Dat we het in plaats van Prinsessedag Koninginnedag zijn gaan noemen en inmiddels Koningsdag, is niet het enige dat veranderd is aan het grote Oranjefeest. Een terugblik aan de hand van verschillende beelden.
Het ontstaan
Het had veel voeten in de aarde totdat Koningsdag als nationale feestdag werd opgenomen. Op 31 augustus 1885 werd in Utrecht de eerste officiële 'Prinsessedag' georganiseerd, de vijfde verjaardag van prinses Wilhelmina. Wie hiervoor het initiatief nam? Niet een lid van de koninklijke familie, nee, de hoofdredacteur van een lokale krant: J.W.R. Gerlach van het Utrechtsch Provinciaal en Stedelijk Dagblad. Hij wilde de nationale eenheid bekrachtigen.
De belangrijkste activiteit op deze eerste Prinsessedag vond plaats in het Utrechtse Oranjepark. In de jaren die volgden gingen andere plaatsen in Nederland het ook organiseren. Na de dood van koning Willem III in november 1890, werd Prinsessedag een jaar later opgevolgd door de viering van ‘Koninginnedag’. De dag ontwikkelde zich tot een echte feestdag, gericht op kinderen. Nadat koningin Juliana haar moeder Wilhelmina in 1948 had opgevolgd, werd Koninginnedag voortaan gevierd op haar verjaardag, 30 april.
Oranjepark, Utrecht (1922)
Dit is een van de oudste plaatjes van de nationale feestdag. Kinderen poseren in het Oranjepark netjes naast elkaar, met hun fiets aan de hand en een flinke bloemenkrans.
Foto: Wikipedia
Bloemenhulde (1960)
Ten tijde van koningin Juliana werd op 30 april een defilé gehouden. De gehele koninklijke familie stond op het bordes van Paleis Soestdijk. Een massa mensen liep langs in de kilometerslange optocht en gaven geschenken en bloemen waarmee het bordes werd bedekt.
's Morgens liepen schoolkinderen samen naar het stadhuis om de burgemeester een aubade van patriottische liederen te brengen, afgesloten met het Wilhelmus. Daarna werden in vele dorpen en steden traditionele kinderspelen georganiseerd, zoals zaklopen en koekhappen. De dag werd traditioneel besloten met een lampionoptocht.
Tien jaar later, Kamerik (1970)
Nieuwe invulling (1980)
De feestdag ontwikkelde zich steeds meer tot een groot volksfeest, waarbij de koninklijke familie zowel letterlijk als figuurlijk dichter bij het volk kwam. Die nieuwe invulling werd geïntroduceerd door toenmalig koningin Beatrix.
In de verschillende plaatsen werd ze door de plaatselijke bevolking ontvangen met speciale vieringen, die vaak de vorm aannamen van demonstraties van ouderwetse dansen en ambachten, en sport- en zangdemonstraties en bijvoorbeeld ook koekhappen. Sommige plaatsen staken het geheel in een wat eigentijdser jasje.
Die nieuwe vorm van de feestdag is goed te zien op de volgende beelden, uit 1985 en 1999.
Koningsdag
Sinds 2014 vieren we geen Koninginnedag meer, maar Koningsdag. Willem-Alexander, troonopvolger van zijn moeder Beatrix, heeft tot dusver weinig veranderd aan de invulling van de dag. Maar in 2013 liet hij al zien dat hij ook wel in is voor een feestje op dancemuziek. Hij ging het podium op waar dj Armin van Buuren met het Koninklijk Concertgebouworkest een show aan 't geven was. Beelden die we nog niet gewend waren van de koninklijke familie.
- YouTube
