige beschermlaag nodig tegen uitdroging en vuiltjes en om scherp te kunnen zien. Slijmvliezen en traanklieren maken dit vocht aan. Elke keer als je knippert, verdelen je oogleden het over je oog, zodat er een dun laagje ontstaat: het traanfilm.

Dit traanfilm bestaat uit drie bestanddelen die elk hun eigen functie hebben. Van buitenaf gezien eerst een olieachtige laag, die snelle verdamping van je traanvocht voorkomt. Dan volgt er een waterachtige laag die het oog schoonspoelt. Daaronder bevindt zich een slijmachtige laag die zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de waterachtige laag.

​Te weinig goed traanvocht

Verdampt je traanvocht te snel, maak je er te weinig van aan of produceer je onvoldoende van één van de drie bestanddelen, dan krijg je droge ogen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, waaronder:

• Slecht functionerende talgkliertjes als gevolg van ouderdom, contactlenzen dragen, een ooglidrandontsteking of een andere ooglidafwijking.
• Een bindvliesaandoening, oogziekte of vitamine A-gebrek, waardoor je te weinig van het slijmachtige laagje aanmaakt.
• Medicatie en hormonale veranderingen zoals de overgang kunnen ervoor zorgen dat je minder traanvocht produceert.
• Een aandoening van de traanklier of een afweerreactie tegen de traanklier, bijvoorbeeld het syndroom van Sjögren, die de productie van traanvocht vermindert.
• Te weinig of niet goed genoeg knipperen. Dat gebeurt bij veel mensen automatisch als ze lezen of computeren.
• Met halfopen ogen slapen.
• Bepaalde omgevingsfactoren, bijvoorbeeld een droge lucht door verwarming of airconditioning, rook, stof, contactlenzen, fietsen in de wind.
• Diabetici, ouderen en mensen die een laserbehandeling hebben ondergaan, krijgen ook vaker droge ogen.

Voorkom irritatie

Is er een aanwijsbare oorzaak voor de droge ogen, zoals een aandoening of oogontsteking, dan moet die eerst aangepakt worden. Vaak is niet duidelijk waardoor je droge ogen hebt. Dan is de behandeling gericht op het verlichten van de symptomen.

Zorg ervoor dat je genoeg knippert en de luchtvochtigheid in huis op peil blijft, eventueel met behulp van een luchtbevochtiger of bakjes water aan de radiatoren. Probeer airco’s en blowers te vermijden en wrijf niet in je ogen. Op de fiets of als het waait een goed afsluitende bril dragen, kan voorkomen dat de tranen over je wangen biggelen.

Kunsttranen

De huisarts kan indien nodig kunsttranen voorschrijven in de vorm van druppels, gel of zalf. Deze mag je zo vaak en zo lang als je dat nodig vindt toepassen. Er zijn varianten met conserveermiddel en zonder. Sommige gebruikers krijgen namelijk juist geïrriteerde ogen van conserveermiddelen. Bepaalde conserveermiddelen gaan niet goed samen met contactlenzen.

Bij ernstige droge ogen kan een arts ook het afvoerkanaaltje waardoor tranen normaal worden afgevoerd (tijdelijk) dichtmaken. Het traanvocht blijft dan langer op je oog drijven.