Geldbesparende eindejaarstips

De belastingaangifte lijkt nog ver weg. Pas vanaf januari 2010 kunt u hem invullen en voor het opsturen hebt u tot 1 april de tijd. Maar wie afwacht tot het zover is, kan voor onaangename verrassingen komen te staan. Dan kan bijvoorbeeld blijken dat u nét niet boven de drempel komt voor aftrek van ziektekosten. Door bijvoorbeeld de aanschaf van een gehoor­apparaat naar voren te halen, hebt u wel aftrekbare kosten en bespaart u belasting. Het is wel even rekenen of ziektekosten boven de drempel uitkomen. Daarom is het raadzaam de bedragen nog dit jaar op een rijtje te zetten. Ook de belasting over uw vermogen en over schenkingen zijn met een goede planning te beperken.

Tip 1: plan uw giften

De gulle gever kan een hoop geld besparen door eerst een rekensommetje te maken. Hij is dan minder geld kwijt voor hetzelfde resultaat. Hoe zit dat? De fiscus vindt het normaal dat iedereen wel eens wat geeft aan een goed doel. Zolang iemand minder geeft dan 1 procent van het verzamelinkomen (de optelsom van box 1, 2 en 3) gebeurt er dan ook niets. Pas als de gever nog guller wordt, komt het meerdere in aanmerking voor aftrek. Tel daarom nu alvast uw giften op. Komt u boven de drempel van 1 procent uit? Dan is het te overwegen om giften die u van plan was volgend jaar te doen, alvast dit jaar te doneren, ­zodat u ze volledig kunt aftrekken. Volgend jaar geeft u dan minder of niets, om het jaar daarna weer optimaal van de drempelregel gebruik te maken.

Meer geven dan 10 procent van uw verzamelinkomen heeft geen zin, want dat is het maximumbedrag dat voor aftrek in aanmerking komt. Alleen donaties aan bij de Belastingdienst geregistreerde instellingen (‘anbi’s’) tellen mee. Giften aan bijvoorbeeld familie, dorpshuizen en amateursportverenigingen en -stichtingen zijn niet aftrekbaar.
Wilt u de drempel helemaal omzeilen, dan kunt u overwegen een vaste schenking te doen gedurende vijf jaar. De fiscus eist wel dat u deze vaste schenking notarieel vastlegt. Dan is de schenking ieder jaar opnieuw weer geheel aftrekbaar, ook als u meer dan 10 procent van uw verzamelinkomen zou doneren. Liefdadige instellingen zijn vaak bereid de notariskosten voor hun rekening te nemen.

Tip 2: maak uw spaarvarken lichter

Is uw vermogen groter dan €20.661 (€41.322 bij gehuwden), dan betaalt u hierover 1,2 procent vermogensrendementheffing in box 3. Geld uitgeven, bijvoorbeeld aan een auto, caravan of boot, verlaagt het vermogen. Andere mogelijkheden vindt u hierna verder uitgewerkt, zoals hypotheekrente vooruit betalen, schenken of een huis kopen. U bespaart belasting door uw spaargeld hiervoor te benutten. Maar ook als u geld leent, kan uw vermogen verlaagd worden. U mag schulden immers aftrekken van uw vermogen (voor zover hoger dan €2900 voor alleenstaanden, of €5800 voor partners). Schulden aflossen helpt niet, want schulden komen al in mindering op uw vermogen. De enige uitzondering vormen belastingschulden. Als u die aflost, verlaagt u uw vermogen wel. De fiscus peilt het vermogen op twee momenten: op 1 januari en op 31 december van een jaar. Het gemiddelde daarvan telt mee voor het bepalen van de belastingheffing in box 3. Als u nog voor het einde van het jaar uw vermogen weet te verkleinen, hebt u daar dus twee keer profijt van: in 2009 én in 2010.

Tip 3: beleg maatschappelijk verantwoord

Naast geld uitgeven is er nog een ­manier om de heffing op uw vermogen te beperken: door maatschappelijk te beleggen. Zo kunt u maximaal €55.145 investeren in projecten die natuur, milieu en/of ontwikkelingslanden ten goede komen zonder dat u 1,2 procent rendementsheffing betaalt. Bovendien krijgt u een extra ­heffingskorting ter hoogte van 1,3 procent van het (vrijgestelde) maatschappelijk belegde vermogen.

Tip 4: plan de overdracht bij koop of verkoop van uw huis

Als u tegen het eind van het jaar uw huis verkoopt om vervolgens te gaan huren, is het gunstig de eigendomsoverdracht uit te stellen tot na 1 januari. De opbrengst – of wat er nog van over is – telt dan namelijk pas voor het eerst op 31 december 2010 mee bij de peiling van uw vermogen.
Wie een woning koopt met (deels) ­eigen geld kan dat juist beter vóór de jaarwisseling definitief maken. Dat verlaagt het vermogen op beide peildata (31 december 2009 en 1 januari 2010). Over de waarde van de woning gaat u wel belasting betalen in box 1, maar die heffing is gunstiger dan in box 3. Let op: deze tip geldt alleen voor een eerste woning, die is bedoeld als hoofdverblijf. De vlieger gaat niet op voor een tweede woning. Koopt u een chalet of zomerhuisje, dan is de waarde daarvan belast in box 3.

Tip 5: los een klein hypotheekje af

Woningbezitters kunnen hypotheekrente aftrekken, maar moeten dan wel over de waarde van hun huis een heffing betalen: het zogeheten eigenwoningforfait. Bij een kleine hypotheekschuld (bijvoorbeeld €30.000) kan het fiscaal voordeel teniet worden gedaan door het forfait. Een voorbeeld. Stel dat er €800 afgetrokken wordt aan hypotheekrente en dat het forfait €1000 is, dan ‘kost’ de hypotheekrenteaftrek de woningbezitter €200. Het kan dus voordeliger zijn om het laatste restje hypotheek af te lossen. Doe dit vóór het eind van het jaar en u hebt er profijt van bij de belastingaangifte, want u hoeft dan het forfait niet meer op te geven. Het levert u ook voordeel op in box 3: als u uw spaargeld gebruikt om de hypotheekschuld af te lossen, daalt uw vermogen.

Tip 6: betaal de hypotheekrente vooruit

Sommige banken vinden het goed als u de hypotheekrente over (maximaal) de eerste zes maanden van 2010 al in 2009 betaalt. De vooruitbetaalde rente mag u dan aftrekken in 2009. Als u in 2010 in een lager belastingtarief valt, bijvoorbeeld omdat u minder gaat verdienen of 65 jaar wordt, pakt deze truc gunstig uit. Bovendien verlaagt de vooruitbetaling uw vermogen in box 3.

Tip 7: nieuw huis gekocht? Vergeet de WOZ niet!

De WOZ-waarde van een woning bepaalt de hoogte van tal van belastingen en heffingen. Het kan dus de moeite waard zijn bezwaar te maken tegen de hoogte van de WOZ, want hoe lager de WOZ-waarde, des te minder u betaalt. Doorgaans krijgt u maar één keer per jaar de gelegenheid om bezwaar maken: in het begin van het jaar als bij iedere huiseigenaar de beschikking van de gemeente in de bus valt. Vervolgens hebt u zes weken de tijd om bezwaar te maken. Alleen als u in de loop van het jaar een huis koopt, krijgt u op een ander moment in het jaar de kans om in de pen te klimmen. De nieuwe eigenaar ontvangt namelijk als het goed is een nieuwe aanslag op zijn eigen naam. Het verzoek om een verlaging van de WOZ moet uiterlijk binnen zes weken na dagtekening van de eerste aanslag na de koop ingediend worden. Op PlusOnline vindt u een voorbeeld dat u kan helpen bij het indienen van een bezwaar.

Tip 8: controleer goed de huwelijkse voorwaarden

Niets is zo veranderlijk als het leven. Leken huwelijkse voorwaarden bij het aangaan van het huwelijk nog een verstandige keuze, na verloop van tijd kunnen ze behoorlijk gaan dwarszitten.
Stel bijvoorbeeld dat een van beiden een grote erfenis krijgt. Of dat de één een eigen zaak had die inmiddels veel geld heeft opgeleverd. Zo kan in de loop van de jaren de ene partner een veel groter vermogen hebben vergaard dan de ander.
Maar wat gebeurt er als de vermogende partner er straks niet meer is? Misschien moet de ander dan wel veel erfbelasting betalen.
Gelukkig is de vrijstelling voor echtgenoten behoorlijk ruim: €532.570 (in 2010 wordt dit €600.000). Maar erft één van beiden een bedrag dat hoger is, dan begint de teller van de erfbelasting te lopen met 10 procent.
Om dat te voorkomen, kunt u alsnog een gemeenschap van goederen aangaan. Zonder schenkings- of erfbelasting te betalen komt zo de helft van het vermogen in handen van de partner. Neem daarom, eventueel met een notaris, uw huwelijkse voorwaarden nog eens onder de loep.

Tip 9: benut de drempel van de specifieke zorgkosten

Jammer maar helaas: de populaire aftrekpost ‘buitengewone uitgaven’ is vervallen. In plaats daarvan geldt nu de versoberde regeling ‘uitgaven voor specifieke zorgkosten’. De bril, lenzen, ooglaseren, zorgverzekeringspremie en het eigen risico komen allemaal niet meer voor aftrek in aanmerking. Sommige andere kosten kunt u nog wel opvoeren, als u ze niet vergoed krijgt van uw verzekeraar. Het gaat daarbij onder meer om de kosten van extra gezinshulp, medicijnen, dieet, kleding, beddengoed, ziekenbezoek en hulpmiddelen. Om voor deze aftrek in aanmerking te komen, moeten de kosten wel boven een drempel uitkomen. Alleen de uitgaven boven de drempel zijn aftrekbaar. De hoogte van de drempel berekent u aan de hand van het drempelinkomen, oftewel de optelsom van uw inkomen in box 1, 2 en 3.

Is uw drempelinkomen (voor fiscaal partners: het gezamenlijke drempelinkomen) €38.000 of lager? Dan bedraagt uw drempel 1,65 procent van dat inkomen. De kosten moeten bovendien minimaal €118 bedragen voor alleenstaanden of €236 voor fiscaal partners om voor de aftrek in aanmerking te komen.
Is uw drempelinkomen (voor fiscaal partners: het gezamenlijke drempelinkomen) hoger dan €38.000? Dan geldt een drempel van €627 (dat is 1,65 procent van €38.000) plus 5,75 procent van uw drempelinkomen boven de €38.000.
Het kan dus ook dit jaar nog de moeite lonen om een uitgave te doen – bijvoorbeeld een gehoorapparaat – om zo voor 2009 nog in aanmerking te komen voor deze versoberde aftrekpost. Bovendien mag u de specifieke uitgaven nog met 113 procent verhogen als het (gezamenlijke) drempel­inkomen niet hoger is dan €32.127.
Meer informatie is onder meer te vinden op www.belastingvoordeelvoorgehandicapten.nl en via de Belastingtelefoon, T 0800-0543.

Tip 10: gebruik de lijfrentevrijstellingen

Bent u voorlopig nog geen 65 en hebt u een pensioentekort? Dan is het te overwegen dit jaar nog geld te storten op een bankspaarrekening of een lijfrentepolis af te sluiten. Banksparen is in veel gevallen gunstig omdat dit minder kosten met zich meebrengt dan een verzekeringspolis. Of u naar de mening van de Belastingdienst een pensioentekort hebt, kunt u uitrekenen op www.belastingdienst.nl. De fiscus geeft u nog tot en met het eerste kwartaal van volgend jaar de tijd om een keuze te maken uit de verschillende aanbieders. Inleg die u vóór 1 april 2010 doet, of een koopsompolis die u vóór die datum afsluit en betaalt, mag u aftrekken in uw aangifte over 2009.

Tip 11: koop een auto met voordeel

Het is een belabberd jaar voor autoverkopers. Maar toch moeten ze voor het eind van jaar hun ‘targets’ halen. Dat betekent: korting. Wie de moeite neemt om scherp te onderhandelen in de showroom, kan z’n slag slaan. Zo brengt u bovendien uw vermogen omlaag, want het spaargeld waarmee u de auto betaalt, verdwijnt uit box 3 en de (waarde van) de auto hoeft u niet op te voeren. Dat kan 1,2 procent vermogensrendementsheffing schelen. Bovendien is er de nationale sloopregeling. Wie nu een oude auto inruilt of naar de sloop brengt, of onder bepaalde voorwaarden inruilt voor een nieuwer exemplaar, kan €750 of €1000 subsidie krijgen. De regeling geldt niet tot het eind van het jaar, maar tot de subsidiepot van 65 miljoen euro leeg is. Wacht dus niet te lang.
Meer informatie: www.nationalesloopregeling.nl.
Bedenk wel goed of u écht een ‘ouder model’ wil voor een zacht prijsje.
Volgend jaar worden zeer zuinige auto’s – meestal de nieuwste modellen – vrijgesteld van motorrijtuigenbelasting. Het gaat om dieselauto’s die minder dan 95 gram CO2 per kilometer uitstoten. Voor auto’ die op andere brandstoffen rijden geldt een norm van 110 gram CO2 per kilometer. Zo kan het kopen van een ‘dure’ milieuvriendelijke auto volgend jaar toch voordeliger uitpakken.

Tip 12: schenk belastingvrij

Schenken is een mogelijkheid om nog dit jaar uw vermogen omlaag te brengen. Het is slim om daarbij gebruik te maken van de schenkingsvrijstellingen, anders moet de ontvanger schenkingsrecht betalen.
Dit jaar mag u €4556 schenken aan uw kind zonder dat dochter- of zoonlief daarover schenkingsrecht hoeft te betalen. Aan een kleinkind en andere ­ontvangers mag u €2734 schenken zonder dat de fiscus eraan te pas komt. Is uw zoon of dochter (of zijn of haar huwelijkspartner) 18-plus maar niet ouder dan 34? Dan mag u eenmalig maar liefst €22.760 schenken.
U moet hiervan wel melding maken bij de fiscus, maar als u nog niet eerder van de eenmalige schenking gebruik hebt gemaakt, is het bedrag vrij van schenkingsrecht!

Tip 13: schenken? Let op de nieuwe tarieven

Bent u van plan om binnenkort een bedrag te schenken dat groter is dan de vrijstelling? Reken dan eerst uit wat voor de ontvanger gunstiger is: dit jaar schenken of volgend jaar. Het schenkingsrecht gaat namelijk in 2010 waarschijnlijk op de schop. De hoogte van de vrijstellingen én de tarieven gaan veranderen. De ontvanger voelt dat in de portemonnee: er moet meer of juist minder belasting worden betaald. Het verschil kan oplopen tot honderden euro’s. Dit zijn de vrijstellingen en tarieven:

• 2009 De schenkingsvrijstelling is nu nog €4556 voor kinderen en €2734 voor kleinkinderen. Wie meer krijgt, moet over het meerdere schenkingsrecht betalen. Een kind betaalt 5 procent over de eerste €22.763. Over de volgende schijf (tot €45.519) geldt een tarief van 8 procent. Daarboven loopt het tarief stapsgewijs op, tot 27 procent bij schenkingen van €910.163 of meer. Voor kleinkinderen lopen de tarieven in zeven stappen op van 8 tot 43,2 procent.
• 2010 Vanaf volgend jaar gaat volgens de laatste plannen de vrijstelling voor kinderen omhoog naar €5000 per jaar. Voor kleinkinderen gaat de vrijstelling omlaag naar €2000. Voor schenkingen tot €125.000 komt er een vast tarief van 10 procent (kinderen) en 18 procent (kleinkinderen). Dat betekent dat het de moeite waard kan zijn om vaart te zetten achter een schenking, of daar juist even mee te wachten.

In het algemeen geldt: ‘kleine’ schenkingen kunt u beter in 2009 doen, grote giften kunnen volgend jaar voordeliger uitpakken. Stel, u wilt aan een kleinkind €10.000 schenken. In 2009 betaalt de gelukkige €10.000 min de vrijstelling van €2734 = €7266 x8% = €581 aan schenkingsrecht. In 2010 betaalt het kleinkind €10.000 min de vrijstelling van €2000 = €8000 x18% = €1440. Fiscaal voordeel bij een schenking in 2009: €859.

Maar het kan ook anders uitpakken. Stel dat u aan uw kind €110.000 wilt schenken. In 2009 betaalt het kind €110.000 min de vrijstelling van €4556 = €105.444 x5% tot 15% (het percentage varieert door verschillende schijven)= €10.580 aan schenkingsrecht. In 2010 betaalt het kind €110.000 min de vrijstelling van €5000 = €105.000 x10% = €10.500. Fiscaal voordeel bij een schenking in 2010: €80.

Is het fiscaal aantrekkelijker als u nu of in 2010 schenkt? Dat kunt u uitrekenen op de rekenmodule die u vindt op www.plusonline.nl/rekenhulp. Als u geen internet hebt, kunt u hierover advies vragen aan de Plustelefoon,
T 0900-204 07 18 (60 ct pm).

Let op: in sommige gevallen is het verstandig om een schenkingsakte te laten opstellen bij een notaris, bijvoorbeeld als u voorwaarden aan een schenking wilt verbinden of deze ‘herroepelijk’ wilt maken (met recht op terugeisen).