Voor iedereen een eigen pil

Stel dat u zich ziek voelt. Er komt een tijd dat u dan door een scanner loopt en de diagnose op een briefje krijgt. Dan neemt u de medicijnen in die helemaal speciaal voor u persoonlijk zijn ontwikkeld, en u wordt weer beter. Het klinkt te mooi om waar te zijn. En inderdaad duurt het heel lang voor het zover is.

Medicijnen op maat
Toch zal er ook de komende jaren al heel wat veranderen op het gebied van medicijnen. De geneeskunde staat momenteel op een keerpunt, zeggen deskundigen. Er komt genezing in zicht voor ziekten die tot nu toe ongeneeslijk leken. Voor het eerst in de geschiedenis.

Wetenschappers ontdekken namelijk aan de lopende band meer over de functie van genen en het verband met ziekten. Zoals diabetes en kanker. Daardoor kunnen farmaceutische bedrijven veel gerichter medicijnen ontwikkelen.

Momenteel slaan lang niet alle medicijnen bij iedereen aan. Soms gaat u zich door alle bijwerkingen slechter voelen in plaats van beter. In de toekomst hoeft dat niet meer. Een arts schrijft dan pas een recept voor als hij zeker weet dat u er wat aan heeft. Daarvoor worden speciale tests ontwikkeld. Nu gebeurt dat af en toe ook al. Zoals bij sommige vormen van kanker.

Het kán nog veel verder gaan. Wetenschappers kunnen voor u een persoonlijk medicijn ontwikkelen. Dan zien ze in uw genen wat er aan de hand is en knutselen in het laboratorium een antistof in elkaar. Maar er zitten veel haken en ogen aan dit idee. De kosten voor een individueel geneesmiddel zijn niet te overzien: denk aan minstens een miljoen euro per patiënt. Omdat het middel zo persoonlijk is, hebben (dier)proeven bovendien geen zin. U weet van tevoren dus niet of het medicijn wel veilig is. Kortom: het kán met de toekomstige technieken, maar waarschijnlijk zal het zo'n vaart niet lopen.[PAGEBREAK]Geen pillen meer
Tot nu toe krijgt u als patiënt vooral chemische medicijnen voorgeschreven. Maar de toekomst ligt bij biotechnologische medicijnen. Deze werken beter, zijn veiliger en hebben minder bijwerkingen. Ze worden gewonnen via genetisch gemanipuleerde bacteriën, planten of dierlijk materiaal.

Ze hebben wel een nadeel: u kunt ze niet via een pilletje innemen. Ze worden namelijk afgebroken in uw maag en darmen. Concreet betekent dit dat er steeds meer medicijnen zullen komen die u moet toedienen via een naald of pompje. Of die u moet inhaleren via de neus of mond. Zo bestaat er nu al insuline die u als diabetespatiënt gewoon inhaleert. Voor andere geneesmiddelen kunt u straks een pleister gebruiken.

Sensoren in uw lichaam
Via moderne technologie wordt het ook mogelijk om medicijnen steeds gerichter naar een plek in het lichaam te sturen. Ze laten de werkzame stof pas los als ze op de juiste plaats aangekomen zijn. En er is meer in ontwikkeling. Zo werken biotechnologen aan sensoren die u in of op het lichaam draagt. Die sensoren meten wanneer er iets misloopt in uw lijf en dienen dan medicijnen toe. Een goed voorbeeld is de sensor die automatisch de hoeveelheid suiker meet in het bloed van een diabetespatiënt en insuline afgeeft als dat nodig is. Zo wordt de sensor een soort mini-orgaan: hij gaat compleet in het lichaam op en werkt er mee samen.

Preventieve medicijnen
Het zou natuurlijk nog mooier zijn als u kunt voorkomen dat u ziek wordt. Ook daar wordt hard aan gewerkt. Door onderzoek naar erfelijke (genetische) aandoeningen bijvoorbeeld. En door het ontwikkelen van vaccins tegen ziekten zoals hiv: aids moet over niet al te lange tijd uitgeroeid kunnen worden.

Daarnaast is het heel waarschijnlijk dat we straks massaal preventief medicijnen slikken. Zoals een kuurtje griepremmers als u in een omgeving komt waar griep heerst. Of pillen tegen hart- en vaatziekten, waarin onder andere aspirine en cholesterolverlagers zitten. Zulke pillen haalt u dan gewoon bij de supermarkt.[PAGEBREAK]Genezing in plaats van symptoombestrijding
Alles bij elkaar zal er de komende tien à vijftien jaar heel wat veranderen. U wacht straks niet meer tot u klachten krijgt, maar hoort van uw arts voor welke ziekten u aanleg heeft en begint dan medicijnen te slikken. Voor een aantal ongeneeslijke ziekten komt genezing een stuk dichterbij, door nieuwe medicijnen en andere moderne behandelingen. Om het voorbeeld diabetes er nog maar eens bij te halen: artsen studeren druk op het transplanteren van lichaamscellen die insuline produceren om zo de patiënt te genezen. Dan hoeft hij nooit meer insuline te spuiten en worden ook sensoren in het lichaam overbodig.

Wonderpil
Maar als er straks zo ontzettend veel mogelijk is met de moderne technieken, als wetenschappers de mens genetisch kunnen ontrafelen, zal er dan niet een wonderpil komen die we tegen alle ziekten ineens kunnen innemen? Dat zou pas echt handig zijn! Eigenlijk zijn de deskundigen het over dit antwoord wel eens: nee, die wonderpil komt er niet. Het menselijk lichaam is daar te ingewikkeld voor. Ieder mens is anders. En ieder mens heeft dus andere medicijnen nodig. Medicijnen op maat, die hebben de toekomst.