Naar de wieg van het lied 'Stille nacht'

Getty Images

Een van de beroemdste en meest vertaalde liederen ter wereld is “Stille nacht”. Deze kerst viert deze troostende en tedere hymne zijn 200e verjaardag. Wie wil, kan het feest meevieren in Oostenrijk.

In talloze kerken in de hele wereld zal “Stille nacht” deze kerstperiode weer worden gezongen. Het prachtige lied straalt verbondenheid en verbroedering uit. Maar bijzonder genoeg is het ontstaan in tragische omstandigheden. De Oostenrijkse Pastoor Joseph Mohr uit Oberndorf, een dorp vlakbij Salzburg, schreef de tekst en zijn vriend, organist Franz Xaver Gruber, componeerde de melodie. Ze flansten het eigenlijk in alle haast in elkaar omdat het kerkorgel op kerstavond 1818 defect was, en er snel een lied nodig was dat met een gitaar kon worden begeleid. Pastoor Mohr had de meest nobele bedoelingen toen hij het schreef.

Europa lag in die dagen in puin. De Napoleontische oorlogen hadden het continent tientallen jaren lang verscheurd, en de mensen leefden in ontbering. Zij verlangden slechts naar één ding: rust en stilte. De menslievende pastoor Mohr trok zich hun lijden aan, en hoopte met zijn tekst de onderlinge verbondenheid te vergroten. Het is prachtig om te zien dat die mooie boodschap eeuwen na zijn dood nog altijd springlevend is.

(Tekst gaat verder onder de foto)

Getty Images

Een van de beroemdste en meest vertaalde liederen ter wereld is “Stille nacht”. Deze kerst viert deze troostende en tedere hymne zijn 200e verjaardag. Wie wil, kan het feest meevieren in Oostenrijk.

  • Dé plek om het te vieren is Oberndorf vlakbij Salzburg, waar het lied is geboren, met zijn Stille Nacht Museum en Stille Nacht Kapel. Bezoekers kunnen op kerstavond om 17 uur de traditionele Stillenachtviering meemaken. Razend populair in Oberndorf is ook het “Stille nacht postkantoor” van de Oostenrijkse posterijen, dat alleen in de kerstperiode open is. Alle kaarten en brieven die hier worden afgegeven, krijgen een speciaal “Stille nacht”-stempel.
  • Het Stille Nacht Museum in Hallein vlakbij Salzburg, gevestigd in de voormalige woning van Franz Xaver Gruber. Daar staat bijvoorbeeld de legendarische gitaar waarmee het lied de eerste jaren werd begeleid
  • De tentoonstelling „Stille Nacht 200 – Geschichte. Botschaft. Gegenwart“ in het Salzburg Museum in Salzburg, waar pastoor Mohr werd geboren. HIj gaat ook over de betekenis van het lied in onze moderne tijd. Salzburg is een echte kersttopper, die tijdens de feestdagen nog romantischer dan anders is
  • In de adventweken vindt tot 16 december het Salzburg Advent Festival in het wereldberoemde Große Festspielhaus helemaal in het teken van “Stille nacht” plaats.

(Tekst gaat verder onder de foto)

Getty Images

 Kende u deze leuke weetjes over “Stille nacht” al?

  • In tegenstelling tot andere kerstliederen is “Stille nacht” in ons eigen land zowel bij katholieke als protestante kerkgangers zeer geliefd. Een katholiek die een protestante mis bijwoont, of andersom, moet wel het misboekje erbij houden als hij mee wil zingen. De teksten verschillen namelijk behoorlijk van elkaar.
  • Eeuwenlang bleef onduidelijk wie verantwoordelijk voor “Stille nacht” is. Pas sinds veertig jaar weten we dankzij gedegen wetenschappelijk onderzoek dat Mohr en Gruber de componisten zijn.
  • “Stille nacht” werd eerst onder begeleiding van een gitaar gezongen. Dat kwam omdat het kerkorgel tijdens de eerste opvoering in 1818 niet werkte. Vermoedelijk had een muis zich door een van de blaasbalgen heen geknaagd. Mohr vroeg aan zijn vriend Gruber of hij snel een melodie kon maken die onder begeleiding van een gitaar kon worden gezongen, zodat er in kerstnachtmis toch een sfeervol lied ten gehore kon worden gebracht.
  • Wie niet naar Oostenrijk wil of kan, kan op 24 december de Stille Nachtherdenkingsdienst in Oberndorf live als audiostream op internet volgen.

Getty Images

Afbeeldingen: Tourismus Salzburg.

Auteur