Geur van de zomer
Dankzij de geur en smaak van de perzik is het direct een beetje zomer. Een rijpe perzik is heerlijk sappig en je kunt het schilletje er zo vanaf trekken. Het is daarbij ook nog eens een slanke vrucht, per 100 gram bevat een perzik gemiddeld een derde minder calorieën dan ander fruit.
De perzik wordt gerekend tot de botanische soort Prunus persica. Zowel de wetenschappelijke naam als de Nederlandse naam doen vermoeden dat de perzik uit Perzië (Iran) afkomstig is. Dit is echter maar ten dele waar. De perzik stamt namelijk niet uit Perzië, maar uit China. Mogelijk hebben de Romeinen of Grieken de vrucht in Perzië leren kennen en zo is de vrucht in Europa – en later ook in Amerika - terecht gekomen.
De perziken die tegenwoordig verkocht worden, zijn vooral afkomstig uit het gebied rondom de Middellandse Zee. In de winter vind je soms ook vruchten afkomstig uit Zuid Amerika. Op kleine schaal zie je ook perziken uit Nederland.
Perzik en nectarine
Net als abrikozen en pruimen zijn perziken steenvruchten. Deze fruitsoorten worden zo genoemd vanwege de harde steenachtige kern of pit. De perzik heeft natuurlijk een grote houtachtige pit in het midden zitten. De schil van de perzik voelt een beetje pluizig aan. Als een perzik geen pluizige schil heeft, noemen we het een nectarine. Perzik en nectarine zijn dan ook dezelfde vruchten, maar de nectarine is iets minder kwetsbaar.
Kleur van het vruchtvlees
Er zijn allerlei verschillende rassen perzik, deze onderscheiden zich vooral in de kleur van het vruchtvlees: wit, rood of geel. De witvlezige rassen zijn vaak beter van smaak, maar zijn meestal nog kwetsbaarder. Een bekende variant is ook de wilde perzik, ook wel paraquayos, platte perzik of Spaanse kraag. De wilde perzik is plat en vaak wat onregelmatiger van vorm. Hoewel de naam anders doet vermoeden is dit geen wilde plant.
Gezonde mix van voedingsstoffen
Perziken zijn geen uitblinkers, maar bevatten wel een heel gezonde mix van stoffen als bètacaroteen, luteïne, zeaxanthine, vezels en kalium. Het is bovendien een relatief slanke vrucht. Per 100 gram bevat perzik gemiddeld 40 kilocalorieën. Met een perzik zit je daarbij al aan de helft van je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid fruit.
Let op de geur
Als je perziken koopt, kies dan bij voorkeur voor grote, witvlezige en zware perziken want die hebben over het algemeen meer smaak en sap. Let er verder op dat het schilletje egaal is, zonder beurse plekken. Koop liever geen perziken die voorverpakt zijn in een plastic mandje, de kans is namelijk groot dat ze onderweg schade opgelopen hebben. De geur van de perzik kan overigens ook veel zeggen. Zelfs als een perzik nog niet helemaal rijp is, moet hij fruitig ruiken.
Een perzik hoeft, als je hem koopt, nog niet helemaal rijp te zijn. Hij rijpt nog wat na als je hem op een koele plaats buiten de koelkast bewaart. Dit is ook beter voor de smaak en geur. Afhankelijk van de rijpheid bij aankoop is een perzik thuis nog ongeveer drie dagen houdbaar. Gooi bij schimmel de hele vrucht weg, ook al is maar een klein plekje aangetast. Schimmeldraden kunnen namelijk door de hele perzik zitten en zijn niet altijd zichtbaar. Een beurse plek kan minder kwaad. Snijd ‘m ruim weg en eet de rest lekker op.
Moet je een perzik schillen?
De schil van de perzik is eetbaar, maar veel mensen vinden het lekkerder om deze te verwijderen. Maak hiervoor met een scherp mesje een kruisje aan de onderkant van de vrucht. Trek vervolgens voorzichtig de huid van de vrucht. Bij een rijpe vrucht gaat dit heel gemakkelijk. Is de perzik niet geheel rijp, dompel de vrucht kort onder in kokend water tot het velletje bij de inkeping begint te krullen. Snijd de vrucht vervolgens met een keukenmes overlangs langs de pit doormidden. Draai de helften in tegengestelde richting voorzicht van elkaar los en verwijder de pit.
Een perzik is natuurlijk heel lekker uit het vuistje, maar je kunt ze ook goed gebruiken in salades, desserts of rijst- en couscousgerechten. Een ontbijtje van muesli of havermout(pap) kan eveneens opknappen van perzik.
Fruit uit blik
Perziken uit blik bevatten vaak minder vitamines dan de verse vrucht. Tijdens het inblikken gaat een deel van de vitamines – met name vitamine C – verloren. Hoeveel precies is afhankelijk van de productiemethode. Daarbij moet je bij fruit uit blik goed opletten op de vrucht op siroop is. In dat geval is er namelijk veel suiker toegevoegd. Perziken op eigen sap zijn minder problematisch, maar kan alsnog flink wat calorieën bevatten.
Perziken staan in de Schijf van Vijf. Voor volwassenen geldt het advies om minimaal 2 porties fruit per dag te eten. Dat komt neer op 200 gram fruit of meer. Als je steeds andere fruitsoorten kiest, krijg je alle voedingsstoffen uit fruit binnen die je nodig hebt. Bij het telen van perziken worden pesticiden gebruikt, daarvan kunnen resten achterblijven. De kans dat zo’n rest een gevaar voor de gezondheid vormt is erg klein. Bij biologisch fruit worden minder bestrijdingsmiddelen gebruikt. De middelen die gebruikt worden zijn van natuurlijke oorsprong. Ze zijn beter voor het milieu.
