Kort geleden kreeg ik de volgende vraag van een weduwe voorgelegd. Na een huwelijk van 55 jaar is haar man onlangs overleden. Nu bleek deze man ongeveer een jaar voor zijn overlijden zijn testament te hebben gewijzigd, waardoor hij zijn vermogen van een paar miljoen euro na heeft gelaten aan twee goede doelen.
Bij uitvoering van dit testament zou de weduwe (nagenoeg) niets erven. Volgens deze vrouw kon dit nooit de bedoeling van haar man zijn geweest. Zij vroeg zich af of zij dit testament zou kunnen laten vernietigen.
Het standaardantwoord op deze vraag is, dat dat bijzonder lastig is. Diegene die zich op vernietiging van een testament beroept, zal namelijk moeten aantonen dat de overledene wilsonbekwaam was ten tijde van het maken van het testament.
Op het moment dat aan een notaris de vraag wordt voorgelegd een testament op te stellen of te herzien, moet deze notaris toetsen of iemand wilsbekwaam is (oftewel, de gevolgen van zijn handelen kan overzien). Een notaris is hierbij aan strenge regels gebonden en hij/zij moet bij twijfel een medisch deskundige (medisch psychiater) raadplegen. Degene die zich er bij de rechtbank op beroept dat een testament bijvoorbeeld onder invloed van een geestelijke stoornis tot stand is gekomen, zal die stoornis moeten bewijzen. Dat kan meestal alleen door getuigen. Ervan uitgaande dat de notaris gedegen onderzoek heeft gepleegd, zal de verklaring onder ede van de notaris, eventueel in combinatie met het overleggen van een verklaring van de psychiater, hierbij meestal doorslaggevend zijn.
N.B. Onlangs is er een uitspraak geweest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden waarin de weduwe de verklaring van de psychiater in twijfel trok. Zij heeft - ondanks het beroepsgeheim van de psychiater - het medisch dossier mogen inzien. Blijkbaar bestonden er in die situatie concrete aanwijzingen dat een ander zwaarwegend belang (dan het beroepsgeheim) zou kunnen worden geschaad.
Nicole Goud is fiscalist en jurist met jarenlange ervaring in de belastingadvieswereld (sinds 1987). Sinds 2007 is zij werkzaam bij IFK en schrijft en ontwikkelt zij daar lesmateriaal voor banken, verzekeringsmaatschappijen, accountants en financiële planners op juridisch en fiscaal gebied.