Gebouwd voor de ­eeuwigheid

Kasteel Ammersoyen
Eén blik op Kasteel Ammersoyen volstaat: ik zou het niet in mijn hoofd halen het te belegeren. Aan de buitenkant is al bijna te zien hoe dik de muren zijn die de vier machtige hoektorens verbinden. De kleine binnenplaats is er wat benepen tussen weggestopt. Rond 1350 werd Ammersoyen gebouwd, in een afgesneden meander van de Maas. Ernstige schade in de Tweede Wereldoorlog maakte een grote restauratie noodzakelijk. Ammersoyen kreeg zijn middeleeuwse karakter terug. Ook het interieur lijkt gestold in de riddertijd. Hoogtepunt is de expositie van archeologische vondsten uit de slotgracht. Niet alleen scherven van potten, maar ook resten van schoenen en kinderspeelgoed vertellen in stilte van het verleden.

Adres: Kasteellaan 1, Ammerzoden. T 073-594 95 82



Muiderslot
Twee historische periodes komen in het Muiderslot tot leven. Allereerst de Middeleeuwen. Het slot is onlosmakelijk verbonden met de man die het waarschijnlijk liet bouwen, graaf Floris V van Holland. De geschiedenisles van vroeger komt tot leven in de torens en de gebouwen waar de riddertijd centraal staat. In de
zeventiende eeuw kende het Muiderslot een periode van bloei toen P.C. Hooft er woonde. Behalve dichter en historicus was Hooft ook drost van Muiden. In de werkkamer van Hooft kan ik maar net de neiging onderdrukken achter de schrijftafel plaats te nemen. ’s Zomers komen in de tuinen de tijden van de valkenjacht weer tot leven, wanneer een valkenier zijn dagelijkse roofvogeldemonstraties geeft.

Adres: Herengracht 1, Muiden. T 0294-25 62 62

Kasteel Doorwerth
In de Middeleeuwen verrees Kasteel Doorwerth in de uiterwaarden van de Rijn, op een plek die al tweeduizend jaar voor het begin van onze jaartelling van strategisch belang was. In de twintigste eeuw bleek dat belang eens te meer. De Tweede Wereldoorlog geselde de omgeving en zevenhonderd jaar na de bouw werd Kasteel Doorwerth tijdens de Slag om Arnhem aan flarden geschoten. Vandaag lijkt het of er nooit iets is gebeurd. Alleen als ik goed kijk, zie ik waar de muren en torens hersteld zijn. Voor het overige ademen het kasteel, de tuinen en de boomgaard een vreedzame rust. De omgeving vraagt om een wandeling. Binnen de kasteelmuren bevinden zich drie musea, waar de liefhebbers van kunst, geschiedenis en de jacht bediend worden. 

Adres: Fonteinallee 2, Doorwerth. T 026-339 74 06l

Hofwijck
Bij de aanleg van de spoorlijn van Den Haag naar Gouda, in 1870, werd een deel van het landgoed Hofwijck geamputeerd. Dwars door de rechte lijnen van de strak aangelegde tuin kwam de diagonaal van het treinspoor te liggen. Ook in letterlijke zin was er sprake van amputatie. De tuinaanleg was geïnspireerd op het menselijk lichaam en het rechterbeen moest eraan geloven. Het hoofd bleef gelukkig gespaard: het huis zelf. Hofwijck is een jong kasteeltje, een zeventiende-eeuwse buitenplaats. Het is gebouwd in opdracht van staatsman, geleerde, dichter en componist Constantijn Huygens. Nu biedt het landgoed onderdak aan het Huygensmuseum, gewijd aan leven en werk van Huygens en zijn zoon, wetenschapper Christiaan Huygens.

Adres: Westeinde 2a, Voorburg. T 070-387 23 11



Kasteelpark Born
Kijken de berberapen af en toe met een jaloerse blik naar de kasteelruïne? Het zou me niets verbazen. Samen met de uilen en de flamingo’s, de rendieren, de alpaca’s en de zwartneusschapen wonen de apen in de tuinen van Kasteel Born – maar die prachtige klimrots mogen ze niet op. De aanblik van de overwoekerde ruïne roept beelden op van belegeringen, wapperende vaandels en heldhaftige ridders. De ­geschiedenis is echter een stuk minder romantisch. In 1930 ging Kasteel Born simpelweg in vlammen op. De restanten fungeren als decor voor een kleine ­dierentuin. Daarmee is het kasteelpark behouden en heeft het dorpshart van Born er een trekpleister bij. En de ruïne in het park spreekt misschien wel meer tot de verbeelding dan een kasteel zou hebben gedaan.

Adres: Kasteelpark 38, Born. T 046-485 19 50

Kasteel Coevorden
In een attractiepark bij de Canadese stad Vancouver staat een replica van Kasteel Coevorden. De ouders van ontdekkingsreiziger George Vancouver kwamen uit Coevorden, vandaar. Het kasteel in de Drentse stad is meteen het enige kasteel in de provincie. Bij de recente verbouwing heeft het frambozenrode pleisterwerk plaatsgemaakt voor ruwe baksteen. De karakteristieke toren met de uivormige spits mocht blijven, en hetzelfde geldt voor veel oorspronkelijke details in het interieur. Het kasteelgebouw zelf doet nu dienst als restaurant, het naastgelegen pakhuis De Vlijt is omgebouwd tot hotel. In het park achter het kasteel is een deel van de citadel hersteld, het terras grenst eraan. Na jaren in een vergeten hoekje te hebben gestaan, is het kasteel nu weer het statige middelpunt van Coevorden. En zo hoort het ook.

Adres: Kasteel 29, Coevorden. T 0524-52 20 09



Kasteel Heeswijk
De bomenlanen in de omgeving nodigen uit voor een fietstocht. En Kasteel Heeswijk is een prachtig doel op zo’n tocht. Aan het einde van de lange oprijlaan, omgeven door een brede slotgracht, rijzen de torens en muren tussen de bomen omhoog. Het liefst zou ik mijn stalen ros inruilen en hoog te paard de laatste meters afleggen. Hoewel het meer dan eens het middelpunt van strijdtoneel was, zijn grote verwoestingen Kasteel Heeswijk bespaard gebleven. Verval vormde een grotere bedreiging voor de waterburcht, maar telkens zorgden nieuwe eigenaren dat de grandeur bewaard bleef. Ze breidden het kasteel in de loop der eeuwen steeds verder uit. Torens, vleugels en verdiepingen zijn van verschillende bouwstijlen. Na de dood van de laatste bewoners en een restauratie werd Kasteel Heeswijk weer museum. Het koetshuis is nu een brasserie.

Adres: Kasteel 4, Heeswijk-­Dinther. T 0413-29 20 24