Altijd de goede afslag: navigatie op de fiets

Fietsnavigatie lijkt erg op navigatie in de auto: tot op de meter nauwkeurig kun je op het schermpje zien waar je bent en waar je heen wilt. Het verschil zit ’m in de eerste plaats in het uiterlijk. Aangezien je de fietsnavigator aan het stuur vastmaakt, moet hij tegen een stootje kunnen en waterdicht zijn. De apparaatjes zijn daarom niet zo plat als de gps (global positioning system) van de auto, maar juist vrij stevig. De gps voor de fiets heeft het formaat van een uit de kluiten gewassen mobiele telefoon. Het apparaat maakt contact met satellieten die rond de aarde zweven; daardoor heeft de fiets-gps ‘vrij uitzicht’ nodig over de hemel. In gebouwen is geen ontvangst mogelijk en doet-ie het niet, in een dicht bos (zeker onder een natgeregend bladerdek) kan de navigatie het moeilijk hebben.

Net als de autonavigatie werkt de fiets-gps met (digitale) kaarten die op een geheugenkaartje staan. ‘Gewone’ wegenkaarten, die gebruikt worden voor autonavigatie, zijn ongeschikt omdat daar geen fietspaden op staan.
 

Routekaarten

De fiets-gps wordt vaak inclusief routekaarten van Nederlandse fietspaden verkocht, zodat je hem direct kunt gebruiken. Wordt er geen routekaart meegeleverd, dan is het dus belangrijk een geschikte kaart te kiezen. Bij marktleider Garmin is bijvoorbeeld de fietskaart voor de Benelux erg geschikt. Er bestaan ook gedetailleerde topografische kaarten, bedoeld voor wie niet alleen de gebaande paden maar ook het gebied daarbuiten goed in beeld wil hebben. Handig voor bijvoorbeeld wandelaars en mountainbikers.

Fietsroute plannen

Wil je een bepaalde route gaan fietsen, dan kun je die vooraf invoeren in de fiets-gps. Het apparaat geeft aan waar je moet afslaan of rechtdoor moet. Ook kun je bij de meeste modellen zien hoe snel je fietst en hoe ver je nog moet (in kilometers en in tijd).

Een bijzondere mogelijkheid is het volgen van fietsroutes die al eerder door anderen zijn gereden. Deze routes worden gemaakt met behulp van zogeheten waypoints: knooppunten met afslagen en kruispunten. Je wordt als het ware van knooppunt naar knooppunt gestuurd. Op internet zijn verschillende websites te vinden waarop deze fietsroutes staan. De routes kun je meestal gratis downloaden (zie kader rechts). Hoe dat in z’n werk gaat en hoe je de routes vervolgens op je fiets-gps installeert, verschilt per website en per gps-apparaat. Er staat altijd wel een handleiding op de betreffende website.

Extra leuk: je kunt ook je ‘eigen’ fietsroutes delen met anderen. Daar heb je een gps-apparaat voor nodig dat een volledige zelfgereden route kan opslaan. Sommige apparaten leggen de waypoints automatisch vast, bij andere moet je zelf handmatig waypoints invoeren. Deze informatie kun je vervolgens met behulp van je computer delen met anderen, bijvoorbeeld via een website met gps-routes.

Tientallen modellen

Voor de auto zijn honderden navigatiesystemen te koop, voor de fiets is het aanbod bescheidener: er zijn enkele tientallen modellen. Het merk Garmin is het populairst. De prijzen variëren van €120 voor een eenvoudig instapmodel tot €600 voor apparaten met bijvoorbeeld een kleurenscherm, bediening via het scherm (touchscreen) en een ingebouwde digitale camera, digitaal kompas, hoogte- en luchtdrukmeter. Voor gewone fietstochten is een instapmodel al prima. Goed om te weten: de belangrijkste gps-functies van de duurdere modellen werken niet beter; u betaalt voor de extra’s.
Aangezien een fiets-gps onderweg aardig wat te verduren kan krijgen, is het belangrijk dat deze in een passende stuurhouder geplaatst wordt. Het is dan ook verstandig om verschillende gps-apparaten te bekijken en je deskundig te laten informeren voordat je tot de koop overgaat (bijvoorbeeld in een outdoor-, camping- of fietszaak).

Navigatie met de smartphone…

Een buitenbeentje bij fietsnavigatie is de smartphone: er bestaan apps (programmaatjes die je kunt downloaden) waarmee de smartphone ook gebruikt kan worden als fietsnavigatie, bijvoorbeeld de app EveryTrail (prijs ± €3). Sommige fiets-apps zijn gratis. Het enige dat je daarnaast nog nodig hebt, is een geschikte houder om de smartphone op het stuur te monteren.

…en met de fietscomputer

Daarnaast zijn er ook fietscomputers met een ingebouwd gps-systeem. Een gewone fietscomputer registreert onder andere snelheid, gereden afstand en je hartslag. Een fietscomputer met (simpele) gps-functie slaat ook de gereden route op. Die kun je dan later op de computer nog eens bekijken. Een uitgebreide gps-functie maakt het mogelijk ook routes te plannen en te volgen. Er zijn eenvoudige versies, waarbij een pijl de rijrichting aangeeft, en duurdere met een kleurenscherm waarop ook een routekaart te zien is.