Joost Zwagerman (51) heeft na een periode van depressies een einde aan zijn leven gemaakt. Een terugblik met aandacht voor zijn werk, televisiefragmenten en interviews.
Grote doorbraak
Ondanks zijn debuutroman De Houdgreep bereikte Joost Zwagerman het grote publiek met zijn boek Gimmick! (1989). Deze roman vertelt het verhaal van Walter van Raamsdonk, die in Amsterdam terechtkomt in kringen van jonge, succesvolle kunstenaars die vooral bezig zijn met geld, seks en drugs, en bepaald niet met kunst.
Gimmick! veroorzaakte een sensatie bij pers en publiek en groeide uit tot de roman van een generatie. Twee jaar later verscheen Zwagermans bestseller Vals Licht en in 1994 bracht hij De Buitenvrouw uit.
‘Nee, ik heb geen zin. Ik heb eigenlijk nooit zin om ergens heen te gaan. Meestal heb ik alleen maar zin om ergens vandaan te gaan.’ (Gimmick!)
Andere grote liefdes
Joost Zwagerman was ook een groot liefhebber van kunst en theater. In De Wereld Draait Door had hij enige tijd een vaste rubriek waarin hij op een beeldende manier schilderijen besprak. In onderstaand fragment vertelt Zwagerman met zijn dochter over de theatervoorstelling ANNE.
Zomergasten
De schrijver presenteerde in 2003 en 2004 het televisieprogramma Zomergasten van de VPRO. Een van de gasten die Zwagerman interviewde was Felix Rottenberg, die in het gesprek openhartig was over Pim Fortuyn.
In gesprek
Plus Magazine sprak de schrijver vijf jaar geleden over de kracht van taal. We vroegen Zwagerman onder andere naar zijn favoriete woord, minst favoriete woord en een woord dat volgens hem weer zou moeten 'terugkeren' in het hedendaags taalgebruik.
Favoriet woord: regenboogcoalitie
“Als alle grote partijen in een gemeenteraad zitten, is dat geen paars of groen, maar alle kleuren van de regenboog. Dit woord is heel goed bedacht en bovendien pure poëzie.”
Woord dat ik mis: kuuks
“Nu zeg je tof of gaaf, vroeger was het kuuks. Eigenlijk mis ik vooral de omgeving van dit woord; de omgeving van mijn jeugd. Kuuks zit vastgeklonken aan die tijd.”
Woord waar ik van af wil: kopvoddentax
“Dit woord slaat me koud om het hart. Op afstand het verschrikkelijkste woord dat er is.”
Straf van de conrector
Ten slotte vroeg Plus Magazine Zwagerman naar het belang van taal:
"De eerste keer dat ik merkte dat taal effect had, was in mijn puberteit. Ik werd nogal eens de klas uitgestuurd. De conrector bedacht een originele straf voor me. Hij gaf me opdracht op te schrijven hoe ik zelf dacht goed te kunnen functioneren op school. Ik ben er echt voor gaan zitten."
"Ik weet niet meer wat ik heb geschreven", vervolgde de schrijver. "Alleen nog dat het ging over hoe ik de ideale school zag. Het was totale luchtfietserij, maar kennelijk heb ik iets op papier gezet wat die man trof, want ik won er zijn respect mee. Dat je met taal mensen op andere gedachten kunt brengen en de indruk die ze van je hebben kunt bijstellen, was een gigantisch inzicht. Ik ben altijd verzot geweest op taal, maar sindsdien helemaal."
De kracht van taal
“Waar zouden we zijn zonder taal? Nergens. Zonder taal kan er zelfs geen hiernamaals zijn, als dat er al is. De hemel is alleen een paradijs als je dat paradijselijke ook in taal kunt uitdrukken. Taal geeft betekenis aan dingen”, zo besloot hij.
Zwagerman had ook een gouden schrijftip voor iedere schrijver.
Welk fragment of welk boek van Joost Zwagerman sprak u het meest aan? Laat het ons weten in een reactie.
- Volkskrant
