7 afwegingen voor een goed besluit
De uitnodiging voor de griepprik staat weer voor de deur. Gaan we de griepprik halen of niet? Niet eerder was deze vraag zo lastig te beantwoorden. Zeker is dat we dit jaar slechter bestand zullen zijn tegen de griep en dat het griepvaccin minder trefkans heeft. Prik of niet – het helpt in ieder geval om de coronaregels nog wat langer aan te houden.
1. Griep is gevaarlijk voor ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid
Griep en corona zijn verschillende virussen, maar ze hebben wel een ding gemeen: mensen met een kwetsbare gezondheid lopen het meeste risico op ernstige ziekte en overlijden. ‘Denk dus zeker na voordat je met een stevige verkoudheid op bezoek gaat bij kwetsbare groepen, zoals ouderen, dementerenden of ernstig zieken.’, zegt Mariska Petrignani, arts infectieziektebestrijding bij GGD Haaglanden tegen Nu.nl. ‘Die krijgen wel een griepprik, maar bouwen niet altijd goede antistoffen op.’
2. Vorig jaar (2020) was de griepuitbraak mild
Vorig jaar vreesden deskundigen een ‘twindemic’ oftewel een grieppandemie naast de COVID-19 golf in de herfst. Dat viel achteraf gezien mee. Sterker nog: de griep verliep bijzonder mild in 2020. Een opluchting, want de ziekenhuizen hadden hun handen vol aan de COVID-epidemie. Een analyse in de JAMA liet zelfs zien dat de griep nog niet eerder zo mild verliep. Wereldwijd waren en nauwelijks griepdoden in 2020. Ook het RIVM bericht dat er in Nederland erg weinig mensen griep kregen afgelopen jaar.
3. Mondkapjes, handen wassen, afstand houden en thuisblijven hielpen
De maatregelen tegen de corona-uitbraak helpen ook tegen verspreiden van griep: mondkapjes dragen, handen wassen en afstand houden. En vooral: thuis blijven bij klachten en niet reizen. Dat heeft er waarschijnlijk aan bijgedragen dat de griep zich in 2020 weinig heeft verspreid, vermoeden deskundigen in de JAMA.
4. De coronamaatregelen worden nu afgeschaald
De coronamaatregelen hebben ons dus beschermd tegen griep, maar dat zal veranderen. Het kabinet is bezig met een exitstrategie uit de coronamaatregelen. We mogen bijvoorbeeld weer dichter bij elkaar komen, als we getest of gevaccineerd zijn voor corona. Maar die test geldt niet voor het griepvirus. Vaccinatie kan dus helpen om griepbesmetting tegen te gaan.
5. We weten niet hoe ernstig de griepuitbraak dit jaar wordt
Het jaar 2019 was een zwaar griepjaar geweest, 2020 was mild. Na een mild seizoen komt weer een zwaar seizoen en andersom. Of niet. Er is geen peil op te trekken, zeggen deskundigen. ‘Mijn kristallen bol is erg wazig. We gaan een erg onzekere winter tegemoet. Het kan echt alle kanten op,’ stelt Adam Meijer, viroloog bij het RIVM, tegen het Parool.
6. We zijn dit jaar slechter beschermd tegen de griep
Na het milde seizoen van 2020 zijn minder mensen in aanraking gekomen met het griepvirus. Normaal komt 10 tot 30 procent van de wereldbevolking het jaarlijkse griepvirus tegen. Men bouwt dus afweer op. Dit jaar was er zo weinig griepvirus in omgang dat weinig mensen die afweer hebben opgebouwd. De groepsimmuniteit tegen het griepvirus neemt af. Extra belangrijk om het vaccin te halen, adviseren deskundigen daarom. Ziekenhuizen in Nederland gaven ook al aan dat ze een grotere griepgolf verwachten, nu meer mensen vatbaar zijn.
7. We weten niet hoe goed het griepvaccin zal werken
Het griepvirus draagt iedere winter een nieuwe ‘winterjas’, we weten vooraf nog niet welke. Hij is daardoor moeilijk te herkennen door ons immuunsysteem. De griepprik heeft tegenwoordig vier soorten ‘jassen’ in de mix zitten, waardoor de kans groter is dat het raak is en de bescherming goed verloopt. Maar de griepvaccins zijn niet zo goed als de coronavaccins, die meer dan 90 procent beschermen. Ze beschermen gemiddeld voor 60 procent, volgens Amerikaanse cijfers. Probleem dit keer is daarbij dat het griepseizoen zo mild was, dat er weinig griepvirussen waren waar de vaccinmakers mee konden werken. Ze zijn zo’n 5 maanden geleden met de productie en hebben meer moeten gokken, dan andere jaren. Mogelijk draagt het griepvirus dit jaar een totaal nieuwe jas, en beschermen de vaccins minder goed.
