Vraag en antwoord
Onlangs heb ik in een artikel gelezen dat een boedelbeschrijving bij het overlijden van de eerste van twee partners noodzakelijk is. Dit artikel heeft me aan het denken gezet. Mijn vrouw en ik hebben in 2009 een testament laten opstellen waarin we elkaar tot enig erfgenaam hebben benoemd. Door dit testament hebben we het idee dat we na het overlijden van een van ons niets aan de kinderen verplicht zijn en dus ook geen boedelbeschrijving. Vanwege dit artikel ben ik gaan twijfelen. Moeten we toch wat doen of moeten we onze testamenten laten aanpassen?
Het artikel waar u het over heeft, gaat vermoedelijk over de situatie dat de wettelijke verdeling van toepassing is. In het kort houdt dit in: de langstlevende en de kinderen erven maar de langstlevende houdt over alles de beschikking en de kinderen krijgen een vordering op de langstlevende die pas opeisbaar is bij overlijden van de langstlevende. Hoewel dit vaak wordt vergeten, is het toch nodig of in elk geval verstandig om in dat geval een boedelbeschrijving op te maken zodat kan worden vastgesteld hoe groot de erfdelen van de kinderen zijn en hoe groot dus hun vorderingen zijn op de langstlevende. Dit is bijvoorbeeld van belang om te bekijken of op dat moment erfbelasting verschuldigd is. Ook weten de kinderen met die boedelbeschrijving later wat ze nog te goed hebben van de langstlevende partner. Dit vergemakkelijkt bij het tweede overlijden onder meer de verdeling en zorgt ervoor dat er niet teveel erfbelasting verschuldigd is.
Uit uw beschrijving maak ik op dat u en uw vrouw een zogenoemde tweetrapsmaking in uw beider testamenten hebben laten opnemen. In dat geval worden de kinderen bij de eerst overleden partner ‘onterfd’. Zij ontvangen niets, ook geen vordering, maar zijn wel verwachter van het zogeheten ‘bezwaarde vermogen’. Met andere woorden, na het overlijden van de eerst-overleden partner erven ze niets, maar na het overlijden van de langstlevende erven ze als verwachter alsnog van wat resteert van de nalatenschap van de eerst-overledene (in de tweede trap). Juist bij een tweetrapstestament is een boedelbeschrijving (vaak notarieel) verplicht om vast te kunnen stellen wat het ‘bezwaarde vermogen’ is en hoeveel daar uiteindelijk nog van over is.
Het antwoord op uw vraag luidt dan ook dat - gezien uw testament - een boedelbeschrijving zeker nodig is, meestal zelfs verplicht.
Zoals u uit het bovenstaande kunt opmaken, is het ook in de meeste andere situaties sowieso verstandig om een boedelbeschrijving bij een eerste overlijden op te (laten) maken.
Mr. Nicole Goud is fiscalist en jurist. Zij is ruim 15 jaar als belastingadviseur werkzaam geweest, heeft een aantal jaren gewerkt binnen de advocatuur en als auteur bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening op het gebied van o.a. erfrecht, familierecht, en het fiscale recht (erf- en schenkbelasting, inkomstenbelasting, bedrijfsopvolging). Ook heeft zij ervaring in de notariële boedelpraktijk. Sinds een aantal jaar is zij eigenaar van Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu) en houdt zij zich bezig met financieel en juridisch advies voor senioren met de focus op de afwikkeling van nalatenschappen. Sinds 21 maart 2019 is zij ook RegisterExecuteur.