De symptomen van een insectenbeet
Een rode vlek, jeuk of een zwelling: een beet van een insect herken je vaak wel. Toch is het niet altijd duidelijk welk beest je te pakken heeft gehad, terwijl er wel degelijk onderscheid zit in de beten van een mug of steekvlieg. Zo herken je de verschillen.
Insecten steken uit zelfverdediging of omdat ze zich voeden met menselijk bloed. Tijdens het steken, brengen ze een giftige stof in de huid. De prik zelf kan pijnlijk zijn, maar het gif - of eigenlijk de reactie van je lichaam op het gif - veroorzaakt de rode vlekken, jeuk, pijn of zwelling.
Bijen
De steek van een bij voel je meteen: de prik geeft een stekende, brandende pijn. Direct daarna ontstaan irritatieverschijnselen: de huid wordt dik en rood. Soms zie je eerst een witte bult. Bij de meeste mensen is een bijensteek onschuldig en verdwijnen de verschijnselen snel. Bij een allergie kunnen echter wel ernstige symptomen optreden en is snel handelen nodig.
In Nederland komen veel bijen voor, maar ze steken alleen wanneer ze zich bedreigd voelen. Ze steken niet snel, daarna gaan ze namelijk dood. De angel blijft in de huid achter, die moet je zo snel mogelijk verwijderen omdat die anders gif in je huid blijft pompen.
Hommel
De kans op een hommelsteek is zeer klein, ook zij steken pas wanneer ze in het nauw gedreven worden en geen andere uitweg meer zien. Na het steken blijft de angel over het algemeen niet achter in de huid. Er treedt wel een korte pijnreactie met veelal zwelling en roodheid op die enkele uren kan aanhouden.
Mieren
Een mierenbeet is niet gevaarlijk, maar kan wel erg vervelend zijn. Op het moment van de beet voel je bij een normale mier niets. Pas later ontstaan rode vlekjes die erg kunnen jeuken. Deze plekjes doen bij de meeste mensen geen pijn en worden niet groter. Bij een allergie kan - vanzelfsprekend - wel een extremere reactie ontstaan.
Dit geldt eveneens voor de beet van een rode mier. Die zijn namelijk een stuk agressiever en spuiten bij het steken gif in de huid. Het gif zorgt voor een stekende of brandende pijn. De gebeten plek wordt meestal rood en zwelt op. Soms wordt de steekplek wit. De rode mier leeft voornamelijk in dennenbossen en lichte loofbossen.
Muggen
Niet alle soorten muggen stekken. Alleen vrouwelijke steekmuggen bezorgen je bulten op het moment dat ze bevrucht zijn. Voor de ontwikkeling van hun eitjes hebben ze voedingsstoffen nodig die ze uit ons bloed halen. Met speciale monddelen prikt een mug gaatjes in de huid waardoor ze bloed op kunnen zuigen.
Het speeksel van de mug zorgt ervoor dat je bloed niet meteen stolt, maar als reactie daarop komt er histamine vrij wat zorgt voor een allergische reactie die gepaard gaat met jeuk, roodheid en zwelling. Op het moment van steken zelf, voel je vaak weinig.
Een muggenbeet is meestal onschuldig. In Nederland komen van nature ruim dertig soorten steekmuggen voor, deze brengen geen ziektes over op mensen. Een aantal buitenlandse muggensoorten doet dat wel, bijvoorbeeld de malariamug.
Steekvlieg
De steekvlieg, ook wel daas of paardenvlieg genoemd, kan gemeen bijten. De snuit van de steekvlieg bestaat namelijk uit kleine mesjes, die zelfs door dunne kleding heen kunnen bijten. De vrouwtjes strijken snel neer, bijten vrijwel onmiddellijk en zuigen bloed. Dit bloed hebben ze nodig voor hun eitjes. Het speeksel van de steekvlieg zorgt voor de reactie. Meestal ontstaat jeuk en een opgezwollen schijf op de huid.
Over het algemeen is de zwelling klein en van korte duur, maar sommige mensen reageren behoorlijk heftig en kunnen te maken krijgen met grote zwellingen. Houd de beet ook goed in de gaten. Je kunt door een steekvliegbeet namelijk een bacteriële infectie oplopen. Ontsmet de beet dus goed en neem zodra er een infectie ontstaat contact op met je huisarts.
Steekvliegen komen vooral voor in landelijke gebieden, met name in bossen, weidevelden en vochtige gebieden.
Teken
Ook een tekenbeet is pijnloos en merk je meestal niet op. Een teek blijft echter meestal wel op de bijtplek zitten. Je moet hem dan zo snel mogelijk verwijderen, omdat hij ziekten over kan brengen. De bekendste is de Ziekte van Lyme.
De meeste mensen krijgen helemaal geen klachten na een tekenbeet. Ook als er een klein rood plekje ontstaat is er geen reden voor paniek. Maar als na een tekenbeet een rode cirkel ontstaat rond de plaats van de beet of wanneer er andere gezondheidsklachten, zoals griepachtige verschijnselen, heftige pijn aan een arm of been, pijnlijke, gezwollen gewrichten of de neiging tot flauwvallen ontstaan, dan moet je direct contact opnemen met de huisarts.
Vlooien
Bij een beet van een vlo reageert je huid op het speeksel van de vlo dat achterblijft. Meestal zie je een rood, rond vlekje met in het midden een klein bultje of puntje. De aangedane huid jeukt, maar zet meestal niet op. Wel kan er huidirritatie in de vorm van bultjes of plekjes ontstaan. Dit verdwijnt meestal vanzelf. Op het moment van de beet zelf merk je meestal niets.
In het buitenland kun je via vlooienbeten ziekten oplopen. Het is dan ook belangrijk dat een beet niet wordt opengekrabd, want dan kan een ontsteking ontstaan.
Wespen
Net als bijen steken wespen als ze zich bedreigd voelen, maar ze steken wel sneller dan een bij. Je merkt meestal meteen dat je gestoken bent: het kan flink pijn doen. De verschijnselen zijn vergelijkbaar met een bij, maar de angel van de wesp blijft niet achter. Pijn en jeuk verdwijnen meestal binnen enkele uren, maar sommige mensen zijn gevoeliger voor een wespensteek dan anderen.
