De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een internationale noodtoestand voor de volksgezondheid afgekondigd vanwege de verspreiding van het zikavirus. Het virus zou vooral voor zwangere vrouwen gevaarlijk zijn. Maar wat is het zikavirus eigenlijk? En wat zijn de symptomen als je ermee besmet raakt?
Het zikavirus wordt overgebracht door zogenaamde Aedes-muggen. Het virus is niet onbekend. Het werd al voor het eerst gevonden in Uganda en Tanzania in 1947. Sinds mei 2015 is er echter een uitbraak van het virus in Brazilië. Deze uitbraak verspreidt zich in rap tempo over landen in Zuid- en Midden-Amerika. Tegelijkertijd meldden artsen in de tweede helft van 2015 een toename van pasgeboren baby's met vermoedelijk microcefalie, een aandoening waarbij het kind een kleine schedel heeft en neurologische afwijkingen. Wetenschappelijk bewijs dat deze afwijkingen ontstaan door het zikavirus is er niet, maar er is een sterk vermoeden dat er een verband bestaat tussen het zikavirus en groeiproblemen bij foetussen. De WHO spreekt van een wereldwijde noodsituatie.
Wat is het zikavirus?
Het zikavirus veroorzaakt zikakoorts. Het virus is verwant aan virussen die dengue (knokkelkoorts), gele koorts, West-Nijl-koorts en Japanse encefalitis veroorzaken. De ziekte verloopt meestal vrij mild. Er is geen behandeling mogelijk.
Wat zijn de symptomen?
Na een beet van een besmette mug duurt het zo'n drie tot twaalf dagen voor dat iemand klachten krijgt. Maar lang niet iedereen merkt er iets van. Slechts een kwart krijgt klachten. Mogelijke symptomen zijn:
- koorts
- oogbindvliesontsteking
- hoofdpijn
- gevoelloosheid
- spier- en gewrichtspijn
- huiduitslag
- en minder vaak: gebrek aan eetlust, overgeven, diarree en buikpijn
De meeste mensen zijn na een week volledig hersteld.
Is het zikavirus besmettelijk?
Het zikavirus kan alleen door Aedus-muggen worden overgedragen en is niet van mens-op-mens overdraagbaar. Wanneer een Aedes-mug een besmet persoon steekt, raakt de mug met het virus besmet. Deze mug kan het vervolgens weer overdragen naar andere mensen.
Waar heerst het?
Het Amerikaanse volksgezondheidsinstituut CDC adviseert zwangere vrouwen voorlopig niet naar gebieden te gaan waar ze mogelijk besmet kunnen worden met het zikavirus. Deze waarschuwing geldt voor onder meer Brazilië, Colombia, El Salvador, Frans-Guyana, Guatemala, Haïti, Honduras, Martinique, Mexico, Panama, Paraguay, Puerto Rico, Suriname en Venezuela. Ook voor een aantal Caribische landen geldt dit advies, net als voor Kaapverdië en Samoa.
Zijn er Nederlanders met het zikavirus?
Het RIVM heeft dertien meldingen ontvangen van besmettingen. Allemaal waren ze afkomstig van reizigers uit Suriname. Waarschijnlijk hebben wel meer Nederlanders het opgelopen. In Nederland komt de Aedus-mug niet voor, dus is besmetting onwaarschijnlijk.
Is er een vaccin tegen het virus?
Er is nog geen vaccin tegen het virus. Mensen kunnen zich alleen beschermen door bedekkende kleding te dragen en zich goed in te smeren met een muggenwerend middel.
- RIVM