De Ten Cate-villa

Het landgoed

Het uitzicht vanuit het theekoepeltje op de 85 meter hoge Tankenberg – het hoogste punt van Overijssel – is om even stil van te worden. Naar het noordoosten toe reikt het zicht tientallen kilometers ver: het groen van de weilanden, houtwallen en eindeloze bossen worden alleen onderbroken door lange rijen witte windmolens in de verte. Het landschap straalt een en al rust uit. De enige beweging komt van de koeien, die aan de voet van de berg rondscharrelen.

In het begin van de vorige eeuw genoot de familie Ten Cate op dit verheven plekje van de middagthee en kon ze tegelijkertijd een oogje op de landarbeiders beneden houden. Textielbaron H.J. ten Cate Hzn stichtte in 1908 een landgoed rond de Tankenberg. Hij noemde het Egheria, naar de beginletters van de namen van zijn zonen Egbert, Hendrik, Richard en Arnold.

Ten Cate had een slechter plekje kunnen kiezen. In de voorlaatste ijstijd stuwden muren van ijs hier een wal op: de Oldenzaalse stuwwal. In dit glooiende land lieten meer rijke industriëlen prachtige villa’s bouwen en gevarieerde bossen aanleggen voor de houtproductie en de jacht. Ook verrezen op hun grondbezit Twentse hoeven waar keuterboertjes de kost verdienden.

Het resultaat is een prachtig mozaïek van kleurrijke graslanden, zandpaden, bomensingels, akkertjes, bossen, vakwerkboerderijen en villa’s. Beekjes kronkelen dwars door dit panaroma heen, rond de vele poeltjes krioelt het in de zomer van de insecten, kikkers en salamanders. Door de vochtige bodem groeien er zeldzame planten als dotterbloem, goudveil, boswederik en waterkruiskruid. In de schemering laten reeën zich vrijwel altijd zien. En omdat dit Twente is, ligt er een deken van stilte en gemoedelijkheid over het landschap.

In de jaren ’80 werd tweederde deel van Landgoed Egheria verkocht aan Natuurmonumenten, het overige deel is nog in handen van de familie Ten Cate. De villa, die overigens in 1944 werd gebombardeerd en later herbouwd, werd vijf jaar geleden gekocht door Louis Koopman en zijn vrouw Frederiek. “Het is geweldig om hier te wonen, zó mooi”, zegt ze.

“Na onze eerste zomer hier zeiden we tegen elkaar: ‘Wij gaan ’s zomers niet meer met vakantie.’ Het is heerlijk om thuis te zijn en in de tuin te werken. Mijn favoriete plek op het landgoed is het theekoepeltje. Vanwege het uitzicht, maar ook door de historische waarde. Ik ervaar wel een band met de Ten Cate’s.

Als eigenaar van een modezaak zit ik min of meer in dezelfde branche. Een aantal jaren geleden kregen we bezoek van een hoogbejaarde nazaat van Ten Cate. Ik hoor hem nog zeggen: ‘Wat doet het mij deugd dat er weer textiel in deze villa woont.’”
 

Praktische informatie

Landgoed Egheria – 161 ha groot – ligt tussen Oldenzaal en De Lutte, vlak bij de Duitse grens. U kunt hier kiezen uit drie wandelroutes: de rode pijltjesroute (2 km) start op de P-plaats van hotel-restaurant De Grote Zwaan.

De ­gele (1,5 km) en groene (4,5 km) route, die beide langs de villa en over de Tankenberg voeren, beginnen op de ­P-plaats van restaurant De Tankenberg. Beide startpunten bereikt u door vanaf de A1 afslag 34 (De Lutte) te ­nemen en dan de doorgaande weg door De Lutte te volgen.

Kort na het einde van de bebouwde kom ziet u eerst De Grote Zwaan en circa één kilometer later De Tankenberg. Honden mogen mee, mits ze aangelijnd zijn.

Voor meer informatie zie: www.natuurmonumenten.nl > Natuurgebieden > Overijssel.