Wanbetalers lopen het risico dat de Belastingdienst hen bij een Stop & Betaalactie van de weg plukt en de auto in beslag neemt. Onze verslaggever ging een dagje mee met de controleurs.
Vlissingen, een koude donderdagmiddag. Op de Paul Krugerstraat, een grote doorgaande weg vlak bij het centrum van de stad, staat een motoragent. Zijn ogen glijden langs een handjevol passerende auto’s. Ineens geeft hij de derde auto een stopteken. De automobilist remt en draait verbaasd zijn raampje omlaag. Natuurlijk, hij heeft die wagen met camera aan het begin van de straat wel gezien. Maar hij heeft zich keurig aan de maximumsnelheid gehouden. Dus waarom is hij aan de kant gezet?
"Een hit"
Om dat te begrijpen, moeten we terug naar de auto met camera. Die flitst geen snelheidsovertreders, maar scant de nummerborden van het passerende verkeer. Ieder kenteken verschijnt op een computerscherm in de auto. In een fractie van een seconde wordt het kenteken vergeleken met een database van gezochte kentekens. Meestal gebeurt er niets. Maar soms klinkt er een harde piep. "Een hit", zegt de medewerker van de Belastingdienst, die een oogje in het zeil houdt.
Onder het kenteken verschijnt een melding: de eigenaar van de auto heeft een belastingschuld én openstaande boetes. Bedragen staan er niet bij. Hij grijpt zijn mobilofoon, vraagt om assistentie van de motoragent en noemt kleur, type en kenteken. Tweehonderd meter verderop weet de agent welke auto hij naar de kant moet halen. Hij wisselt een paar woorden met de automobilist, stapt op zijn motor en rijdt voor de auto uit naar het centrum van de controleactie, een groot parkeerterrein aan de rand van het centrum van Vlissingen.
Oranje bonnen
Op het parkeerterrein zorgen meer dan vijftig ambtenaren in felgele hesjes voor de afhandeling. Is de automobilist van de weg geplukt vanwege een belastingschuld, dan krijgt hij een oranje briefje onder de ruitenwisser en dirigeren de ambtenaren de auto naar links. Het maakt niet uit om wat voor onbetaalde belasting het gaat: zowel motorrijtuigenbelasting, omzetbelasting als inkomstenbelasting wordt via de Stop & Betaalactie geïnd.
Auto’s met een buitenlands kenteken moeten rechtsaf. Daar wordt gecontroleerd of de eigenaar min of meer in Nederland woont. Is dit het geval, dan ben je verplicht je auto in te voeren en motorrijtuigenbelasting te betalen. Nederlanders mogen op hun beurt niet in een auto met buitenlands kenteken rijden. Maar de buitenlandse kentekens blijken van ‘echte’ buitenlanders te zijn.
Verderop ontfermt de politie zich over automobilisten met onbetaalde parkeerboetes. En in een hoekje staat een rollenbank om het vermogen van brommers te meten.
Lopend vuurtje
De drukte op het parkeerterrein valt op, en al snel zoemt het nieuws van de actie rond op Twitter. Binnen een uur is de lokale pers ter plaatse, en wordt op de websites van de regionale krant en omroep melding gemaakt van de controles. Vlissingen lijkt gewaarschuwd, maar aan de cijfers is dat niet te zien: er zijn twee keer zoveel ‘hits’ als gemiddeld.
Ter plekke betalen
Politie en Belastingdienst houden deze acties sinds 2006 om te zorgen dat niemand wegkomt met openstaande belastingschulden of boetes. Aan de actie in Vlissingen doen meer dan tien overheidsinstellingen mee: van de Belastingdienst, politie, douane, vreemdelingenpolitie, gemeente en het Openbaar Ministerie tot uitkeringsinstantie UWV.
Tussen 14 en 20.30 uur scannen vijf camera’s ruim vijfduizend kentekens. Bij ongeveer 250 auto’s is het raak. Af en toe staan de auto’s op het parkeerterrein vier rijen dik te wachten. Toch gaat de doorstroming vlot: bij iedere auto zoeken vier ambtenaren uit hoe de vork in de steel zit. Is iemand inderdaad geld schuldig, dan moet hij betalen.
Midden op het parkeerterrein heeft de Belastingdienst hiervoor een mobiel kantoortje ingericht in een bestelauto. Er staat een pinapparaat en ook contant geld is welkom. Binnen tikt de deurwaarder een kenteken in de computer, en alle openstaande vorderingen rollen eruit. Let wel: het gaat daarbij niet om een eenvoudige betalingsachterstand. Wanbetalers komen pas in dit bestand als ze herinneringen en dwangbevelen hebben genegeerd. Dit is het laatste station. 
Opbrengst: €40.000
Aan directe betalingen levert de actie in Vlissingen ruim €7500 op. Voldoet een wanbetaler zijn schuld niet ter plekke, dan kan de deurwaarder beslag leggen op de auto. Dat gebeurt 56 keer. In het ergste geval moet een wanbetaler te voet verder en wordt de auto weggesleept; dit gebeurt twaalf keer. Komt de wanbetaler niet binnen vier weken langs om de schuld te voldoen, dan verkoopt de fiscus de in beslag genomen auto om de openstaande belastingschuld af te lossen. De opbrengst van deze actie loopt daardoor uiteindelijk op tot €40.000.
1000 acties in het hele land
Vorig jaar zijn in het hele land ruim duizend van deze acties gehouden. Daarbij werd 4,8 miljoen euro afgerekend. 5006 auto’s reden niet verder. De verkoop van deze voertuigen leverde de Staat 31,5 miljoen euro op.
- Plus Magazine