De zin en onzin van 3D tv

3D in het kort

Bij het vertonen van 3D beeld wordt gebruik gemaakt van de eigenschap van onze hersenen om visuele informatie ontvangen uit twee verschillende invalshoeken, automatisch om te zetten in driedimensionaal beeld. Om hetzelfde effect te bereiken wordt bij 3D tv een bril gebruikt. Deze bril zorgt ervoor dat een vertoonde film er voor het rechteroog net iets anders uitziet dan het linkeroog. Hiervoor wordt om en om een beeldje vertoond dat bestemd is voor slechts een oog. Deze beelden verschillen van elkaar door de invalshoek waarin ze gefilmd zijn. Net zoals de invalshoek verschilt wanneer u met uw ogen naar bijvoorbeeld een persoon zou kijken. Dit is ook de reden waarom 3D films bekeken zonder 3D bril er zo wazig uitzien: twee beelden bestemd voor verschillende ogen zijn dan tegelijk te zien.

De 3D bril is voorzien van lcd-lenzen. Op het moment dat er een beeld verschijnt voor het linkeroog, wordt de lens voor dat oog doorzichtig en die voor het rechteroog ondoorzichtig. Vervolgens verschijnt een beeld alleen bestemd voor het rechteroog: enzovoort. Omdat het wisselen van het beeld zo snel gaat, merken onze hersenen het verschil niet en zien een ononderbroken 3D beeld.

3D televisies

Inspringend op het succes van Avatar in de bioscopen in 2009 begonnen televisie-fabrikanten snel met het bouwen van 3D toestellen. Tenminste: in het daarop volgende jaar waren er nog maar weinig echte 3D tv’s. De meeste waren in de haast alleen 3D ready gemaakt. Wat inhield dat de koper later nog allerlei extra 3D apparatuur -zoals 3D brillen- moest aanschaffen om ook echt in drie dimensies televisie te kunnen kijken.
Op dit moment is ongeveer de helft van het aantal verkrijgbare tv’s volledig geschikt voor 3D: dus niet alleen 3D ready. Dit geldt voor zowel led- als plasma-tv’s. Ook maakt het aantal verkochte 3D televisies een steeds groter marktaandeel uit van het totaal aantal verkochte tv’s. Inmiddels al zo’n 30%.

U zou daarom wellicht de conclusie kunnen trekken dat 3D tv anno 2012 erg populair is. Dat is echter niet het geval. Het marktaandeel van de 3D tv’s is voornamelijk gegroeid door de toegenomen verkoop van duurdere tv’s en dan vooral smart-tv’s. Bij dit type televisies zitten allerlei handige functies zoals video-on-demand en “tv-programma’s terugkijken”. De bij veel van deze toestellen ook standaard aanwezige 3D functie wordt op de koop toe genomen door consumenten maar weinig gebruikt. Dat men voor het bekijken van 3D altijd een -niet altijd even comfortabele- bril moet dragen, helpt niet echt mee de populariteit snel te vergroten.

Content

Een belangrijke reden voor het voorlopige gebrek aan 3D enthousiasme bij de consument is het gebrek aan 3D content, oftewel: inhoud. Er is simpelweg nog maar vrij weinig in drie dimensies te bekijken.

Na Avatar verschenen er snel meer films in 3D in de bioscoop. Deze films waren echter in de meeste gevallen niet oorspronkelijk in 3D gefilmd. Met een speciale techniek werden de drie dimensies pas later toegevoegd om een graantje mee te pikken van de 3D hype. Dit leidde vaak tot teleurstellende resultaten. De 3D effecten kwamen vaak niet uit de verf en het beeld was regelmatig zelfs van slechte kwaliteit. Echte 3D films worden nog steeds in nogal beperkte mate uitgebracht, zodat er ook niet veel aanbod is voor televisie.

Ook op het gebied van televisie-uitzendingen staat de 3D ontwikkeling nog in de kinderschoenen. De 24-uurs zender voor klassieke muziek Brava timmert wel hard aan de weg op dit gebied en biedt Brava3D aan met driedimensionale uitzendingen van onder andere opera en ballet. Ook zijn er meerdere buitenlandse zenders die 3D aanbieden, zoals Sky. Het Franse Canal+ voerde ook korte tijd een apart 3D-kanaal, maar dit is inmiddels wegens gebrek aan belangstelling weer uit de lucht gehaald. Daarentegen zijn Sky en Eurosport van plan gezamenlijk een deel van de Olympische Spelen 2012 in 3D uit te zenden. Voor het meeste aanbod van 3D tv zenders kunt u het beste terecht bij de satellietaanbieder Astra.

3D hardware

Als u graag tv wilt kijken in 3 dimensies, dan heeft u dus op zijn minst een tv met 3D functionaliteit nodig. Kies dan niet voor 3D ready, maar neem een televisie waarbij de 3D apparatuur al is ingebouwd en de brillen worden bijgeleverd. Let erop dat er standaard maar 2 3D brillen worden meegeleverd. Als u dus met meer mensen wilt kijken, zult u extra brillen bij moeten kopen. Let daarom ook op het aantal aansluitingen op de tv voor 3D brillen.

Voor een goed 3D beeld op de televisie is het nodig dat deze een hoge beeldfrequentie van 100 tot 200 Hz heeft. Des te hoger de frequentie, des te scherper het 3D beeld.
Om 3D films te kijken op uw televisie heeft u een blu-ray speler nodig die 3D kan afspelen. Sommige modellen die 3D-ready zijn, kunnen met behulp van de software -firmware-  worden geüpgrade naar 3D.

Er zijn ook een aantal games die u in 3D kunt spelen met behulp van een gamecomputer als Playstation 3 of Xbox 360. Bij oudere apparaten is hiervoor een firmware upgrade nodig.