'Tabaksproducenten hebben rokers jarenlang voorgelogen'

Waarom is dit zo’n belangrijke rechtszaak?
“De cijfers zijn hal-lu-ci-nant: alleen in Nederland vallen al 20.000 doden per jaar als gevolg van roken! En dit is de eerste keer dat rokers niet voor geld gaan, maar voor een verbod op de sigaret. Via het strafrecht. Als iemand je in elkaar geslagen heeft, weet je dat je aangifte moet doen wegens mishandeling. Maar in het Wetboek van Strafrecht staat ook dat je iemand niet expres ziek mag maken. Toch is dat precies wat tabaksproducenten al jaren doen: ze voegen stofjes toe om rokers sneller en heviger verslaafd te maken. Suiker bijvoorbeeld. Dat werkt bij verbranding als een antidepressivum. En ammoniak. Dat zorgt ervoor dat de nicotine sneller in de hersenen komt. Al die toevoegingen versterken de verslaving en schakelen de vrije wil om met roken te stoppen uit. Ik vind dat de tabaksindustrie daarmee ook verantwoordelijk is voor alle doden en zwaargewonden die daaruit voortvloeien.”

Een verbod op de sigaret, daar maakt u geen vrienden mee...
“Nee, wat dacht je! Veel rokers zijn boos op mij. Anne Marie, de longkankerpatiënt namens wie ik aangifte heb gedaan, wordt verketterd. Rokers zeggen: ‘Je kiest er toch zelf voor!’ Maar dat is een groot misverstand. Je kiest voor de eerste sigaret, maar daarna ben je verslaafd. Ik weet het, ik heb zelf gerookt. Gauloises. Gitanes. Dat vond ik mooi klinken. Ik voelde me een wilde zigeunerin met een Gitanes in mijn mond. Zelfs tijdens mijn zwangerschappen rookte ik er nog één per dag, want ik kon er niet van afblijven. Zodra de kinderen van de borstvoeding af waren, hoppeta, ging ik weer aan de rokerij. Niet beseffend dat het junkengedrag was.”

Welke straf zouden de verantwoordelijken moeten krijgen?
“Ik kan me voorstellen dat het goed is dat een CEO een tijdje achter de tralies gaat, zodat hij gaat beseffen waarmee hij bezig is geweest. Maar gevangenisstraf is niet het primaire doel van mijn cliënten: een longkankerpatiënt, een COPD-patiënt en de Stichting Rookpreventie Jeugd. Namens hen heb ik aangifte gedaan tegen tabaksproducenten wegens poging tot moord, het benadelen van de gezondheid en valsheid in geschrifte. Zij willen de sigaret de wereld uit om kinderen te beschermen. Dat is belangrijker dan een straf.”

Doet u deze zaak uit persoonlijke verontwaardiging?
“Ik ben ermee begonnen omdat Anne Marie naar me toe kwam. Toen ben ik me in de sigaret gaan verdiepen en inmiddels sta ik er totaal achter. Ik heb ontdekt hoe geniaal het design is. Ik wist niet dat in alle filters minuscule ventilatiegaatjes zitten die door de rookmachine tijdens de metingen niet bedekt worden. Daardoor zuigt de machine lucht mee naar binnen waardoor lagere waarden worden gemeten, die op de pakjes werden vermeld. In werkelijkheid krijgen rokers bijna het dubbele binnen, omdat ze met hun vingers of hun mond die ventilatiegaatjes bedekken. Met het publiceren van de verkeerde waarden op sigarettenpakjes pleegden tabaksproducenten jarenlang valsheid in geschrifte. Toen ik dat ontdekte, wist ik dat ik beethad. Ze hebben rokers jarenlang voorgelogen. Dat is een heel belangrijk punt, omdat daar duidelijk de kwade bedoelingen van de tabaksindustrie uit blijken.”

U kreeg geen bijval uit de politiek bij de bekendmaking over de manipulatie van rookmachines. Geen Kamervragen aan de minister van Volksgezondheid.
“Brainwash is neergedaald in de hoofden van zo goed als iedereen. Het is bizar hoe luchtig er wordt gedaan over de sigaret. Weet je wat Jet Bussemaker zei toen ik haar hierover sprak aan tafel bij Pauw? Ze zei: ‘Gun ze hun pleziertje.’ Ik had haar het liefst over de tafel getrokken en gevraagd: wát zegt u?! Gun ze hun pleziertje! Maar wel met 20.000 doden per jaar! Wat straal je als minister van Onderwijs dan uit naar de jeugd!”

Wat verwacht u van het Openbaar Ministerie?
“Serieus onderzoek, met name naar het manipuleren van de rookmachines. De kans op vervolging wegens valsheid in geschrifte acht ik vrij groot, maar ook over het benadelen van de gezondheid en poging tot moord heb ik overtuigend materiaal aangedragen. Via de website Sickofsmoking.nl hebben zich 900 andere zieke rokers gemeld die ook aangifte willen doen, en er komen nog steeds mensen bij. Het OM kan dus niet zeggen dat Nederland niet op vervolging zit te wachten.”

U verdedigt ook mensen die van vreselijke zaken worden beschuldigd. Is het fijn om nu een onschuldig slachtoffer bij te staan? 
“Als advocaat moet je soms handelen uit professionele overwegingen, maar hier sta ik principieel 100 procent achter. Daarom vind ik deze zaak heerlijk om te doen. Maar het verschil met het bijstaan van verdachten is niet zo groot als het lijkt. Het is allebei mensenwerk. Ik zorg dat er recht wordt gedaan aan mijn cliënt, of dat nu een verdachte is die door de overheid bij de lurven is gegrepen of een slachtoffer van een misdrijf. In het ene geval voer ik verweer tegen een aanklacht, in het andere geval draag ik juist de munitie aan voor vervolging.”

Bron: Plus Magazine (foto Linelle Deunk)