Rijksvaccinatieprogramma: welke prikken?

Het Rijksvaccinatieprogramma bestaat sinds 1957. Toen bestond het uit inentingen tegen vier ziektes:

1. difterie
2. kinkhoest
3. tetanus
4. polio (kinderverlamming)

Tegenwoordig beschermt het programma tegen twaalf kinderziektes. De volgende acht ziektes zijn erbij gekomen:

1. hepatitis B
2. Hib (een bacterie die hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging en strotklep­ontsteking kan veroorzaken)
3. pneumokokken (longontsteking)
4. meningokokken C
5. bof
6. mazelen
7. rodehond
8. HPV (alleen voor meisjes)

Wanneer welke prik?

Het Rijksvaccinatieprogramma bestaat uit vier fasen. Per fase ontvang je van het RIVM meer informatie en een uitnodiging om de prik te laten toedienen bij bijvoorbeeld het consultatiebureau of de GGD.

Deze fasen zijn:

1. 4 - 6 weken na de geboorte (voor alle inentingen in de eerste 14 maanden).
2. In het jaar dat je zoon of dochter 4 wordt (DKTP-vaccinatie).
3. In het jaar dat je kind 9 wordt (de laatste DTP- en BMR-vaccinatie).
4. Meisjes ontvangen in het jaar waarin ze 13 worden een uitnodiging voor de HPV-vaccinatie.

Nieuwe prikken

De Gezond­heidsraad beraadt zich over twee andere vaccinaties die mogelijk in het Rijksvaccinatieprogramma worden opgenomen: tegen waterpokken en rotavirussen ('buikgriep'). Komende jaren komen daar vast nog een paar vaccinaties bij.

Griepprik

Naast het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen, krijgen risicogroepen en 60-plussers elk jaar de gratis griepprik aangeboden. Risicogroepen zijn bijvoorbeeld hartpatiënten, en mensen met longziekten of diabetes. Als zij griep krijgen, hebben ze een verhoogde kans op verergering van hun ziekte. Ben je 60 jaar of ouder of val je onder de categorie 'risicogroep', dan krijg je via je huisarts een oproep voor de griepprik. Je mag uiteraard zelf beslissen of je daar gebruik van maakt.

Reizigersvaccinaties

Ga je op reis? Soms zijn inentingen dan ook verstandig. Voor veel landen in Azië, Afrika, Midden- en Zuid-Amerika, rond de Middellandse Zee, Oost-Europa en het Caribische gebied adviseert het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) vaccinaties. Dit zijn de meest geadviseerde vaccinaties voor vakantiegangers. Je moet ze zelf betalen, tenzij je een aanvullende verzekering hebt die ze vergoedt.

Gordelroos-vaccin afgekeurd 

De Gezondheidsraad keurt niet alle vaccinaties goed. In juni 2016 heeft de raad de Nederlandse overheid geadviseerd om af te zien van vaccinatie tegen gordelroos voor alle ouderen, omdat dit vaccin onvoldoende werkt. Bij 60-plussers komt de ziekte na vaccinatie slechts 50 procent minder vaak voor, en het vaccin beschermt maar een paar jaar. Wie het vaccin toch wil, kan erom vragen bij een arts. Je moet het wel zelf betalen; de kosten zijn ongeveer 150 euro. De kans op gordelroos neemt toe vanaf je 50ste en is het grootst bij mensen met een zwakke afweer.