Zo kan je langer thuis blijven wonen

Getty Images

Door de woning op verschillende plaatsen aan te passen kun je langer thuis blijven wonen. Maar waar te beginnen? Deze tips helpen je op weg.

Toilet

Iedereen wil zo lang mogelijk ­zelfstandig naar het toilet kunnen, maar opstaan is daarbij vaak een probleem.

Een verhoogd toilet biedt veelal uitkomst, indien nodig gecom­bineerd met opklapbare wandbeugels naast de toiletpot. Een andere mogelijkheid is een losse toiletverhoger. Overigens is er bij het verhogen van het toilet een grens: een te hoge toiletpot kan ­obstipatie (verstopping) veroorzaken. Mocht het reinigen bij het toiletbezoek lastig worden, dan is een douche/föhninstallatie handig.

Entree

Een lage drempel kan lastig zijn, een hoge drempel vormt voor een rollator of rolstoel een onneembare hindernis. Dit hoogteverschil is met een op maat gemaakte drempelhulp (aan beide zijden van de drempel komt een flauwe helling) probleemloos te overwinnen. Ook kan de bestrating voor de voordeur worden opgehoogd. Als het openen van de deur te zwaar wordt, is een elektrische deur een goed idee. Buitenverlichting die automatisch aangaat bij beweging, maakt de ­entree veiliger.

Een berging in de tuin voor een scootmobiel is ideaal, maar ook een bestaand schuurtje kan worden aangepast voor een scootmobiel door er een oplaadpunt in te bouwen.

In een flat is het ophogen van de vloer van het balkon een optie, zodat het balkon beter toegankelijk wordt. Afwatering is geen probleem dankzij het gebruik van geperforeerd materiaal.

Drempels

Binnenshuis kunnen onder alle deuren de drempels worden vervangen door vlakke aluminium afdek­platen die geen hindernis vormen voor rollator of ­rolstoel. In oudere huizen zijn de deuren soms aan de smalle kant. Indien noodzakelijk kunnen deze worden uitgebroken en vervangen door een bredere deur.

Keuken

Door een keukenblok onderrijdbaar te maken blijven werkblad en gootsteen vanuit een rolstoel bereikbaar. Met laden in de onderkastjes zijn ook de spullen achterin makkelijk te pakken. De bovenkastjes kunnen lager worden gehangen. En zijn ook keukens die elektrisch in hoogte verstelbaar zijn. Mengkranen met één hendel zijn eenvoudiger te bedienen dan normale kranen.

Badkamer

Een vlakke, antislipvloer in de badkamer en douche maakt het risico op valpartijen aanzienlijk kleiner. Het is mogelijk de bestaande vloer te laten coaten of etsen, maar ook kan de oude tegelvloer worden ­vervangen door een vloer met antisliptegels. Veel mensen hebben de gewoonte staand in de badkuip te douchen. Hierbij is het ­risico op uitglijden relatief groot. De gevolgen van een valpartij zijn voor ouderen vaak erger dan voor jongeren. Een goede ­optie is het bad te verwijderen en een inloopdouche te creëren door een ­douchescherm te plaatsen. Zodra staand douchen lastig wordt, is een douchestoeltje ­nuttig, eventueel met beugels om te helpen bij het opstaan.

Beugels naast de wastafel bieden extra ondersteuning. Een speciale wastafelbeugel rondom de was­tafel fungeert eveneens als steun. De beugel is stevig genoeg om een volwassene erop te laten leunen en in een rolstoel kun je jezelf naar de wastafel toe trekken. Ook kan de wastafel onderrijdbaar gemaakt worden voor een rolstoel. Thermostatische mengkranen met één hendel zijn handiger dan draaikranen.

Trap(lift)

Als zelfstandig traplopen moeilijker wordt, maakt een extra leuning of beugel op de spil van de trap het traplopen gemakkelijker. Als het trap­lopen echt onmogelijk wordt, komt een traplift in beeld. In principe is er voor elke trap een lift. Bij een trap met een draaiing kan de lift naar keuze aan de spil- of aan de leuningzijde worden geplaatst. Een traplift aan de spilzijde is duurder, maar het laat meer ruimte voor de andere gebruikers van de trap. Een alternatief voor een traplift is de verticale lift die dwars door de vloer gaat. Als de ­gebruiker beneden is, is de lift boven, zodat er geen vloer­oppervlak verloren gaat. Nadeel van deze oplossing is dat het duur is.

Slaapkamer

Zodra opstaan uit bed moeilijk wordt, is een papegaai (een driehoekige plafondbeugel) praktisch. Datzelfde geldt voor een pakpaal, een paal van vloer tot plafond met een beugel. Om in het donker de weg te kunnen vinden, is oriëntatie-/loopverlichting een goede keus. Stap je ’s nachts uit bed, dan schakelt een bewegingssensor de lampjes in de vloer aan, die de weg wijzen naar het toilet. Eventueel kan er een extra toilet in de slaapkamer worden geplaatst.

Wie gaat dat betalen?

Voor een woningaanpassing kun je soms financiële ondersteuning aanvragen bij het Wmo-loket van de gemeente. Daar zal een Wmo-consulent beoordelen of de woningaanpassing voor een vergoeding in aanmerking komt. Iedere gemeente bepaalt zelf het Wmo-beleid. Sommige gemeenten kiezen ervoor om dure woning­aanpassingen niet te vergoeden, maar om een verhuiskostenvergoeding te geven als je naar een geschikte woning verhuist. Krijg je een woningaanpassing, dan betaal je een eigen bijdrage die afhankelijk is van inkomen en vermogen.

De praktijk is minder rooskleurig dan de theorie. De afgelopen jaren zijn gemeenten steeds terughoudender geworden met woningaanpassing als het een individuele voorziening betreft, zo blijkt uit een recent onderzoek van seniorenorganisatie ANBO in tachtig gemeenten. Bij driekwart van de onderzochte gemeenten zijn de criteria dusdanig streng dat er niet of nauwelijks ruimte is voor woningaanpassingen. Veel gemeenten vinden dat inwoners zelf hun woning hadden moeten aanpassen en ook dat veel inwoners de aanpassingen zelf kunnen betalen. Uit een eerder, kleiner onderzoek van de ANBO uit het begin van vorig jaar bleek dat de helft van de onderzochte gemeenten geen budget heeft voor woningaanpassingen.

Daarnaast informeren gemeenten, als een woning wél wordt aangepast, hun inwoners niet altijd adequaat over de eigen bijdrage. Soms is de eigen bijdrage zo hoog dat een inwoner achteraf de woningaanpassing beter zelf had kunnen regelen en betalen. In veel gevallen zul je een woningaanpassing dus zelf moeten doen. Dat vergt niet altijd enorme investeringen (zie kader: Wat gaat dat ongeveer kosten?). De gemaakte kosten zijn sinds kort niet meer aftrekbaar van de belasting.

Wie in een huurwoning woont, heeft voor de aanpassing geen toestemming nodig als de verhuurder de aanpassing zonder noemenswaardige kosten ongedaan kan maken. Voor ingrijpendere aanpassingen heb je schriftelijk toestemming nodig.

Auteur 
Bron 
  • Plus Magazine