Vraag en antwoord: maagklachten

Welke maagklachten komen veel voor?

Een branderig, stekend gevoel achter het borstbeen of in de keel (brandend maagzuur), maar ook pijn of een onaangenaam, branderig gevoel in de bovenbuik komen vaak voor. Net als veel moeten boeren, een opgeblazen gevoel en misselijkheid. Deze klachten kunnen in combinatie voorkomen. Op grond van deze klachten alleen, is het heel moeilijk te zeggen wat iemand precies mankeert.

Hoeveel mensen hebben er last van?

Ongeveer één op de vier heeft wel eens maagklachten. Een groot deel van deze mensen heeft last van brandend maagzuur. Dat veroorzaakt een brandend of drukkende gevoel achter het borstbeen en oprispingen. Ze hoeven daarbij echter geen zuur te proeven.
Sommige mensen hebben een maagzweer. Die hebben vooral last van pijn in de maagstreek, maar ze kunnen vaak niet precies aanwijzen waar. Soms is de pijn heftiger na het eten, soms juist meer op een lege maag. Andere mensen hebben een luie maag.

Wat is een luie maag?

Een maag die minder beweegt dan gewenst is. Normaal beweegt de maag zodra er voedsel inkomt. De maagspieren kneden het voedsel en vermengen het met sappen die de maag produceert. De klachten door een luie maag variëren nogal: druk op de maag, opgeblazen gevoel, snel een vol gevoel, opboeren, oprispingen, misselijkheid en soms braken na het eten. De luie maag kan een oorzaak van brandend maagzuur zijn.

Wat veroorzaakt een luie maag?

Dat weet men nog niet. Wel is bekend dat sommige medicijnen, zoals kalmeringspillen, de maagactie kunnen vertragen. Ook werkt de maag trager wanneer je gespannen bent en kunnen mensen met suikerziekte er last van krijgen.

En brandend maagzuur?

Brandend maagzuur kan veroorzaakt worden doordat het ‘klepje’ van slokdarm naar maag slecht werkt, waardoor de maaginhoud terugstroomt naar de slokdarm. Dat terugstromen heet ‘reflux’. Bij het ouder worden kan het klepje verslappen, evenals bij overgewicht. Het klepje kan ook verslappen door bepaalde stoffen zoals alcohol, koffie, pepermunt, chocola en nicotine. Twee andere oorzaken van brandend maagzuur zijn een luie maag en een breukje in het middenrif.

Wat veroorzaakt een maagzweer?

Lange tijd is gedacht dat maagsap of stress de boosdoeners waren. Maar in 1982 ontdekten Marshall en Warren een andere schuldige: de bacterie Helicobacter pylori. In 2005 kregen zij voor deze ontdekking de Nobelprijs. We weten nu dat meer dan 90 procent van de zweren van de twaalfvingerige darm en meer dan 80 procent van de maagzweren door deze bacterie komt.

Wat kun je er zelf tegen doen?

Vaak gaan maagklachten vanzelf over. De volgende maatregelen kunnen helpen:

• niet haastig eten, maar het voedsel goed kauwen
• meerdere kleine maaltijden nemen
• drie uur voor het slapen niet eten
• de buik niet insnoeren.

Vermijd daarnaast voedsel dat de klachten verergert. Wat dat is, verschilt van mens tot mens. Boosdoeners kunnen zijn: koffie, sterke thee, vet eten, alcohol, sterk gekruid voedsel en rauwe uien. Het kan helpen om te stoppen met roken, te ontspannen en om bij overgewicht af te vallen. Zelfzorgmiddelen als maagzuurbinders (algeldraat met een magnesiumzout), maagzuurremmers (ranitidine of famotidine) of een maaglediger (domperidon) kun je uitproberen, maar gebruik ze slechts enkele dagen tot weken.

Wanneer moet je naar de huisarts?

Direct bij heftige pijn, bloed overgeven of een gitzwarte ontlasting. Maak ook een afspraak als de klachten steeds erger worden, als het eten moeilijk zakt, als je gedurende enkele weken elke dag maagklachten hebt, of als je om onverklaarbare redenen afvalt. Hetzelfde geldt als de eigen maatregelen niet binnen enkele weken helpen. De huisarts kan direct of na nader onderzoek een diagnose stellen en de bijpassende leefregels en medicijnen aangeven. Voor zuurbranden, een maagzweer en een luie maag bestaan medicijnen die in veel gevallen helpen.

Meer informatie: Maag Lever Darm Stichting (www.mlds.nl), infolijn voor medische vragen: 0900–202 56 25 of e-mail naar voorlichting@mlds.nl.