Doe-het-zelf recht

Naar de Hema voor een testament

rechtbank
Getty Images

Scheiden, in beroep gaan tegen een overheidsbeslissing, een akte opstellen. U hoeft echt niet voor elke juridische kwestie naar een dure notaris of advocaat. Vaak is zelf doen een goed idee. Maar soms wordt goedkoop duurkoop…

Voor €125 kunt u een standaard-samenlevingscontract of testament laten opmaken. Inderdaad, bij de Hema. Sommige notarissen roepen dat dat niets kan zijn, zo’n kant-en-klaarproduct. Maar veel vakgenoten denken daar anders over. Zij zien wel brood in dergelijke initiatieven en sluiten zich voor een vergoeding aan. Want ook de Hema-documenten moeten langs een échte notaris om rechtsgeldig te zijn.

Voor andere zaken geldt dat niet. Zoals in beroep gaan als u van de gemeente geen dakkapel mag bouwen of protesteren tegen een bekeuring. Dit soort dingen kunt u steeds makkelijker zelf doen, ook omdat de overheid veel regels heeft aangepast.

Zelf doen tenzij…

Als u echt fikse ruzie hebt, is het verstandig om de persoonlijke hulp van een advocaat of notaris in te roepen. Zeker als het om veel geld gaat.
Neem de kantonrechter. Die is er voor huis-tuin-en-keuken­zaken, bijvoorbeeld buren die ruzie hebben over een schutting, of verkeersovertredingen. U mag er zelf procederen; een dure advocaat inhuren is niet nodig. Dat scheelt geld, zolang het om relatief kleine zaken gaat. Maar de kantonrechter mag ook consumentenconflicten tot €25.000 behandelen, en zaken over consumptieve kredieten tot €40.000. Ook arbeidsconflicten komen voor de kantonrechter.
In dat soort gevallen gaat het om grote belangen. En dan is profes­sionele rechtsbijstand geen overbodige luxe.

Uw gelijk halen per brief

Een heleboel dingen kon u altijd al zelf. Althans, in principe. Als de wasmachine één dag na afloop van de garantietermijn de geest geeft, kunt u in de pen klimmen. Maar dat is een stuk makkelijker geworden sinds u het adres van de leverancier makkelijk kunt achterhalen via internet. En er op datzelfde internet steeds meer goede voorbeeldbrieven te vinden zijn waarmee u meer kans maakt uw gelijk te halen.

Notariële akte via internet

Wie gaat samenwonen nadat hij twee keer getrouwd is geweest en kinderen heeft met verschillende achternamen, heeft maatwerk nodig. Maar voor veel andere partners is een eenvoudige standaard-akte genoeg. Die worden door steeds meer notarissen aangeboden. Kantoren hebben een goedkoop ‘filiaal’ op internet. Als u zorgt voor de benodigde informatie, verzorgen zij vanaf zo’n €300 een akte. Dat zijn nog geen warenhuisprijzen, omdat u betaalt voor – online – overleg. Maar het scheelt toch behoorlijk.

Rechtszaken per computer

Vanaf 2015 wordt het mogelijk om bijna alles voor een rechtszaak via de computer te regelen. Behalve de zitting zelf, waar u natuurlijk bij moet zijn. Ook nu kunt u sommige kantonzaken al digitaal voeren en bestuurszaken digitaal opstarten. Of dat een goed idee is, hangt van uw juridische kennis af. Bij ingewikkelde zaken kunt u beter wél een advocaat in de arm nemen. Zeker als de tegenpartij dat ook doet.

Online scheiden

Aanstaande exen die het over de meeste dingen eens zijn, hoeven niet per se naar een advocaat. U kunt veel dingen zelf regelen. Let wel goed op om te zien of u echt kosten bespaart. De tarieven ­variëren, maar ook wat er in de genoemde prijs zit inbegrepen verschilt. Vaak worden griffierechten apart in rekening gebracht, moet u zelf voor uittreksels van de burgerlijke stand zorgen en komt er ook nog btw boven op het afgesproken tarief. Ook het berekenen van de alimentatie, de boedelscheiding en een ouderschapsplan moeten meestal apart worden betaald. Wilt u uw echtscheiding zo veel mogelijk zelf voorbereiden, kijk dan op www.echtscheidingsplan.nl of www.ouders-uit-elkaar.nl. Op die websites vindt u een compleet stappenplan. En via www.alimentatiewijzer.nl kunt u ­globaal uitrekenen hoeveel alimentatie u gaat betalen of ontvangen.

Notarissen regelen sinds kort ook echtscheidingen. Dat lijkt soms goedkoper, maar zij brengen vaak apart advocaatkosten in rekening, omdat zij het echtscheidings­verzoek via een advocaat bij de rechtbank moeten indienen.

Online scheiden is lang niet voor iedereen weggelegd. Wie in een ‘vechtscheiding’ verwikkeld raakt, kan beter naar een advocaat stappen. Of, iets minder begrotelijk, een mediator inschakelen om te bemiddelen.

Voorbeeldbrieven

Zit u met een juridische kwestie? Er zijn talloze organisaties die u
kunnen helpen. Kijk op deze websites voor handige voorbeeldbrieven waarmee u zelf aan de slag kunt.
www.plusonline.nl/voorbeeldbrieven
Kapotte bril claimen, klacht indienen over het openbaar vervoer of bezwaar maken tegen de WOZ-waarde? Op de website van Plus Magazine staat bijna elke voorbeeldbrief die u nodig hebt.
www.consuwijzer.nl/voorbeeldbrieven
Ook een heel ruim aanbod. Én handig gerangschikt per onderwerp.
www.trosradar.nl/consumentenhulp/voorbeeldbrieven
U moet even wat pagina’s doorbladeren op de website van het ­consumentenprogramma, maar de hoeveelheid brieven is groot.
www.eigenhuis.nl
De organisatie voor woningbezitters heeft contracten en brieven
online staan over woningen, appartementen, verbouwingen, de
WOZ en verzekeringen. Klik op ‘Producten & diensten’ en dan op ‘Modelcontracten en brieven’.
www.juridischloket.nl
De site geeft voorbeeldbrieven en handige tips om zaken zelf aan te pakken. Zoek op ‘Voorbeeldbrieven’.
www.rvr.org
Op de site van de Raad voor Rechtsbijstand vindt u de Recht­wijzer, met tips voor wat u bij een conflict kunt doen. Via deze Rechtwijzer kunt ook brieven opstellen.
www.rechtspraak.nl
Op de website van alle Nederlandse gerechten vindt u onder ­‘Procedures’ bijvoorbeeld formulieren voor hoger beroep en om een kort geding aan te vragen.
Hebt u een conflict met de gemeente, het UWV of een andere ­overheidsinstantie en wilt er een zaak van maken? Kijk dan onder ‘Naar de rechter’ bij ’Bestuursrechter’ en ‘Formulieren’ om te zien
hoe u digitaal kunt procederen.