Ziekte, bedankt!

Het roer om na burn-out
Voor Marlies van Wijngaarden (39) was de burn-out die ze vijf jaar ­geleden kreeg, niet alleen een zware ­periode, maar ook een waardevol cadeau. “Mijn burn-out dwong me om mezelf helemaal af te pellen en mijn diepste drijfveren te ontdekken. Als ik dat niet had gedaan, had ik het roer niet radicaal durven omgooien.”

In de zomer van 2008 startte ze haar eigen onderneming ‘Bewegen vanuit je hart’, voor coaching, workshops en teambuilding. Zo’n 40 procent van de mensen zoekt na een burn-out een andere baan of functie. Nog eens 10 procent komt er tijdens de periode van bezinning achter dat alles anders moet en gooit zijn hele leven op de schop. Van Wijngaarden bepaalt tegenwoordig zelf wat ze doet. Op haar werk én thuis. Ze laat zich niet meer, nooit meer, door anderen de wet voorschrijven.

Veertien jaar lang had ze zich volledig ingezet voor haar werk bij een uitzendbureau. Een enthousiaste vrouw met pit, die het van intercedent tot regiomanager schopte. Daarnaast moest ze van zichzelf ook nog een perfecte partner, dochter en vriendin zijn. Totdat het licht plotseling uitging en ze alleen nog stilletjes op de bank kon zitten. “Ik besloot dat het genoeg was, dat ik niet meer in de pas van anderen wilde lopen.”
Ze zegde haar baan op, beëindigde haar relatie en vertrok naar Nieuw-Zeeland. Een jaar lang bedacht ze iedere ochtend: waar heb ik vandaag zin in? Ze leerde er de kunst van het loslaten en kreeg langzaam weer energie.

Toen ze terugkwam, had ze genoeg zelfvertrouwen om haar eigen bedrijf te starten. “Ik durfde voor het eerst volledig op eigen kracht te vertrouwen.”
Ze heeft haar eigen methodiek ontwikkeld om ook anderen de kunst van het loslaten te leren. Haar studio staat in Schalkwijk, midden tussen de fruitbomen. Niet toevallig, zegt ze. “Ik kom uit een fruittelersfamilie, ik ben weer terug bij mijn wortels.”

Schrijfster na borstkanker
Als Frederike Pol (49) geen borstkanker had gekregen, had ze waarschijnlijk nooit laten zien dat in haar een schrijfster school. Verhalen schrijven deed ze al vanaf haar negende, maar meestal gooide ze die direct in de prullenbak. “Stiekem droomde ik ervan een boek te schrijven. Ik wist dat ik dat kon, maar ik dacht altijd: wie zit daarop te wachten?”

Haar ziekte veranderde dat. Ze besefte dat ze iets zou kunnen betekenen voor anderen door haar ervaringen op papier te zetten. “Als dit me niet aan het schrijven kreeg, zou het nooit meer gebeuren.” In haar boek ‘Je haar of je leven’ vertelt ze zonder opsmuk wat de kanker met haar deed.

Frederike Pol is niet de enige die in ziekte, naast angst en lijden, ook creatieve inspiratie vond. Uit onderzoek blijkt dat mensen die opschrijven hoe ze ingrijpende gebeurtenissen beleven na verloop van tijd beter gaan functioneren dan mensen die dat niet doen.
Pols boek was echter geen middel om emoties van zich af te schrijven. “Ik word boos als mensen dat zeggen. Ik wou verdorie een goed boek schrijven. Dat is iets anders dan therapie bedrijven.” Haar ziekte en behandeling betekenden een jaar van doffe ellende. Pas toen dat achter de rug was, kon ze de eerste letter op papier zetten. “Sommige verhalen schreef ik in één keer op. Geweldig, de woorden stroomden maar door.”

Nu geeft ze lezingen en boekpresentaties over omgaan met kanker. Maar ze is ook al bezig aan haar tweede boek: een spannend jeugdboek dat niets met ziekte te maken heeft. Als ze aan haar antieke dressoir in de serre van haar huis zit te schrijven, is ze intens tevreden met haar ‘herwonnen leven’.

Verhuisd door astma
Haar verhuizing van Nederland naar de Turkse badplaats Marmaris, anderhalf jaar geleden, is het beste wat Carli Varga (56) in jaren is overkomen. Een stap die ze niet had gezet als ze geen astma had gehad.

Tijdens een korte vakantie aan de Turkse kust merkte ze hoe goed de warme zeelucht haar deed. Voor het eerst sinds dertig jaar geen benauwd gepiep en gehoest meer. De eeuwige moeheid was verdwenen, alsof ze met de lucht ook nieuwe energie inademde. Ze verkocht haar huis in Nederland, leerde Turks en liet alles achter. “In Nederland voelde ik me als een vis op het droge, hier blaak ik van levenslust. Ik wandel, fiets, dans en geniet iedere dag weer van de zee en de stralend blauwe lucht.”

Mensen met astma hebben overgevoelige luchtwegen. Na contact met prikkelende stoffen of bij sterke temperatuurwisselingen gaan ze hoesten, worden kortademig of benauwd. De lucht aan zee bevat minder prikkelende stoffen, waardoor astmapatiënten zich beter voelen. Ook een warm, stabiel klimaat helpt mee.

Het is niet alleen dat ze geen last meer heeft van haar astma, zegt Varga. Nu haar lichaam niet meer de baas is, lijkt het alsof ze een ander mens is geworden. “Ik was altijd voor anderen aan het zorgen. Nu kom ik aan mezelf toe. Daardoor sta ik ook meer open voor nieuwe ervaringen.” Sinds kort leest ze boeken over spiritualiteit en als de zon ’s ochtends haar appartement verwarmt, verheugt ze zich op de dag die komen gaat. “Soms heb ik zomaar ineens een diepgaand gesprek met een wildvreemd iemand op het strand. Dat zou vroeger nooit gebeurd zijn.