Mexicaanse griep

Ouderen hebben waarschijnlijk minder kans de Mexicaanse griep te krijgen dan jongeren.
Iedereen kan de Mexicaanse griep krijgen. Maar het lijkt erop dat mensen die vóór 1957 geboren zijn, er iets minder vaak ernstig door getroffen worden. Dat komt doordat de Mexicaanse griep qua samenstelling enigszins lijkt op de griep die toen rondwaarde. Wie voor 1957 al eens griep heeft gehad, heeft waarschijnlijk bepaalde antistoffen in het lichaam die ook tegen de Mexicaanse griep werken. Mensen jonger dan 52 hebben die weerstand zeker niet en worden dus makkelijker ziek.

De gevolgen van de Mexicaanse griep zijn voor ouderen ernstiger.
Hoewel de Mexicaanse griep bij 52-plussers iets minder voorkomt, kunnen de gevolgen voor hen wel serieuzer zijn. De Mexicaanse griep verloopt namelijk het heftigst als iemand ook een andere, serieuze aandoening heeft, bijvoorbeeld suikerziekte of hart- of longproblemen. Dat is juist meer het geval bij ouderen dan bij jongeren.

Onze kleinkinderen zijn de motor van de griepepidemie.
Jonge kinderen lopen meer risico omdat ze minder weerstand hebben tegen ziektes. Hun immuunsysteem is nog betrekkelijk ‘blanco’. Doordat ze van nature vaak aan elkaar zitten, dragen ze het virus ook nog eens makkelijk aan elkaar over. Zo vormen kinderen als het ware de ‘motor’ van de griepepidemie.
Als iemand in uw omgeving Mexicaanse griep heeft, hoeft u niet uit voorzorg het contact met uw kleinkinderen te vermijden. De kans is groot dat zij op andere plekken, zoals op school of bij de sportclub, toch wel met het virus in aanraking komen. Als u zelf besmet raakt, is het wel verstandig om het contact met anderen tot een minimum te beperken.
[PAGEBREAK]
De ‘gewone’, jaarlijkse griepprik die alle 60-plussers kunnen krijgen, beschermt NIET tegen de Mexicaanse griep.
De jaarlijkse wintergriep en de Mexicaanse griep zijn twee totaal verschillende virussen, die elk hun eigen aanpak vragen. Vandaar ook dat er niet één vaccin – een middel dat het lichaam stimuleert om zelf antistoffen te produceren – voor beide griepsoorten gemaakt kan worden.
Haalt u jaarlijks een griepprik, dan moet u zich dit jaar nog een keer laten inenten tegen de Mexicaanse griep. U bent gedurende het griepseizoen dan zo goed mogelijk beschermd tegen beide virussen. De griepprikken bieden geen garanties; ook wie is ingeënt, kan de (Mexicaanse) griep krijgen. Met andere woorden; geen enkel vaccin is 100 procent ‘griepproof’.
Maar de kans op ernstige ziekte is na vaccinatie wel veel kleiner. Hoeveel kleiner precies is nog onduidelijk. Omdat het om een nieuw vaccin gaat en omdat het virus zich continu blijft ontwikkelen, is vooraf niet te zeggen hoe goed het zal werken. Om het effect van het vaccin tegen de Mexicaanse griep te vergroten, krijgt u hiervan twee keer een dosis met een tussentijd van drie weken.

60-plussers hebben recht op een ‘Mexicaanse-griepprik’.
De vaccinatie zal vanaf eind oktober gefaseerd gebeuren. De groepen die hem het hardst nodig hebben, krijgen als eerste een inenting. Dat zijn de mensen met een medisch risico die ieder jaar al opgeroepen worden voor de griepprik.
Ook medewerkers in de gezondheidszorg krijgen snel een oproep, omdat zij een groot besmettingsrisico lopen en bron kunnen zijn voor mensen die vanwege een kwetsbare gezondheid veel kans op complicaties hebben, zoals chronisch zieken. Gezinsleden en mantelzorgers van een kleine groep mensen met een sterk verhoogd risico komen eveneens voor de prik in aanmerking.
Daarnaast kunnen ook alle gezonde 60-plussers een oproep verwachten. In totaal gaat het om vijf à zes miljoen Nederlanders. Het gevaar bestaat dat het virus in het najaar agressiever wordt of resistent wordt tegen virusremmers. In dat geval zullen meer mensen worden ingeënt. De vaccinatie is overigens niet verplicht.
[PAGEBREAK]
De meeste patiënten overlijden niet aan de Mexicaanse griep.
Maar de Mexicaanse griep kán wel dodelijk zijn, net als de gewone wintergriep. Daaraan overlijden jaarlijks zo’n achthonderd à duizend mensen. Meestal zijn dat patiënten met een verzwakte weerstand als gevolg van andere aandoeningen. Het lichaam is daardoor minder goed in staat de aanval van het griepvirus af te slaan. Er kan dan een longontsteking ontstaan, met ernstige ademhalingsproblemen. Bestaande ziektes kunnen door de griep bovendien verergeren of ontregeld raken.
Volgens de Gezondheidsraad voorkomt de bestaande griepprik bij ouderen circa de helft van het aantal griepgevallen en ziekenhuisopnamen. Ook vermindert de griepprik bij ouderen het aantal sterfgevallen door griep aanzienlijk (28 tot 50 procent).
Aan de Mexicaanse griep zullen in Nederland zeker ook mensen overlijden. Mogelijk ligt dat aantal hoger dan bij de gewone griep, omdat het een nieuw virus is. Hoeveel patiënten er zullen sterven is niet te voorspellen. Dat hangt onder andere af van hoe snel het virus zich verspreidt, of het virusremmende middel oseltamivir (productnaam: Tamiflu) werkzaam blijft, en of het vaccin tegen de griep op tijd komt en effectief is. Maar in verreweg de meeste gevallen genezen mensen gewoon vanzelf van de griep, óók van de Mexicaanse griep.

Uit voorzorg virusremmers nemen heeft geen zin.
Virusremmers zijn medicijnen die de vermeerdering van het virus in het lichaam sterk afremmen. De bekendste is Tamiflu. Het middel, dat alleen op recept verkrijgbaar is, zorgt ervoor dat iemand korter en minder heftig griep heeft, en minder besmettelijk is voor anderen. Tamiflu werkt weliswaar preventief tegen de griep, maar omdat je het middel maximaal zes weken mag gebruiken is in het geval van een epidemie de kans groot dat je na die zes weken alsnog besmet raakt. Tamiflu helpt niet om extra weerstand tegen de griep op te bouwen; dat kan alleen een vaccin doen.
[PAGEBREAK]Hoewel virusremmers niet in het basispakket van de zorgverzekering zitten, worden ze voor mensen die de Mexicaanse griep hebben wel vergoed. Er zijn in Nederland genoeg virusremmers beschikbaar om iedereen die het nodig heeft te behandelen. Ook dat is dus geen reden om preventief via de huisarts of internet medicijnen in te slaan.
Vaak uw handen wassen beschermt beter dan een mondkapje.
Koop papieren zakdoekjes, geen mondkapjes. Meerdere keren per dag uw handen wassen – en ze afdrogen met een papieren doekje dat u daarna weggooit – is de beste manier om besmetting te voorkomen. Mondkapjes hebben alleen zin als u ze consequent gebruikt en elke paar uur vervangt. Bovendien moet de pasvorm perfect zijn om optimaal te beschermen. Bij een goedkoop mondkapje van de doe-het-zelfzaak is dat meestal niet het geval.
Zinvoller is het om uw mond, neus en ogen zo min mogelijk aan te raken en woon- en werkruimtes goed te ventileren. Het griepvirus wordt overgedragen door de lucht, met praten, niezen en hoesten, of via handen of voorwerpen, zoals een deurknop. Verspreiding vindt vooral plaats in ruimtes waar mensen dicht bij elkaar zitten en waar slecht wordt geventileerd. Moet u hoesten of niezen en hebt u geen (papieren) zakdoek bij de hand? Doe dat dan in uw elleboogholte in plaats van in uw hand. Gebruik voor het neussnuiten papieren zakdoekjes, en gooi ook die meteen weg.

Griep? Ga niet naar de dokter, maar bel.
De symptomen van de Mexicaanse griep zijn hetzelfde als die van de gewone griep: koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid en een droge hoest. Soms komt daar ook braken en
diarree bij.
Hebt u dergelijke klachten en is uw temperatuur hoger dan 38 graden, ga dan niet naar de huisarts, maar neem telefonisch contact met hem op. Zo voorkomt u dat u eventueel andere patiënten in de wachtkamer besmet of de dokter zelf aansteekt. De huisarts zal vervolgens beoordelen of er bloedonderzoek gedaan moet worden – alleen in een laboratorium kan men aantonen welk virus de griep veroorzaakt – en of het nodig is om virusremmers voor te schrijven.
De incubatietijd van griep, de periode tussen het binnenkrijgen van het griepvirus en het moment dat de eerste ziekteverschijnselen opduiken, is twee tot vijf dagen. Hebt u de Mexicaanse griep opgelopen, dan bent u besmettelijk van de dag vóór de klachten zijn begonnen, tot vijf of zes dagen daarna.         

Met dank aan Jim van Steenbergen van het RIVM en Aaldert Mellema van GGD Nederland.