Tranende ogen

Op je oog ligt een laagje vocht, de traanfilm. Dit beschermt de ogen tegen uitdroging en voert vuiltjes af. Normaal is de aan- en afvoer van het traanvocht in balans, zodat je ogen prevcies vochtig genoeg zijn. Maak je te veel tranen aan of worden ze niet goed afgevoerd, dan druppelen ze over je gezicht. De medische term daarvoor is epiphora.[ITEMADVERTORIAL]

Extra tranen

De mens is de enige diersoort die huilt van verdriet, vreugde en pijn. Bij emoties produceren de traanklieren een overvloedige hoeveelheid vocht. Ook als iets je ogen prikkelt, maak je extra tranen aan. De bron van irritatie kan van alles zijn: een vuiltje, kou, wind, rook, een ontsteking aan je oog of ooglid of een wimper die richting je oog gegroeid is en daardoor in je oog prikt. Bovendien tranen je ogen sneller bij verkoudheid en allergieën zoals hooikoorts.

De meest voorkomende oorzaak van tranende ogen zijn droge ogen. Er is dan iets mis met de traanfilm, waardoor je ogen uitdrogen en je traanklieren als reactie daarop zogenaamde reflextranen uitscheiden. Deze reflextranen hebben een andere samenstelling dan de traanfilm. Daardoor blijven ze niet goed op het oog liggen, maar lopen ze er meteen weer uit.

Verstopte traanbuisjes

De knipperbeweging van je oogleden pompt overtollig traanvocht naar je binnenste ooghoeken. Daar zitten minuscule openingen, de traanpunten. Via een stelsel van kanaaltjes en buisjes bereikt het traanvocht vervolgens de neusholte. Vandaar dat je gaat snotteren als je huilt.

In dit afvoersysteem kan zich op verschillende plaatsen een vernauwing of verstopping voordoen door een ontsteking, afwijking, ongeval of onbekende oorzaak. Het vocht kan dan niet weg en daardoor ga je tranen. Een aangeboren verstopping van de traanwegen komt vaak voor bij baby's. Bij 90-95 procent van de kinderen gaan de traanwegen in het eerste levensjaar vanzelf open, waardoor het tranen stopt.

Als de oogleden het traanvocht niet goed wegduwen naar de ooghoeken, krijg je ook tranende ogen. Dit gebeurt vooral bij ouderen als het onderooglid verslapt of een beetje naar buiten draait of bij verlamming van de ooglidspieren.

Naar de oogarts

Vaak heb je tijdelijk tranende ogen of weet je wat ze veroorzaakt. Probeer dan situaties waarin je droge en/of tranende ogen krijgt te vermijden. Blijven je ogen maar tranen en heb je geen idee waarom, raadpleeg dan de huisarts. Deze verwijst je indien nodig door naar een oogarts of KNO-arts.

De behandeling van hardnekkig tranende ogen is afhankelijk van de oorzaak. De arts zal als eerste bekijken of de traanfilm in orde is en of er iets is wat irritatie veroorzaakt. Is dat niet het geval, dan test hij het traanafvoersysteem door wat water in de openingen in het ooglid te spuiten. Komt de vloeistof in je neus terecht? Dan werkt het afvoersysteem goed. Blijft het water ergens steken, dan kan röntgenonderzoek uitwijzen waar een verstopping of vernauwing zit.

Met verschillende technieken kan zo'n blokkade opgeheven worden, zoals met een dotterbehandeling, oprekking door middel van een staafje of het plaatsen van een piepklein buisje.