Vier opmerkelijke conclusies uit het boek van Louise Fresco
Voedsel dat je vers en lokaal koopt, is het beste voor onze gezondheid en voor de planeet. Toch? Dat is lang niet altijd zo, volgens het nieuwste boek van voedselwetenschapper Louise Fresco ‘Ons voedsel’. Vier opmerkelijke conclusies.
1. Vers is niet altijd duurzaam
Verse biologische tomaten die je koopt op een boerenmarkt. Is er iets duurzamer? Ja, bijvoorbeeld tomatenpuree in zo’n klein blikje dat je uit het onderste schap in de supermarkt haalt, volgens Louise Fresco in haar nieuwste boek ‘Ons voedsel’. Een verse tomaat is een goede bodem voor schimmels en bacteriën. Van het land naar de markt is een groot deel van de verse tomaten dus al bedorven of beurs geworden en weggegooid. Zo kent al het verse voedsel veel verlies op weg naar je bord. Door tomaten als puree in te blikken blijven ze langer houdbaar en gaat er minder verloren. De opneembaarheid van de meeste voedingsstoffen in tomatenpuree is zelfs beter dan die van de rauwe tomaten, dus de keuze is ook nog eens gezonder.
2. De kas is superduurzaam
Als je verse tomaten eet, kies dan voor de kas, is het volgende opmerkelijke advies voor wie duurzaam wil eten. ‘Kassen zijn de frontlinie van duurzaamheid’, schrijft Fresco. De opbrengst per hectare is het hoogst in de kas en de schade het laagst, want alle omstandigheden zijn zeer goed te controleren. Daardoor kan de productie van tomaten zelfs CO2 -neutraal zijn, ondanks alle benodigde energie. Ook kost de productie veel minder water, omdat veel water wordt teruggewonnen. Ziektes en plagen hoeven minder bestreden te worden, doordat de kas afgesloten kan worden tegen indringers van buiten.
3. Lokaal eten kent ook nadelen
In Nederland kunnen we vrijwel het hele jaar door kiezen uit enorm veel voedingsmiddelen. Die worden voor een groot deel hiernaartoe vervoerd uit verre oorden, wat natuurlijk veel uitstoot veroorzaakt. Lokaal eten geeft minder van deze uitstoot. Maar een product als rijst zouden we hier dan niet kunnen eten. Als we eten ‘direct van het land’ willen, zouden we terug moeten gaan naar de kolen, aardappels en appels die hier goed groeien en dat kent nadelen. Fresco: ‘Historisch gezien betekende lokaal eten per definitie een lage bevolkingsdichtheid en een karig, weinig gevarieerd dieet.’ De voordelen van al die handel in voedsel: we eten gevarieerder, slechte oogsten worden opgevangen, het brengt culturen met elkaar in contact en het geeft een bron van inkomsten in het land van herkomst.
4. ‘Natuurlijk’ zegt weinig
Als op een verpakking staat dat een voedingsmiddel ‘natuurlijk’ is, dan zegt dat niets over gezondheid of duurzaamheid. Ook zegt het niets over het hoe het product tot stand is gekomen, alleen dat het uit de natuur komt, maar dat geldt voor vrijwel al ons voedsel, aldus Fresco. Ook ondergaat vrijwel al het voedsel bewerkingen en zijn er toevoegingen nodig. Een soep met alleen groenten en een snufje zout is maar kort houdbaar buiten de koeling en zakt uit. Toevoegingen om het houdbaar en eetbaar te houden zijn niet te vermijden.
Aan de andere kant is steeds duidelijker dat ultrabewerkt voedsel met veel zout, vet en suiker erg ongezond is. Denk hierbij aan ijs, koekjes, zoete (zuivel)dranken, snoep, chocolade, gebak, kant-en-klare toetjes, pizza, gezoete ontbijtgranen, hartige snacks en chips. Kortom: zie je ‘natuurlijk’ op een verpakking van een van deze producten staan? Dan zegt dat dus niets over de gezondheid. Het is gewoon reclame.
Meer lezen
Het boek van Louise Fresco gaat over nog veel meer dan alleen duurzaamheid. Ook over de betekenis van voedsel tussen mensen. Voedsel verbindt en heeft altijd een verhaal.
Er komt een interview met Louise Fresco in Plus Magazine van september.
