Welk fruit mag samen op een fruitschaal en welk fruit niet?

Snel rijp door ethyleen

Hoe goed fruit het samen kan vinden, hangt af van het gas ethyleen. Ethyleen komt van nature voor in planten en zorgt bij veel fruit- en ook groentesoorten voor de rijping. Een banaan kan bijvoorbeeld niet rijpen zonder ethyleen. Ethyleen stimuleert de productie van een aantal enzymen. En die enzymen zorgen ervoor dat de vruchten rijp worden. Pectinase is bijvoorbeeld een enzym dat ethyleen nodig heeft. Pectinase knipt de lange suikerketens in de celwanden van vruchten korter waardoor de vrucht zachter en sappiger wordt. Een ander enzym waarbij ethyleen een rol speelt is amylase, dat het aanwezige zetmeel in de vruchten omzet in glucose en fructose. Dit maakt een vrucht zoeter. Het bijzondere aan ethyleen: het is autokatalytisch. Dit betekent dat het gevormde ethyleen ervoor zorgt dat er nog meer ethyleen aangemaakt wordt. Er komt dus een kettingreactie op gang.

Welk fruit maakt ethyleen?

Niet alle vruchten maken ethyleen aan. Vruchten die wel ethyleen maken, noemen we “climacterisch”. Een banaan, appel, peer, kiwi, tomaat, abrikoos, mango en perzik zijn climacterisch. Ze kunnen dus na de pluk nog narijpen. Deze vruchten zijn meestal ook nog niet helemaal rijp op het moment van plukken, zodat ze lang bewaard kunnen worden en bij jou thuis kunnen narijpen. Dat ze nog onrijp zijn is handig tijdens het transport, ze zijn wat minder gevoelig voor stoten. Handelaren bootsen het rijpingsproces ook regelmatig na. Zo kan men geïmporteerde groene bananen eerst naar een “rijperij” brengen en er daar ethyleen aan toevoegen zodat de bananen in perfecte rijping naar de supermarkt gaan.

Welk fruit maakt geen ethyleen?

Fruitsoorten die geen ethyleen produceren noemen we niet-climacterisch. Dit fruit rijpt aan de plant. Als je ze onrijp koopt, zullen ze na een tijdje dus ook niet vanzelf rijp worden. Aardbeien, bessen, druiven en citrusfruit zijn een goed voorbeeld en worden dus altijd rijp geplukt.

Wel of niet gevoelig?

Van de niet-climacterische fruitsoorten zijn sommige varianten toch gevoelig voor ethyleen en soorten niet. Bessen, kersen, druiven en ananas zijn niet gevoelig en kunnen prima met een appel of peer op de fruitschaal liggen. Ze trekken zich niets van ethyleen aan. Er zijn echter fruitsoorten die zelf weinig of geen ethyleen produceren maar er wel gevoelig voor zijn, denk aan avocado. Omdat ze al eetbaar zijn op het moment dat je ze koopt, bewaar je deze soorten liever niet bij fruitsoorten die veel ethyleen produceren, omdat ze anders sneller rotten.

Handig: ethyleen gebruiken of remmen

De tabel op de site van het Voedingscentrum laat op een praktische manier zien wat wel en beter niet bij elkaar kan op de fruitschaal. Hoewel je soms juist beter gebruik kunt maken van ethyleen. Heb je een harde avocado liggen die je binnenkort wilt eten? Doe deze dan samen met een rijpe banaan in een plastic zak op kamertemperatuur. Ethyleen van de banaan zorgt ervoor dat de avocado sneller rijp is. En wil je juist dat bananen minder snel geel worden of bruine vlekjes krijgen? Haal de bananen dan niet los van elkaar maar wikkel een stukje plastic, vershoudfolie of aluminiumfolie om de steel. Ethyleen ontsnapt namelijk aan de kant van de steel en door de steel in te pakken kan er minder van dit gas ontsnappen.

Dit artikel is geschreven door Christel Vondermans. Christel is diëtist. Ze geeft graag praktische adviezen en begrijpelijke uitleg, zodat een gezonde leefstijl voor iedereen een stukje haalbaarder en leuker wordt.